Είναι πάλι εκείνη η εποχή του χρόνου, που οι βουλωμένες μύτες και ο ακατάσχετος βήχας αρχίζουν να εμφανίζονται παντού. Οι ειδικοί προβλέπουν ήδη ότι η φετινή περίοδος γρίπης θα είναι δύσκολη και αναφέρουν αύξηση και σε διάφορες άλλες αναπνευστικές ασθένειες, μετά από δύο χρόνια σχετικής ησυχίας.
Η καλύτερη προφύλαξη έναντι της λοίμωξης από τη γρίπη είναι ο εμβολιασμός και λίγα πράγματα μπορούμε να κάνουμε μόλις αρρωστήσουμε πέρα από τη διαχείριση των συμπτωμάτων μας.
Η γρίπη, το κοινό κρυολόγημα και οι περισσότερες άλλες ασθένειες του ανώτερου αναπνευστικού προκαλούνται από ιούς, επομένως δεν μπορούμε να τις θεραπεύσουμε με αντιβιοτικά, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία βακτηριακών λοιμώξεων.
Τα αντιιικά φάρμακα για τη θεραπεία της γρίπης, όπως το Tamiflu, προορίζονται συνήθως για άτομα που έχουν βρεθεί θετικά στη γρίπη και κινδυνεύουν να αναπτύξουν σοβαρές επιπλοκές, όπως έγκυες γυναίκες, ηλικιωμένες/οι ή ανοσοκατεσταλμένες/οι. Για όλους τους άλλους, οι γιατροί προτείνουν να ξεκουραστούμε και να περιμένουμε τα συμπτώματα να υποχωρήσουν - τα οποία για τη γρίπη μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, πόνους στο σώμα και βουλωμένη μύτη ή καταρροή που διαρκεί τρεις έως πέντε ημέρες. Μερικοί άνθρωποι μπορεί επίσης να εμφανίσουν βήχα ή πονόλαιμο ή να εμφανίσουν κόπωση, η οποία μπορεί να διαρκέσει λίγο περισσότερο, όπως λέει η δρ. Ελεν Κέιπ Τάλμποτ, αναπληρώτρια καθηγήτρια ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Vanderbilt.
Τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος μοιάζουν πάρα πολύ παρόμοια, γι′ αυτό οι άνθρωποι τείνουν να «ονομάζουν ό,τι συμβαίνει τον χειμώνα γρίπη», λέει η δρ Τάλμποτ. Αλλά τα συμπτώματα του κρυολογήματος γενικά αναπτύσσονται πιο αργά, είναι πιο ήπια από ό,τι θα αντιμετωπίζαμε με τη γρίπη και είναι απίθανο να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα υγείας. (Τα άτομα με Covid εμφανίζουν επίσης συμπτώματα που αφορούν το αναπνευστικό. Τα τεστ είναι ο καλύτερος τρόπος για να μάθουμε ποιον ιό πιθανότατα έχουμε).
«Εχει ειπωθεί ότι αν (επιχειρήσουμε να) θεραπεύσουμε ένα κρυολόγημα, υποχωρεί σε επτά ημέρες, αν το αφήσουμε (να περάσει) μόνο του, υποχωρεί σε μια εβδομάδα», λέει η Αβίβα Ρομ, γιατρός που ειδικεύεται στην ιατρική που χρησιμοποιεί έναν συνδυασμό θεραπειών και αλλαγών στον τρόπο ζωής για να θεραπεύσει το άτομο εν τω συνόλω.
Αλλά για γενιές και γενιές, αμέτρητες θεραπείες στο σπίτι - φλιτζάνια ζεστό τσάι ή σούπες και κουταλιές με βότανα - έχουν βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος και της γρίπης, όπως ο πονόλαιμος ή η συμφόρηση. Οι επιστήμονες έχουν διεξαγάγει έρευνα όλα αυτά τα χρόνια προσπαθώντας να ποσοτικοποιήσουν πόσο αποτελεσματικές είναι ορισμένες από αυτές τις θεραπείες, πόσο συχνά πρέπει να χρησιμοποιούνται και ποια σκευάσματα λειτουργούν καλύτερα. Αλλά οι μελέτες είναι συχνά μικρές ή δεν δείχνουν μεγάλη αποτελεσματικότητα.
Ωστόσο, οι ειδικοί αναγνωρίζουν ότι δεν υπάρχει κανένα κακό στην υιοθέτηση πρακτικών που μπορεί να μας κάνουν να αισθανόμαστε καλύτερα όταν είμαστε άρρωστοι, ακόμα κι αν καταλήγουν απλώς να παρέχουν ένα φαινόμενο εικονικού φαρμάκου. (Θα πρέπει να επισκεφθούμε έναν γιατρό εάν τα συμπτώματά μας είναι σοβαρά, εάν έχουμε δυσκολία στην αναπνοή ή εάν δεν δούμε καμία βελτίωση ενώ έχει περάσει περισσότερο από μία εβδομάδα).
«Μερικές φορές δεν έχουμε στοιχεία για πολλές κοινές παραδοσιακές πρακτικές, επειδή δεν έχει μεγάλη οικονομική αξία η μελέτη τους, αλλά έχουμε ανέκδοτα δεδομένα χιλιάδων χρόνων και διαθέτουμε αρκετά στοιχεία για να αποδείξουμε ότι είναι ασφαλή», δηλώνει η δρ. Ρομ.
Να τι πρέπει να γνωρίζουμε και τι όχι για μερικές από τις πιο δημοφιλείς θεραπείες που τουλάχιστον φαίνεται να δίνουν μια μικρή υπόσχεση.
Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος: Βιταμίνη C, σαμπούκος (elderberry) και ψευδάργυρος
Υπάρχουν κάποια στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ορισμένες βιταμίνες και συστατικά σε οικιακές θεραπείες - όπως η βιταμίνη C, το elderberry (το σκούρο μωβ μούρο που προέρχεται από το δέντρο Sambucus nigra, το οποίο καλλιεργείται κυρίως στις πιο ζεστές χώρες της Ευρώπης) και ο ψευδάργυρος - μπορούν, τουλάχιστον, να τονώσουν το ανοσοποιητικό σύστημα και να μειώσουν ελαφρώς τη διάρκεια των συμπτωμάτων μας.
Η ιδέα ότι η βιταμίνη C μπορεί να βοηθήσει σε ένα κρυολόγημα δεν είναι νέα. Εγινε δημοφιλής από τον βραβευμένο με Νόμπελ, Λάινους Πόλινγκ τη δεκαετία του 1970, γεγονός που πυροδότησε μια αύξηση της ζήτησης για το θρεπτικό συστατικό. Από τότε, επιστήμονες που συνδέονται με τη βιομηχανία συμπληρωμάτων έχουν προτείνει ότι η βιταμίνη C βοηθά στην υποστήριξη διαφόρων λειτουργιών, όπως η ικανότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού να βρίσκουν και να καταπολεμούν τη μόλυνση.
Η αποτελεσματικότητα της θρεπτικής ουσίας εξακολουθεί να συζητείται. Πρώτον, το σώμα δεν είναι σε θέση να αποθηκεύσει υψηλές δόσεις βιταμίνης C, όπως αυτές που βρίσκονται στα συμπληρώματα, και οποιαδήποτε περίσσεια βιταμίνης C συνήθως αποβάλλεται στα ούρα μας. Ορισμένες κλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι ο χρόνος λήψης συμπληρωμάτων βιταμίνης C μπορεί να είναι κρίσιμος για την αποτελεσματικότητά της: μια ολοκληρωμένη μετα-ανάλυση δοκιμών βιταμίνης C που δημοσιεύτηκε το 2013, για παράδειγμα, υποδηλώνει ότι η τακτική λήψη συμπληρωμάτων, ακόμη και πριν αρχίσουμε να αισθανόμαστε άρρωστοι , μπορεί να μειώσει τη διάρκεια του κρυολογήματος κατά μία ημέρα περίπου. Αλλά η λήψη βιταμίνης C αφού έχετε ήδη αναπτύξει συμπτώματα δεν δείχνει σταθερά οφέλη.
