Η Αμερικανίδα πρέσβειρα στα Ηνωμένα Έθνη, Νίκι Χέιλι, δήλωσε σε έκτακτη σύσκεψη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι ο πρόεδρος Τραμπ της είπε πως, αν η Συρία χρησιμοποιήσει ξανά δηλητηριώδη αέρια, οι ΗΠΑ «είναι έτοιμες και οπλισμένες» (locked and loaded).
Οι χώρες της Δύσης ανέφεραν το Σάββατο πως τα πλήγματά τους έπληξαν την καρδιά του προγράμματος χημικών όπλων της Συρίας, ωστόσο η στοχευμένη, περιορισμένη τους επίθεση φαίνεται μάλλον απίθανο να σταματήσει την πρόοδο του προέδρου Άσαντ στον πόλεμο.
Οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Βρετανία εκτόξευσαν 105 πυραύλους τα ξημερώματα του Σαββάτου σε αντίποινα σε μια φερόμενη επίθεση με δηλητηριώδη αέρια στη Συρία πριν από μια εβδομάδα, στοχεύοντας αυτά που το Πεντάγωνο υποστήριξε ότι ήταν τρεις εγκαταστάσεις χημικών όπλων, περιλαμβανομένου ενός κέντρου έρευνας και ανάπτυξης στην περιοχή Μπαρζάχ της Δαμασκού και δύο εγκαταστάσεις στη Χομς.
Επρόκειτο για τη μεγαλύτερη επέμβαση δυτικών χωρών εναντίον του Άσαντ και της συμμάχου του Ρωσίας, αλλά οι τρεις χώρες υποστήριξαν πως τα πλήγματα ήταν περιορισμένα στις δυνατότητες χημικών όπλων της Συρίας και δεν είχαν σκοπό να ανατρέψουν τον Άσαντ ή να παρέμβουν στον εμφύλιο πόλεμο.
Η επίθεση, που αποκηρύχθηκε από τη Δαμασκό και τους συμμάχους της ως παράνομη πράξη επιθετικότητας, είναι μάλλον απίθανο να αλλάξει την πορεία του πολέμου, στον οποίο έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον μισό εκατομμύριο άνθρωποι.
Ο πρόεδρος Τραμπ έγραψε «αποστολή εξετελέσθη» στο Twitter», ενώ ο υποστράτηγος Κένεθ Μακένζι δήλωσε στο Πεντάγωνο πως «εκτιμούμε πως, χτυπώντας ειδικά τη Μπαρζάχ, πλήξαμε την καρδιά του συριακού προγράμματος χημικών όπλων». Ωστόσο, παραδέχτηκε πως στοιχεία του προγράμματος εξακολουθούν να υπάρχουν και δεν μπορούσε να εγγυηθεί πως η Συρία θα ήταν ανίκανη να προβεί σε χημική επίθεση στο μέλλον.
Πρόταση ψηφίσματος που υποβλήθηκε στον ΟΗΕ από τη Ρωσία, με το οποίο καταδικαζόταν η επίθεση, απορρίφθηκε. Ο απεσταλμένος της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Βασίλι Νεμπένζια, διάβασε μια δήλωση του Ρώσου προέδρου Πούτιν, στην οποία κατηγορούσε τις τρεις χώρες για «κυνική περιφρόνηση», σχετικά με το ότι έδρασαν χωρίς να περιμένουν τα αποτελέσματα μιας έρευνας του ΟΑΧΟ (Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων) σχετικά με το συμβάν στη Ντούμα. Επιθεωρητές του ΟΑΧΟ βρίσκονται στη Δαμασκό και αναμένεται να επισκεφθούν τη Ντούμα αυτές τις ημέρες.
Ο Νεμπένζια κατηγόρησε τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Μ. Βρετανία για «χουλιγκανισμό» και περιφρόνηση προς το διεθνές δίκαιο. Η Χέιλι έκανε λόγο για πλήγματα που ήταν «δικαιολογημένα, νόμιμα και ανάλογης κλίμακας».
