Τα μέλη της ομάδας του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών στο Simon Fraser University (SFU) του Βανκούβερ δημιούργησαν μια εφαρμογή για τα ελληνόπουλα της Διασποράς μέσω της οποίας θα μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα... παίζοντας. Πρόκειται για ένα καινοτόμο πρόγραμμα εκμάθησης της γλώσσας που έγινε πραγματικότητα.
Η εν λόγω πρωτοβουλία έχει ως στόχο να προσφέρει στους Έλληνες της Διασποράς μία σύγχρονη ψηφιακή πλατφόρμα για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, μέσα από τη χρήση καινοτομων παιδαγωγικών προσεγγίσεων και τεχνολογιών.
Μέχρι στιγμής συνεργάζονται με το τμήμα 15 πανεπιστήμια της Kίνας, ενώ οι φοιτητές που παρακολουθούν ελληνικές σπουδές έχουν ξεπεράσει τους 4.000! Το Νew Media Lab είναι η ομάδα τεχνολογίας του τμήματος Ελληνικών Σπουδών «Σταύρος Νιάρχος» και πραγματοποιεί πολλά ενδιαφέροντα πρότζεκτ.
Ο Κώστας Δεδεγκίκας επικεφαλής του New Media Lab, μαζί με τον Διονύση Αρκαδιανό, είναι πρώτης γενιάς Καναδός, καθώς ο πατέρας του μετανάστευσε στη χώρα, τη δεκαετία του ’50, για να ακολουθήσει περίπου 20 χρόνια αργότερα και η, επίσης, Ελληνίδα μητέρα του. Μιλά στη HuffPost Greece για την ελληνική γλώσσα στο εξωτερικό που δίνει μάχη επιβίωσης. Και, αν κάτι δεν αλλάξει, θα χαθεί.
Ποιο ήταν το έναυσμα για τη γένεση της ιδέας;
Το Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» έχει μια πολυετή εμπειρία στον τομέα της εκπαιδευτικής τεχνολογίας, κυρίως μέσω της ανάπτυξης της διαδικτυακής μαθησιακής πλατφόρμας «Οδυσσέας». Η εν λόγω πλατφόρμα χρησιμοποιείται εδώ και περισσότερα από 15 χρόνια για την εξ αποστάσεως διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε φοιτητές του Πανεπιστημίου Σάιμον Φρέιζερ στο Βανκούβερ του Καναδά. Καθώς η διατήρηση και διάδοση της ελληνικής γλώσσας, ιδιαίτερα στις τάξεις της ελληνικής ομογένειας αποτελεί κεντρικό πυλώνα της αποστολής του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών και του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», υπήρχε πάντα η επιθυμία να αξιοποιηθεί η τεχνογνωσία που αποκομήθηκε όλα αυτά τα χρόνια, προκειμένου να αναζωογονηθεί το ενδιαφέρον για την ελληνική γλώσσα, ιδιαίτερα στις νεώτερες ηλικίες. Δεδομένης της έλξης της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας προς την τεχνολογία, η ιδέα μιας εφαρμογής που θα χρησιμοποιούσε τη μεθοδολογία της «παιχνιδοποίησης», ώστε να προσελκύσει το ενδιαφέρον των νεαρών μαθητών και να δημιουργήσει επιπλέον κίνητρα για την ενασχόληση τους με αυτή, παρουσιαζόταν ιδιαίτερα θελκτική και έδειχνε να έχει προοπτικές επιτυχίας. Τελικά, μέσω της καθοριστικής συνδρομής του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», η ιδέα αυτή γίνεται επιτέλους πραγματικότητα.
Ποια διαδικασία ακολουθείται για τη μάθηση και ποια τα εφόδια που πρέπει να έχει ο μαθητευόμενος;
Ο μαθησιακός σχεδιασμός των εφαρμογών στηρίζεται στις αρχές της αυτορυθμιζόμενης μάθησης, όπου ο μαθητής έχει την ευθύνη και τον έλεγχο της μαθησιακής διαδικασίας. Η εφαρμογή παρέχει, μέσω του σχεδιασμού της, καθώς και διαφόρων μηνυμάτων που επικοινωνούνται στον μαθητή, τα απαραίτητα γνωστικά ερείσματα, ώστε να καθοδηγήσει τους χρήστες κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας και να τους παρέχει την απαραίτητη ανατροφοδότηση ως προς την αποδοτικότητα των γνωστικών στρατηγικών που έχουν επιλέξει να ακολουθήσουν. Οι εφαρμογές απευθύνονται τόσο σε μεμονωμένους χρήστες όσο και σε μαθητές ελληνικών σχολείων. Επομένως, ένας μαθητής το μόνο που χρειάζεται είναι είτε μια φορητή συσκευή (κινητό τηλέφωνο ή τάμπλετ), είτε έναν υπολογιστή, προκειμένου να έχει πρόσβαση στην εφαρμογή.
