Δεκαπέντε οικονομίες της περιφέρειας Ασίας-Ειρηνικού υπέγραψαν την Κυριακή τη μεγαλύτερη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου στον κόσμο, καλύπτοντας σχεδόν το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού και περίπου το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η Περιφερειακή Ολοκληρωμένη Οικονομική Εταιρική Σχέση (Regional Comprehensive Economic Partnership, RCEP), θα μειώσει σταδιακά τα τιμολόγια, ενώ στοχεύει στην αντιμετώπιση του προστατευτισμού, στην ενίσχυση των επενδύσεων και στην ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων στην περιοχή.
Ποιοι υπέγραψαν
Τη συμφωνία υπέγραψαν οι Κίνα, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και δέκα μέλη της Ένωσης Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας. Πρόκειται για τα Μπρουνέι, Βιετνάμ, Λάος, Καμπότζη, Ταϊλάνδη, Μιανμάρ, Μαλαισία, Σιγκαπούρη, Ινδονησία και Φιλιππίνες. Η Ινδία συμμετείχε στις πρώιμες συζητήσεις, αλλά αποχώρησε πέρυσι αφού εξέφρασε τις ανησυχίες της σχετικά με τις φθηνές κινεζικές εισαγωγές.
Ωστόσο, τα κράτη που συμμετέχουν στη συμφωνία έχουν δηλώσει πως υπάρχει ακόμα χώρος για την ένταξη της Ινδίας αν αυτή το επιθυμεί. Οποιοδήποτε κράτος μπορεί να συμμετάσχει στη συμφωνία 18 μήνες μετά την έναρξη της ισχύος της, αλλά η Ινδία, ως ένας από τους αρχικούς διαπραγματευτικούς εταίρους, μπορεί να συμμετάσχει ανά πάσα στιγμή μόλις τεθεί σε ισχύ η συμφωνία.
Τι αναμένεται τώρα
Η RCEP υπογράφηκε στο τέλος μιας τετραήμερης Συνόδου Κορυφής στο Ανόι την Κυριακή και τώρα πρέπει να επικυρωθεί πριν τεθεί σε ισχύ, μια διαδικασία που θα διαρκέσει μήνες έως και χρόνια. Η συμφωνία των 510 σελίδων και των 20 κεφαλαίων δεν δημοσιοποιήθηκε πριν από την τελετή τη Κυριακής επειδή «ορισμένα μέρη δεν συναίνεσαν στην κυκλοφορία του κειμένου πριν την υπογραφή», ανέφερε σε δήλωση του το Υπουργείο Εξωτερικών της Νέας Ζηλανδίας.
Σύμφωνα με τα αντίγραφα της που αναρτήθηκαν στις ιστοσελίδες του Υπουργείου Εξωτερικών των κρατών μελών της RCEP την Κυριακή, η συμφωνία πρέπει να επικυρωθεί από τουλάχιστον έξι χώρες που συμμετέχουν σε αυτή και τρεις χώρες που δεν έχουν την έχουν υπογράψει, πριν τεθεί σε ισχύ.
Σημαντική συμμαχία στην Ασία
Η RCEP σηματοδοτεί την πρώτη φορά που η Κίνα, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα ενώθηκαν στο πλαίσιο μιας ενιαίας εμπορικής συμφωνίας, μια διαδικασία που στο παρελθόν αλλοιώθηκε εξαιτίας ιστορικών και διπλωματικών διαφορών.
Την περασμένη χρονιά, στο αποκορύφωμα μιας εμπορικής διαμάχης μεταξύ της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας, η οποία είχε τις ρίζες της στην αντιπαράθεση από την εποχή του πολέμου στην κορεάτικη χερσόνησο, αξιωματούχοι της Νότιας Κορέας δήλωσαν ότι οι ιαπωνικοί εμπορικοί περιορισμοί παραβίασαν το «πνεύμα» της RCEP.
«Η Ιαπωνία μπορεί να λάβει σημαντικά οφέλη, καθώς τώρα έχει προνομιακή πρόσβαση στη Νότια Κορέα και την Κίνα», δήλωσε η Ντέμπορα Ελμς, εκπρόσωπος του ασιατικού εμπορίου από τη Σιγκαπούρη.
Πότε θα ξεκινήσει
Η συμφωνία, μεταξύ άλλων, παρέχει κάποια ευελιξία στα λιγότερο ανεπτυγμένα μέλη να εφαρμόζουν τις νομοθετικές αλλαγές που απαιτούνται. Η Καμπότζη και τα Νησιά Λάος, για παράδειγμα, έχουν τρία έως πέντε χρόνια για να αναβαθμίσουν τις τελωνειακές διαδικασίες.
Οι χώρες που έχουν ήδη συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου μεταξύ τους, μετρούν ένα πρόσθετο πλεονέκτημα το οποίο δημιουργεί ένα κοινό σύνολο κανόνων καταγωγής, οι οποίοι θα διευκολύνουν την κυκλοφορία των εμπορευμάτων μεταξύ των 15 μελών.
Συγκρίνεται η RCEP με την CPTPP;
Η ιδέα της RCEP, που διατυπώθηκε για πρώτη φορά το 2012, θεωρήθηκε ένας τρόπος ώστε η Κίνα, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας και εξαγωγέας της περιοχής, να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη επιρροή των ΗΠΑ στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Κέρδισε μια δυναμική όταν ο Τραμπ απέσυρε τη χώρα του από την εταιρική σχέση το 2017.
Η συμφωνία που υπογράφηκε εστιάζει σε μεγάλο βαθμο στη μείωση των τιμολογίων και στην αύξηση της πρόσβασης στην αγορά, αλλά θεωρείται λιγότερο ολοκληρωμένη από την CPTPP. Σε αυτή δεν συμμετέχουν οι ΗΠΑ.
Απαιτεί επίσης λιγότερες πολιτικές ή οικονομικές παραχωρήσεις και δίνει λιγότερη έμφαση στα εργασιακά δικαιώματα, στην προστασία του περιβάλλοντος και της πνευματικής ιδιοκτησίας και στους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών.
Το μέγεθος της αγοράς που αφορά η RCEP είναι σχεδόν πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτό της CPTPP, με σχεδόν διπλάσια ετήσια εμπορική αξία και ακαθάριστο εγχώριο προϊόν.