«Μίλησα στον πρόεδρο...και είπε πως “αν το συριακό καθεστώς χρησιμοποιήσει αυτό το δηλητηριώδες αέριο ξανά, οι ΗΠΑ είναι οπλισμένες και έτοιμες”...όταν ο πρόεδρός μας τραβά μια κόκκινη γραμμή, την εφαρμόζει».
Η Χέιλι είπε πως οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της έδωσαν στη διπλωματία «τη μια ευκαιρία μετά την άλλη» αλλά η Ρωσία συνέχιζε να υποβάλλει βέτο στα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Ο Μπασάρ Τζααφάρι, απεσταλμένος της Συρίας στον ΟΗΕ, είπε ότι οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία είναι «ψεύτες και υποκριτές» που εκμεταλλεύονται τα Ηνωμένα Έθνη για να προωθήσουν την πολιτική «παρεμβατισμού και αποικιοκρατίας τους».
Από τις 15 χώρες- μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας μόνο η Κίνα και η Βολιβία ψήφισαν υπέρ της πρότασης ψηφίσματος της Ρωσίας.
Σχέδιο ψηφίσματος από ΗΠΑ, Γαλλία και Βρετανία
Η Γαλλία, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο κατέθεσαν στα υπόλοιπα 12 μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας ένα σχέδιο ψηφίσματος για τη Συρία, που περιλαμβάνει ανθρωπιστικά, πολιτικά ζητήματα καθώς και τη δημιουργία νέου μηχανισμού έρευνας για τη χρήση χημικών όπλων, σύμφωνα με διπλωμάτες.
Οι διαπραγματεύσεις για το κείμενο, που συνέταξε η Γαλλία, αναμένεται να ξεκινήσουν τη Δευτέρα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Δεν έχει καθοριστεί προς το παρόν ημερομηνία για να τεθεί σε ψηφοφορία το σχέδιο αυτό, καθώς το Παρίσι επιθυμεί να δώσει χρόνο για μια «πραγματική διαπραγμάτευση», ανέφερε διπλωματική πηγή.
Είναι η πρώτη φορά που στο Συμβούλιο Ασφαλείας κατατίθεται ένα σχέδιο απόφασης που συγκεντρώνει τις χημικές, ανθρωπιστικές και πολιτικές πτυχές του πολέμου της Συρίας που μαίνεται παραπάνω από επτά χρόνια.
Στο θέμα των χημικών, το κείμενο, το οποίο έχει περιέλθει στην κατοχή του Γαλλικού Πρακτορείου, «καταδικάζει απερίφραστα τη χρησιμοποίηση χημικών όπλων στη Συρία, ιδιαίτερα την επίθεση της 7ης Απριλίου στην Ντούμα». Παράλληλα προβλέπεται η δημιουργία «ενός ανεξάρτητου μηχανισμού» έρευνας και απόδοσης ευθυνών «με βάση τις αρχές της αμεροληψίας και του επαγγελματισμού».
Επιπρόσθετα, απαιτεί από το συριακό καθεστώς να συνεργαστεί πλήρως με τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων (OPCW).
Στο ζήτημα της ανθρωπιστικής βοήθειας, το σχέδιο ξεκινά ζητώντας να καθοριστεί μια «βιώσιμη εκεχειρία» και όλα τα κράτη μέλη του Συμβουλίου να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους για την εφαρμογή αυτής. Παράλληλα «αξιώνει απεριόριστη ανθρωπιστική πρόσβαση» σε όλη τη Συρία και τη δυνατότητα «να πραγματοποιούνται ιατρικές εκκενώσεις σύμφωνα με τις επείγουσες ανάγκες».
Στο πολιτικό πεδίο, το σχέδιο «απαιτεί από τις συριακές αρχές να συμμετάσχουν σε ενδοσυριακές διαπραγματεύσεις με καλή πίστη, με εποικοδομητικό τρόπο και χωρίς προϋποθέσεις» βάσει των τελευταιών συνομιλιών που διεξήχθησαν στην Γενεύη στις 3 Μαρτίου.
(με πληροφορίες από Reuters, BBC, ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP)