Οταν οι στρατηγοί στη Μιανμάρ έκαναν πραξικόπημα την περασμένη εβδομάδα, φρόντισαν να κόψουν προσωρινά την πρόσβαση στο Ιντερνετ, σε μία προσπάθεια να περιορίσουν τις διαδηλώσεις.
Στην Ουγκάντα, οι πολίτες δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το Facebook, το Twitter και άλλα κοινωνικά δίκτυα επί βδομάδες, μετά τις πρόσφατες εκλογές.
Και στην βόρεια περιοχή Τιγκράι της Αιθιοπίας, η πρόσβαση στο Ιντερνετ έχει διακοπεί εδώ και μήνες, στο πλαίσιο γενικότερης σύγκρουσης.
Η διακοπή του Ιντερνετ εξελίσσεται σε όλο και δημοφιλέστερη μέθοδο για τα απολυταρχικά και καταπιεστικά καθεστώτα σε όλο τον κόσμο - αλλά και για κάποιες όχι και τόσο φιλελεύθερες δημοκρατίες. Ομάδες υπεράσπισης ψηφιακών δικαιωμάτων υποστηρίζουν ότι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο για να καταπνίξουν αντιδράσεις, να σιγήσουν αντιπάλους και να καλύψουν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με ερευνητές, καθεστώτα μπλοκάρουν την πρόσβαση στο Ιντερνετ ως αντίδραση σε διαμαρτυρίες ή κοινωνικές αναταραχές, ειδικά σε περιόδους εκλογών, καθώς προσπαθούν να διατηρηθούν στην εξουσία περιορίζοντας την ροή πληροφοριών. Πρόκειται για το ψηφιακό αντίστοιχο της κατάληψης ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, που έκαναν οι δικτάτορες και οι επαναστάτες την εποχή πριν το Ιντερνετ.
Τον περασμένο χρόνο το Ιντερνετ έκλεισε 93 φορές σε 21 χώρες, σύμφωνα με το Top10VPN, μία ερευνητική ομάδα ψηφιακής ασφάλειας με έδρα τη Βρετανία. Στη λίστα δεν περιλαμβάνονται χώρες όπως η Κίνα και η Β. Κορέα, οι κυβερνήσεις των οποίων ασκούν αυστηρό έλεγχο στο Ιντερνετ.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η πρακτική της διακοπής του Ιντερνετ, έχει πολιτικό, οικονομικό και ανθρωπιστικό κόστος. Οι συνέπειες επιδεινώνονται από τα lockdown λόγω πανδημίας, εξ αιτίας των οποίων πολλές δραστηριότητες μεταφέρονται online, όπως τα σχολικά μαθήματα.
Τα ”λουκέτα” αποτελούν μέρος μίας γενικότερης μάχης για τον έλεγχο του Ιντερνετ. Στη Δύση, οι προσπάθειες για επικράτηση στα κοινωνικά δίκτυα έχουν προκαλέσει ανησυχία για τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου. Η δικαιολογία του περιορισμού πληροφοριών που μπορεί να προκαλέσουν ζημιά, χρησιμοποιείται από απολυταρχικά καθεστώτα για να εμποδίσουν την πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
Στη Μιανμάρ, η πρόσβαση στο Ιντερνετ διεκόπη για 24 ώρες το περασμένο σαββατοκύριακο, σε μία προφανή προσπάθεια να περιοριστούν οι διαδηλώσεις εναντίον του στρατιωκού πραξικοπήματος και της κράτησης των μελών της κυβέρνησης. Το Ιντερνετ επανήλθε ξαφνικά το απόγευμα της περασμένης Κυριακής.
