Την ταχεία σύσταση του ανεξάρτητου φορέα δεοντολογίας της ΕΕ., αλλά και τη θέσπιση διαδικασίας έγκρισης για ταξίδια που πληρώνονται από τρίτες χώρες, ζητούν οι Ευρωβουλευτές όπως προκύπτει με τα σημερινά δύο ψηφίσματα τα οποία ενέκρινε το Ευρωκοινοβούλιο σε μια προσπάθεια να μετριάσει τον αντίκτυπο από το Qatargate και να καταπολεμήσει την διαφθορά.
Η απόφαση για δράσεις αναφορικά με τον έλεγχο των ταξιδιών των Ευρωβουλευτών, που πληρώνονται από τρίτες χώρες λαμβάνεται, μόλις λίγες ημέρες έπειτα από την έρευνα της Διεθνούς Διαφάνειας σύμφωνα με τη οποία μετά και το Qatargate όλο και περισσότεροι Ευρωβουλευτές σπεύδουν, ετεροχρονισμένα όμως, να δηλώσουν τα δωρεάν ταξίδια που έκαναν.
Πιο ειδικά, την Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2023, το Κοινοβούλιο ενέκρινε δύο ψηφίσματα σχετικά με ζητήματα διαφάνειας και ακεραιότητας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ.
Στα ψηφίσματα τονίζεται ότι απαιτούνται ισχυρές και άμεσες μεταρρυθμίσεις και πως σε συνέχεια των μέτρων που ζήτησε το Κοινοβούλιο τον Δεκέμβριο του 2022 απαριθμούν τομείς στους οποίους απαιτούνται περαιτέρω βελτιώσεις, ζητώντας συγκεκριμένα:
1. την καλύτερη εφαρμογή του κώδικα δεοντολογίας, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβάσεων, την επέκταση του καταλόγου ενεργειών που επιφέρουν σε κυρώσεις, και την απαγόρευση των δραστηριοτήτων επ’ αμοιβή που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν σύγκρουση συμφερόντων με το ρόλο του μέλους του ΕΚ
2. θέσπιση διαδικασίας έγκρισης για ταξίδια που πληρώνονται από τρίτες χώρες και πρόσθετους ελέγχους για τους βοηθούς των ευρωβουλευτών και το προσωπικό του ΕΚ που εργάζονται σε ευαίσθητους τομείς πολιτικής, ιδίως στους τομείς των εξωτερικών υποθέσεων, της ασφάλειας και της άμυνας
3. η συμβουλευτική επιτροπή δεοντολογίας των βουλευτών να μεταρρυθμιστεί ώστε να εκπληρώσει τα αναμενόμενα καθήκοντα του ανεξάρτητου φορέα δεοντολογίας της ΕΕ, έως ότου αυτός συσταθεί
4. δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων των ευρωβουλευτών στην αρχή και στο τέλος κάθε θητείας
5. επαρκείς πόρους για το Μητρώο Διαφάνειας της ΕΕ και υποχρέωση των ευρωβουλευτών, του προσωπικού τους και των υπαλλήλων του Κοινοβουλίου να δηλώνουν σε αυτό συναντήσεις εργασίας με διπλωμάτες τρίτων χωρών, όταν οι ευρωβουλευτές έχουν ενεργό ρόλο και άμεση επιρροή στο έργο του ΕΚ, και εκτός εάν αυτό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τα εμπλεκόμενα άτομα ή το δημόσιο συμφέρον
6. οι εσωτερικοί κανόνες του ΕΚ να ευθυγραμμιστούν με την οδηγία για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος
Επιπλέον ζητούν τα μέτρα που έχουν ληφθεί όσον αφορά τους αντιπροσώπους του Κατάρ να επεκταθούν και σε εκείνους του Μαρόκου.
Ακόμη ζητείται αυστηρός έλεγχος της χρηματοδότησης των ΜΚΟ. Το Κοινοβούλιο τονίζει ότι ΜΚΟ φαίνεται να έχουν χρησιμοποιηθεί ως εργαλεία επιρροής από τρίτες χώρες και ζητά την αναθεώρηση των υφιστάμενων κανόνων για την ενίσχυση της διαφάνειας της διοίκησής τους, του προϋπολογισμού τους, της ξένης επιρροής και των ισχυρών προσώπων που εμπλέκονται σε αυτές.
Όχι άλλες καθυστερήσεις για τον ανεξάρτητο φορέα δεοντολογίας
Στην ανακοίνωσή του το Ευρωκοινοβούλιο επαναλαμβάνει το αίτημά του για έναν ανεξάρτητο φορέα δεοντολογίας για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, με βάση τις προτάσεις του που ενέκρινε τον Σεπτέμβριο του 2021, για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών.
Η πρόταση της Επιτροπής θα πρέπει να υποβληθεί μέχρι τον Μάρτιο και οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι την θερινή διακοπή των εργασιών, λένε οι ευρωβουλευτές.
Αυτός ο φορέας θα πρέπει να ενεργεί βάσει σαφούς διάκρισης μεταξύ εγκληματικών ενεργειών, παραβιάσεων των θεσμικών κανόνων και ανήθικης συμπεριφοράς. Θα διαδραματίζει καίριο ρόλο στην προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος εντός των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, ενώ θα συνεργάζεται συμπληρωματικά με άλλα όργανα της ΕΕ, όπως η υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης (OLAF), η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), ο Διαμεσολαβητής και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.