Νέα διάσταση φαίνεται πως αποκτά το μυστήριο του «θησαυρού» του άλλοτε ισχυρού δικτάτορα της Λιβύης, Μουαμάρ Καντάφι: Σύμφωνα με δημοσίευμα των Sunday Times της Νότιας Αφρικής, ένα μέρος της περιουσίας του δικτάτορα φέρεται να είχε κρυφτεί σε σπίτι στην εξοχή που ανήκε στον Τζέικομπ Ζούμα, παραιτηθέντος πρώην προέδρου της Νότιας Αφρικής.
Η φερόμενη ύπαρξη του ποσού, ύψους 30 εκατ. δολαρίων, έγινε γνωστή εξαιτίας της μεταφοράς του από καταφύγιο στο σπίτι του Ζούμα στη Νκάντλα στο κοντινό Βασίλειο του Εσβατίνι (Ζουαζιλάνδη). Ο Καντάφι φέρεται να είχε στείλει τα χρήματα στον Ζούμα για να του τα φυλάξει λίγο πριν τον θάνατο του ίδιου στα χέρια ανταρτών τον Οκτώβριο του 2011. Ο Ζούμα, 76 ετών, είχε στο παρελθόν αρνηθεί κάθε γνώση περί παρουσίας χρημάτων του Καντάφι στη Νότια Αφρική.
Από τον θάνατο του Καντάφι και μετά έχουν γίνει προσπάθειες από τις αρχές της Λιβύης για επαναπατρισμό περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στο εξωτερικό, ωστόσο την κατάσταση δεν βοηθούν οι εμφύλιες συγκρούσεις που συγκλονίζουν τη χώρα από την κατάρρευση του καθεστώτος Καντάφι και μετά.
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, Νοτιοαφρικανοί πράκτορες έμαθαν για τη μεταφορά και οι λιβυκές αρχές φέρεται να ζήτησαν τη βοήθεια του Σίριλ Ραμαφόζα, νυν προέδρου της Νότιας Αφρικής, προκειμένου να ανακτήσουν τα χρήματα. Σύμφωνα με τους Sunday Times, o Ραμαφόζα συναντήθηκε με τον βασιλιά Μσουάτι στο πλαίσιο των προσπαθειών ανάκτησης. Ο βασιλιάς αρχικά αρνήθηκε κάθε γνώση, αλλά εν τέλει φέρεται να παραδέχτηκε την ύπαρξη των χρημάτων σε συνάντηση στο αεροδρόμιο Ο.Ρ Τάμπο την Πέμπτη.
Ο ίδιος ο πρόεδρος Ζούμα τα αρνήθηκε όλα με tweet του: «Χρωστάω εκατομμύρια σε νομικά έξοδα...ακούω πως έκρυβα λεφτά που ανήκαν στον εκλιπόντα αδερφό μου, Καντάφι. Πού βρίσκονται αυτά τα χρήματα, εφόσον ο μεγαλειότατος δεν γνωρίζει κάτι για αυτά;» (ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, ο βασιλιάς φέρεται να επιβεβαίωσε τη μεταφορά και ύπαρξη των 30 εκατ. δολαρίων).
Ο Ζούμα, που κατηγορείται για διαφθορά στο πλαίσιο υπόθεσης αγοράς εξοπλισμών, δυσκολεύεται να αποπληρώσει τα νομικά έξοδά του μετά την απόφαση δικαστηρίου τα τέλη του προηγούμενου έτους πως οι Νοτιοαφρικανοί φορολογούμενοι δεν θα έπρεπε να πληρώνουν για την υπεράσπισή του. Σημειώνεται επίσης πως ο Μπασίρ Σάλεχ, ο αποκαλούμενος «τραπεζίτης του Καντάφι» είχε θεαθεί αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια στη Νότια Αφρική- μάλιστα πέρυσι πυροβολήθηκε και τραυματίστηκε σε μια ληστεία σε γειτονιά του Γιοχάνεσμπουργκ.
Σχετική έρευνα των Ηνωμένων Εθνών για τα χαμένα λιβυκά χρήματα τοποθετούσε μεγάλο μέρος τους σε αφρικανικές χώρες. Σύμφωνα με την εν λόγω αναφορά, είχαν γίνει προσπάθειες το 2013 για τη χρήση κρυμμένων λιβυκών περιουσιακών στοιχείων για πληρωμές για τεθωρακισμένα και επιθετικά ελικόπτερα που είχαν κατασκευαστεί από τη νοτιοαφρικανική Denel.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Νότιας Αφρικής, Λίντιβε Σισούλου, είπε στο νοτιοαφρικανικό news24 πως δεν πιστεύει τους ισχυρισμούς αυτούς (τους οποίους χαρακτήρισε «ιστορίες με φαντάσματα»), ωστόσο συμφώνησε να τους διερευνήσει εάν το ζητήσει η Λιβύη.