Σύμφωνα με τη Νορβηγική Telenor ASA, που ελέγχει έναν από τους βασικούς παρόχους wi-fi της Μιανμάρ, το υπουργείο Επικοινωνιών επικαλέστηκε ”διακίνηση fake news, σταθερότητα του έθνους και δημόσιο συμφέρον” όταν διεταξε την προσωρινή διακοπή του Ιντερνετ. Η Telenor δήλωσε ότι ήταν υποχρεωμένη να υπακούσει τους τοπικούς νόμους. ”Λυπούμεθα βαθύτατα για τις συνέπειες στους πολίτες της Μιανμάρ” τόνισε σε ανακοίνωσή της.
Την ίδια πρακτική ακολούθησε και η κυβέρνηση της Μιανμάρ, πετυχαίνοντας μία από τις μεγαλύτερες σε διάρκεια διακοπές του Ιντερνετ παγκοσμίως. Αρχισε τον Ιούνιο του 2019 και τελείωσε στις 3 Φεβρουαρίου, με στόχο να εμποδίσει τις επιχειρήσεις ενόπλων ομάδων σε περιοχές της χώρας.
Μεγάλης διάρκειας είναι και η διακοπή στην περιοχή Τιγκράι της Αιθιοπίας, που άρχισε τον περασμένο Νοέμβριο, ταυτόχρονα με τις τοπικές συγκρούσεις. Ετσι, είναι πολύ δύσκολο να γίνει γνωστός ο αριθμός των νεκρών πολιτών, το κατά πόσον συνεχίζονται οι συγκρούσεις ή αν ο κόσμος έχει αρχίσει να πεθαίνει της πείνας, όπως πολλοί προειδοποιούν.
Στην Ουγκάντα, οι περιορισμοί πρόσβασης στα κοινωνικά δίκτυα και το YouTube άρχισαν πριν τις προεδρικές εκλογές της 14ης Ιανουαρίου. Την δε παραμονή των εκλογών έγινε μπλακάουτ στο Ιντερνετ. Σύμφωνα με τις αρχές, με αυτό τον τρόπο οι υποστηρικτές της αντιπολίτευσης δεν θα μπορούσαν να οργανώσουν επικίνδυνες διαδηλώσεις. Η πρόσβαση αποκατάθηκε στις 10 Φεβρουαρίου, με εξαίρεση το Facebook. O ηγέτης της χώρας, Γιουέρι Μουσεβένι, έχει θυμώσει επειδή η πλατφόρμα κλείδωσε ψεύτικους λογαριασμούς του κόμματός του λίγο πριν τις εκλογές.
Στη Λευκορωσία, το Ιντερνετ έπεσε επί 61 ώρες, μετά τις προεδρικές εκλογές της 9ης Αυγούστου. Ηταν το πρώτο μπλακάουτ της Ευρώπης. Ο νικητής ήταν ο Πρόεδρος Λουκασένκο, αλλά το αποτέλεσμα θεωρήθηκε νοθευμένο με αποτέλεσμα τεράστιες διαδηλώσεις. Η πρόσβαση στο Ιντερνετ παρέμεινε ασταθής επί μήνες, ειδικά τα σαββατοκύριακα που είχαν προγραμματιστεί διαδηλώσεις.
Τα μπλακάουτ του Ιντερνετ είναι συχνά και στη δημοκρατική Ινδία, όπου η κυβέρνηση του Ναρέντρα Μόντι τα χρησιμοποιεί όλο και συχνότερα με στόχο την αντιπολίτευση.
″Ηταν συνήθης πρακτική για τις απολυταρχικές κυβερνήσεις, αλλά τώρα βλέπουμε ότι αυτή η πρακτική εφαρμόζεται και σε δηνοκρατίες όπως η Ινδία” δήλωσε ο Ντάρελ Γουέστ, αντιπρόεδρος κυβερνητικών μελετών του Ινστιτούτου Brookings. ”Κι αν αρχίσει να τα κάνει μία Δημοκρατία, ο κίνδυνος είναι ότι θα μπουν και άλλοι στον πειρασμό. Και μπορεί να αρχίσει σε τοπικό επίπεδο, για την αντιμετώπιση κάποιας εξέγερσης, αλλά μετά μπορεί να εξαπλωθεί ευρύτερα.”