Σε ορισμένες μελέτες, το σαμπούκο (elderberry), ένα κοινό συστατικό στα σιρόπια για το κρυολόγημα και τη γρίπη, ιδιαίτερα εκείνων που απευθύνονται σε μικρά παιδιά, μείωσε τη διάρκεια των συμπτωμάτων όταν λαμβάνεται πριν ή αμέσως στην έναρξη μιας ασθένειας. Αλλά είναι ένας πολύ περιορισμένος όγκος δεδομένων, λέει η δρ Ρομ. Περιέχει ισχυρά αντιοξειδωτικά και χημικές ουσίες γνωστές ως ανθοκυανίνες, οι οποίες έχουν αποδειχθεί σε εργαστηριακά πειράματα ότι βοηθούν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού.
Ομοίως, η έρευνα για τον ψευδάργυρο δείχνει ότι η λήψη σιροπιών και παστίλιων που περιέχουν το ιχνοστοιχείο κάθε τρεις έως τέσσερις ώρες μπορεί να μειώσει τη διάρκεια ενός κρυολογήματος ή της γρίπης κατά μία ή δύο ημέρες, ενδεχομένως αποτρέποντας τον πολλαπλασιασμό των ιών. Άλλες αναλύσεις κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να πούμε ότι είναι καλύτερο από ένα εικονικό φάρμακο.
Τα περισσότερα σκευάσματα ψευδαργύρου έχουν αρκετές παρενέργειες. Μερικοί άνθρωποι που χρησιμοποιούσαν ρινικά σπρέι ψευδαργύρου έχουν βιώσει μόνιμη απώλεια όσφρησης. Όσοι το παίρνουν από το στόμα μπορούν να πάρουν μια διαρκή μεταλλική γεύση στο στόμα τους. «Το πραγματικά σημαντικό πράγμα που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι θα πρέπει να λαμβάνουμε ψευδάργυρο μαζί με το φαγητό γιατί (αλλιώς) μπορεί να μας προκαλέσει ναυτία», λέει η δρ. Ρομ.
Ας παραμένουμε ενυδατωμένοι κι ας καταπραΰνουμε τον πονόλαιμο: τσάι, σούπα, τζίντζερ και κουρκουμά
Ο πονόλαιμος είναι συχνά το φυσικό αποτέλεσμα της φλεγμονής που δημιουργείται όταν το ανοσοποιητικό μας σύστημα καταπολεμά έναν ιό που έχει ενσωματωθεί στους ανώτερους αεραγωγούς μας. Το πρήξιμο και ο πόνος μπορεί να κάνουν πιο δύσκολη την κατάποση τροφής και την ενυδάτωση. Αυτό καταλήγει να κάνει το λαιμό μας ακόμα πιο στεγνό. Ένας βήχας μπορεί να επιδεινώσει περαιτέρω τα πράγματα. Το να παραμένουμε ενυδατωμένοι πίνοντας σκέτο νερό, ζεστά τσάγια, ζωμούς ή σούπες μπορεί να μας βοηθήσει να νιώσουμε πιο άνετα.
Σε πολλούς πολιτισμούς, το τζίντζερ είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που αναζητούν οι άνθρωποι όταν έρχονται αντιμέτωποι με πονόλαιμο. Συχνά βυθίζεται σε βραστό νερό μαζί με άλλα βότανα για να παρασκευάσει καταπραϋντικά τσάγια ή προστίθεται στη σούπα κοτόπουλου. Και, αποδεικνύεται, μπορεί να υπάρχει κάποια επιστήμη για να υποστηρίξει αυτές τις παλαιές πρακτικές: μια χούφτα μελέτες έχουν βρει ότι το τζίντζερ μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του οιδήματος.
Η ρίζα του κουρκουμά, ένα φυτό της οικογένειας του τζίντζερ που είναι εγγενές στη Νοτιοανατολική Ασία και χρησιμοποιείται από καιρό στις ιατρικές πρακτικές της Αγιουρβέδα της Ινδίας, μπορεί επίσης να μειώσει τη φλεγμονή. Αλλά τα αποτελέσματά της ήταν δύσκολο να αποδειχθούν επειδή η κύρια ένωση στη ρίζα, η κουρκουμίνη, δεν απορροφάται εύκολα από το σώμα και τα συμπληρώματα κουρκουμίνης μπορεί να διαφέρουν πολύ στη σύνθεση. Η κατανάλωση κουρκουμά στο φαγητό ή η ανάμειξή του με μια λιπαρή ουσία, όπως το μαγειρικό λάδι ή το ζεστό γάλα, μπορεί να μας βοηθήσει να απορροφήσουμε περισσότερα από τα οφέλη της κουρκουμίνης. Η προσθήκη μαύρου πιπεριού μπορεί επίσης να βοηθήσει στην απορρόφησή του, λέει η δρ. Ρομ.
