Το ηλιακό φως αποτελεί μια σημαντική πηγή ενέργειας και ζωής για τον άνθρωπο και τον πλανήτη. Η δράση του πολλαπλή τόσο στις βιολογικές διαδικασίες του οργανισμού, όσο και σε ψυχικό επίπεδο. Η μακροχρόνια και αλόγιστη, όμως, έκθεση επιφέρει σταδιακά σημαντικές, αθροιστικές αλλοιώσεις στο δέρμα.
Η δράση του ήλιου στο δέρμα
Η μέτρια έκθεση στον ήλιο έχει ευεργετικές συνέπειες στο δέρμα:
Διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος στο χόριο, αυξάνοντας την οξυγόνωση και τη θρέψη στα κύτταρα.
Ενεργοποιεί την προβιταμίνη 7-δεϋδροχοληστερόλη που βρίσκεται στην επιδερμίδα, μετατρέποντάς τη σε βιταμίνη D3.
Αυξάνει την παραγωγή της μελανίνης, στην οποία οφείλεται το μαύρισμα της επιδερμίδας, δηλαδή τη φυσική προστασία στην ακτινοβολία.
Προκαλεί πάχυνση της κεράτινης στιβάδας, κάνοντας το δέρμα πιο ανθεκτικό στα ηλιακά εγκαύματα.
Έχει ευεργετική επίδραση σε ορισμένες δερματικές ασθένειες, όπως η ψωρίαση, ενώ μειώνει την ευαισθησία σε διάφορες μολύνσεις, λόγω της ξήρανσης της επιφάνειας του δέρματος.
Η αντοχή του δέρματος ποικίλλει ανάλογα με το πάχος του, την απόχρωσή του και την κατάσταση της υγείας του. Επίσης και το χρώμα του δέρματος, η πυκνότητα της μελανίνης, η αιμάτωση και η ποσότητα του υποδόριου λίπους, επηρεάζουν την αντοχή του δέρματος.
Η επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας είναι συσσωρευτική στο χρόνο. Η UVA προξενεί οξειδωτικές αλλοιώσεις στους ιστούς και μακροπρόθεσμα φωτογήρανση, ενώ η UVB προκαλεί ερυθρότητα, εγκαύματα και βλάβες στο DNA.
Η μεγάλη και μακροχρόνια έκθεση στην ηλιακή ή στην τεχνητή ακτινοβολία προκαλεί ξηρότητα, λέπτυνση της επιδερμίδας, αποδόμηση του κολλαγόνου, καταστροφή των τριχοειδών αγγείων και δημιουργία πανάδων και ρυτίδων.
Ως αποτέλεσμα, οι οξειδωτικές δράσεις της ακτινοβολίας οδηγούν σε ηλιακά εγκαύματα, φωτογήρανση, φωτοδερματοπάθειες, ακμή, κάποιες δερματικές διαταραχές και στον καρκίνο του δέρματος.
Πρόληψη και αντιμετώπιση μέσα απ’ την κυψέλη
Η πρόπολη είναι ένα από τα προϊόντα της κυψέλης που χρησιμοποιείται απ’ την ιατρική και την κοσμητολογία για τις αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές της ιδιότητες.
Η σύστασή της αποτελείται από φαινολικά οξέα, φλαβονοειδή, τερπένια, αλκοόλες, μεταλλικά στοιχεία, ένζυμα κ.α.
Η πρόπολη προστατεύει από τη UV ακτινοβολία, κυρίως απ’ τη UVB, απορροφώντας το φως της εξαιτίας της παρουσίας του καφεϊκού, του κουμαρικού και του φερουλικού οξέος. Γι’ αυτό και χρησιμοποιείται ως προσθετικό σε αντιηλιακά προϊόντα δρώντας ως προστατευτικό φιλμ με αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αναπλαστικές ιδιότητες.
Η φωτοπροστατευτική της ιδιότητα έχει να κάνει επίσης και με την προστασία και επαναφορά του δέρματος απ’ τις συνέπειες της δράσης σε αυτό. Δηλαδή συντελεί στην ανάπλαση των κυττάρων, στην κολλαγονογένεση και συνολικά στην αντιγήρανση.
Σε συγκέντρωση 5–20%, η πρόπολη έχει αναπλαστική και αναγεννητική δράση. Ο αυξημένος πολλαπλασιασμός των ινοβλαστών συνεπάγεται και αυξημένη παραγωγή κολλαγόνου Ι, αυξάνοντας παράλληλα και τη συσσώρευση του κολλαγόνου ΙΙΙ, το οποίο επιταχύνει την αναπλαστική διαδικασία.
Ο ρόλος της πρόπολης στην αντιγήρανση είναι σημαντικός λόγω της παρουσίας των φαινολικών ενώσεων και των φλαβονοειδών, τα οποία εξουδετερώνουν την περίσσεια των ελευθέρων ριζών στο δέρμα.
Επίσης, κλινικές έρευνες έδειξαν ότι η πρόπολη προστατεύει το δέρμα από οιδήματα εγκαύματων, χάρη στο αιθανολικό εκχύλισμα, ενώ μειώνει τα επίπεδα παραγόντων φωτο-ανοσοκαταστολής,
Συμπερασματικά, διαπιστώθηκε ότι η πρόπολη διατηρεί ισχυρά ωφέλιμες, προστατευτικές ιδιότητες έναντι των φωτο-βλαβών και της ανάπτυξης του δερματικού καρκίνου στους ανθρώπους.
Ο βασιλικός πολτός χρησιμοποιείται ευρέως στην κοσμητολογία για την περιποίηση και τη φροντίδα της υγείας και της ομορφιάς. Περιλαμβάνει πεπτίδια, πρωτεΐνες, ένζυμα, υδατάνθρακες, σάκχαρα, λιπίδια βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και φαινολικές ενώσεις.
Επιστημονικές έρευνες απέδειξαν τη δύναμή του στη θωράκιση του δέρματος έναντι της UV ακτινοβολίας σε επίπεδο προστασίας της ελαστικότητάς του και σε επίπεδο καταστολής της υπερμελάγχρωσης.
Το 10-υδροξυ-2-δεκενοϊκό οξύ (10-H2DA) έχει αντικαρκινική και αντιβακτηριακή δράση και την ικανότητα να ενεργοποιεί την παραγωγή του κολλαγόνου, αυξάνοντας το προκολλαγόνο I και τον αυξητικό παράγοντα TGF-β1. Επιπρόσθετα, ελέγχει την παραγωγή της μελανίνης, αναστέλλοντας μια πρωτεΐνη και την τυροσινάση που εμπλέκονται στη διαδικασία.
Παράλληλα, επηρεάζει θετικά τη συγκράτηση της υγρασίας στην κεράτινη στιβάδα, ενώ ενισχύει τη θρέψη του δέρματος, συμβάλλοντας στη θεραπεία της ξηροδερμίας και ιδιαίτερα σε συνδυασμό με την πρόπολη.
Συμπερασματικά, τα δερματικά σκευάσματα και τα καλλυντικά με πρόπολη και βασιλικό πολτό ενισχύουν την ομορφιά και την υγεία του δέρματος, συμβάλλοντας στη νεότητα και τη μακροβιότητά του.
***
Δήμητρα Τσαντίδου -Spa Manager - Nikki Beach Resort & Spa Santorini - World Spa Organization Ambassador for Greece