«Τζίντζερ και κουρκουμάς μαζί είναι ένας πολύ, πολύ ωραίος συνδυασμός», είπε η δρ. Ρομ, προσθέτοντας ότι όταν αντιμετωπίζει έναν πονόλαιμο, φτιάχνει μόνη της τσάι που περιέχει τζίντζερ και κουρκουμά.
Έλέγχοντας τον βήχα: αλατόνερο και μέλι
Εάν ο πονόλαιμός μας επιδεινώνεται από τον βήχα, οι γαργάρες με αλατόνερο μπορεί να είναι χρήσιμες. Ας ανακατέψουμε περίπου μισό κουταλάκι του γλυκού αλάτι σε ένα γεμάτο ποτήρι ζεστό νερό κι ας το «περάσουμε» το γύρω από το στόμα και το πίσω μέρος του λαιμού σας για λίγα δευτερόλεπτα πριν το φτύσουμε. Οποιοδήποτε είδος αλατιού έχουμε στο σπίτι μπορεί να λειτουργήσει.
Οι γιατροί συχνά συνιστούν γαργάρες με θαλασσινό νερό ως τρόπο για να απαλύνουμε τον στοματικό πόνο ή στο πίσω μέρος του λαιμού και να βελτιώσουμε τη συνολική στοματική υγεία. Οι γαργάρες βοηθούν στη χαλάρωση της πυκνής βλέννας και μπορεί επίσης να αφαιρέσουν ερεθιστικούς παράγοντες όπως βακτήρια, ιούς και αλλεργιογόνα από το λαιμό σας. Η χρήση ενός διαλύματος αλατιού παρέχει το πρόσθετο όφελος της άντλησης περίσσειας υγρού από φλεγμονώδεις ιστούς και της επικάλυψης τους με ζεστό νερό, λέει η δρ. Τάλμποτ.
Η προσθήκη μελιού στο διάλυμα για γαργάρες ή σε οποιοδήποτε τσάι ή ζεστό ρόφημα, μπορεί να έχει παρόμοια καταπραϋντική δράση. Το μέλι δρα ως καταπραϋντικό, που σημαίνει ότι ηρεμεί τους ερεθισμένους ιστούς επικαλύπτοντάς τους.
Πολλοί πολιτισμοί έχουν τη δική τους παραλλαγή ενός χαλαρωτικού ροφήματος μελιού. Και ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι το φάρμακο λειτουργεί στη μείωση της συχνότητας του βήχα. Στην πραγματικότητα, μια μελέτη με παιδιά μεταξύ 1 και 5 ετών διαπίστωσε ότι η λήψη δύο κουταλιών του γλυκού μέλι πριν τον ύπνο ήταν εξίσου αποτελεσματική στη μείωση του νυχτερινού βήχα και στη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου με το φάρμακο δεξτρομεθορφάνη που βρίσκεται στα κοινά σιρόπια για τον βήχα χωρίς ιατρική συνταγή. (Το μέλι δεν πρέπει να δίνεται σε παιδιά μικρότερα του ενός έτους, ωστόσο, λόγω του κινδύνου μιας σπάνιας μορφής τροφικής δηλητηρίασης γνωστής ως βρεφική αλλαντίαση.)
Ανακούφιση από τη συμφόρηση: κατσαρόλες, βότανα και ατμός
Η διατήρηση της υγρασίας των ρινικών μας οδών είναι μια άλλη απλή, ασφαλής θεραπεία που μπορεί να βοηθήσει παιδιά και ενήλικες να ανακουφιστούν από τη γρίπη ή το κρυολόγημα. Μπορούμε να το πετύχετε χρησιμοποιώντας έναν υγραντήρα στο δωμάτιό μας, παρασκευάζοντας λίγο ατμό από βότανα ή κάνοντας έγχυση ζεστού αλατόνερου στη μύτη μας.
Η χρήση κατσαρόλας και η πραγματοποίηση ρινικών εγχύσεων μπορεί να εντοπιστεί χιλιάδες χρόνια πίσω στην ιατρική της Αγιουρβέδα. Όπως και οι γαργάρες με αλατόνερο, η ρινική έγχυση μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση ορισμένων ιών και βλέννας από το σώμα σμας, ενώ μειώνει το πρήξιμο που μπορεί να προκαλέσει συμφόρηση. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2019 έδειξε ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της διάρκειας της ασθένειας καθώς και στη μείωση της πιθανής μετάδοσης μικροβίων σε άλλους.
Θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι χρησιμοποιούμε μόνο απεσταγμένο, αποστειρωμένο ή βρασμένο νερό, καθώς το νερό της βρύσης μπορεί να περιέχει μικρές ποσότητες βακτηρίων και πρωτόζωων που ενέχουν τον κίνδυνο άλλων λοιμώξεων. Εναλλακτικά, μπορούμε να δοκιμάσουμε ρινικά σπρέι του εμπορίου για παρόμοιο αποτέλεσμα.
Η αξία του υγραντήρα
Η δρ. Φέιντελ Χιντ, λοιμωξιολόγος στην Mayo Clinic, διατηρεί έναν υγραντήρα σε λειτουργία στο σπίτι της κατά τη χειμερινή περίοδο γρίπης. Η έρευνά της έδειξε ότι η διατήρηση των δωματίων σε επίπεδο υγρασίας περίπου 40 έως 60 τοις εκατό μειώνει τη μετάδοση των αναπνευστικών ιών και μπορεί ακόμη και να μας αποτρέψει από το να αρρωστήσουμε. «Σε αυτή την υγρασία, έχουμε την τάση να βρίσκουμε μικρότερους αριθμούς ιών στις επιφάνειες και στον αέρα. Και ο ιός που υπάρχει είναι λιγότερο βιώσιμος», είπε.
Αν έχουμε κρυολόγημα ή γρίπη, ένας υγραντήρας μπορεί να μας βοηθήσει να ανακουφισθούμε από τον βήχα και τη συμφόρηση, αν και υπάρχουν λιγότερα δεδομένα για το πόσο καλά λειτουργεί σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο ή εάν μπορεί να μειώσει τη συνολική διάρκεια της ασθένειάς μας, λέει η δρ. Χιντ.
Η πολύτιμη μέντα
Η μενθόλη, μια χημική ουσία που βρίσκεται στη μέντα και σε άλλα φυτά μέντας, μπορεί επίσης να δώσει την αίσθηση της ευκολότερης αναπνοής. Μπορούμε να βάλουμε αλοιφή μενθόλης εμπορίου, όπως το Vicks VapoRub κάτω από τη μύτη και το λαιμό για να ανακουφιστούμε από τα συμπτώματα. Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν επίσης τα φρέσκα ή αποξηραμένα βότανα σε παραδοσιακές θεραπείες με ατμό για την εξάλειψη της συμφόρησης. Μπορούμε να το κάνουμε αυτό βυθίζοντας βότανα, όπως ευκάλυπτο ή θυμάρι, σε βραστό νερό για πέντε έως 10 λεπτά, στη συνέχεια καλύπτοντας το κεφάλι μας με μια πετσέτα και αναπνέοντας τον ατμό (προσέχοντας παράλληλα το ζεστό νερό).
Μερικές μελέτες έχουν βρει ότι η χρήση ατμού που περιέχει μενθόλη, ευκάλυπτο και καμφορά, όταν εφαρμόζεται στον λαιμό και το στήθος, βελτιώνει σημαντικά τον ύπνο σε παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν συμπτώματα κρυολογήματος, αλλά οι ειδικοί προειδοποιούν ότι μπορεί να είναι ερεθιστικό σε μερικούς ανθρώπους.
Στο τέλος της ημέρας, η επιλογή ενός φαρμάκου για τη γρίπη είναι δοκιμή και λάθος μαζί μέχρι να βρούμε κάτι που θα σας μας ταιριάξει λέει η δρ Romm. Και αυτό, πρόσθεσε, «αξίζει τον κόπο».
ΠΗΓΗ: nytimes