Σε πόσους μήνες μπορεί ένα παιδί της Διασποράς να κατέχει τη γλώσσα;
Ο ρυθμός προόδου ενός μαθητή εξαρτάται τόσο από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, όσο και από τον βαθμό έκθεσής του στο ελληνικό γλωσσικό περιβάλλον. Η εκμάθηση μιας γλώσσας είναι μια συνεχής και δυναμική διαδικασία, η οποία απαιτεί συστηματική και αδιάκοπη ενασχόληση από τη μεριά του μαθητή. Πάντως, η δομή της εφαρμογής είναι τέτοια, ώστε ο χρήστης να είναι σε θέση, στο τέλος της μαθησιακής διαδικασίας, να επιτελεί μια συγκεκριμένη επικοινωνιακή λειτουργία μέσω της ελληνικής γλώσσας, στην αρχή απλή, αλλά όσο προχωράει με την εφαρμογή, όλο και πιο περίπλοκη.
Ποιοι είναι οι στόχοι των ενδιαφερόμενων πέρα από το να κρατήσουν ζωντανές τις ρίζες τους;
Η επαφή με την πολιτισμική μας ταυτότητα μέσω της γλώσσας είναι ίσως το σημαντικότερο κίνητρο για την εκμάθηση της νέας ελληνικής. Φυσικά και υπάρχουν και δευτερεύοντες στόχοι, που περισσότερο έχουν να κάνουν με την επικοινωνία με στενά συγγενικά πρόσωπα που δεν γνωρίζουν κάτι άλλο πέρα από τα ελληνικά (συγγενείς που βρίσκονται ακόμα στην Ελλάδα), ή η προοπτική και ενός επαναπατρισμού. Κυρίως, όμως, βασικός στόχος είναι η επιθυμία του αυτοπροσδιορισμού του ατόμου μέσω μιας απτής διάστασης της ελληνικής πολιτισμικής ταυτότητας, που είναι η γλώσσα.
Πώς η διδασκαλία μιας γλώσσας μπορεί να γίνει με ψυχαγωγικό τρόπο;
Το σημαντικότερο στοιχείο του συγκεκριμένου προγράμματος είναι η δημιουργία εσωτερικών κινήτρων ιδιαίτερα σε μικρούς μαθητές, ώστε να ασχοληθούν με την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, καταφύγαμε στη μεθοδολογία της παιγνιοποίησης (gamification), σύμφωνα με την οποία δανειζόμαστε κάποια στοιχεία που απαντώνται στα βιντεοπαιχνίδια, όπως αμοιβές, πόντους, σκορ, πίστες κτλ., ώστε να παρουσιάσουμε την μαθησιακή διαδικασία με έναν κατανοητό και ταυτόχρονα διασκεδαστικό τρόπο στους νεαρούς μαθητές - χρήστες. Άλλωστε, η εγγενής έλξη των παιδιών αυτής της γενιάς προς την τεχνολογία είναι ακόμα ένας σύμμαχος σε αυτή μας την προσπάθεια.
Μένετε στον Καναδά όπου υπάρχουν αρκετοί Έλληνες. Πώς προσπαθούν να διατηρήσουν τις σχέσεις τους με την Ελλάδα;
Αρωγός στην προσπάθεια των Ελλήνων της ομογένειας να διατηρήσουν σχέσεις με την Ελλάδα είναι τα ΜΜΕ, μέσω των οποίων ενημερώνονται για τις εξελίξεις στη χώρα, αλλά και έρχονται σε επαφή με την καθημερινότητα και τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Επιπλέον, η τεχνολογία παρέχει ευκαιρίες για επικοινωνία με τους συγγενείς που έχουν μείνει πίσω στην Ελλάδα, οι οποίες δεν υπήρχαν παλαιότερα (όπως οι βιντεοκλήσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης).
Θέλουν να επιστρέψουν - Εσείς θέλετε;
Η Ελλάδα πάντα βρίσκεται μέσα στην καρδιά όλων των Ελλήνων της διασποράς, ακόμα και αν αναγκάστηκαν για βιοποριστικούς λόγους να μεταναστεύσουν σε άλλες χώρες.
Πώς νιώθετε για το ότι καταφέρνετε να γίνετε οι πυλώνες της διατήρησης της ελληνικής γλώσσας σε μια περίοδο όπου οι ομογενείς της δεύτερης γενιάς δεν γνωρίζουν καν την γλώσσα;
Είμαστε πραγματικά ενθουσιασμένοι που συνεισφέρουμε σε αυτή την προσπάθεια διατήρησης της ελληνικής γλώσσας στη διασπορά, έχοντας άλλωστε και προσωπικό ενδιαφέρον, όντας μέλη της ελληνικής ομογένειας. Βλέπουμε τους εαυτούς μας “ακτιβιστές” της ελληνικής γλώσσας και προσπαθούμε να μεταφέρουμε αυτόν τον ενθουσιασμό μας σε όλους τους συνεργάτες μας αλλά και στα προϊόντα των προσπαθειών μας.
Τι αποδοχή έχει η προσπάθειά σας;
Τα ελληνικά σχολεία και οι κοινότητες που έχουμε έρθει σε επαφή μέχρι στιγμής, έχουν πραγματικά αγκαλιάσει την όλη προσπάθεια που κάνουμε. Αλλά αυτό που πραγματικά μας χαροποιεί ιδιαίτερα και ενισχύει τον ενθουσιασμό μας για το πρόγραμμα είναι οι θετικές αντιδράσεις των ίδιων των μαθητών, όπως αυτές εκδηλώνονται στις διάφορες έρευνες - πιλότους που διεξάγουμε στα διάφορα σχολεία, προκειμένου να βελτιώσουμε τις εφαρμογές που αναπτύσσουμε.
Είστε οι πρωτοπόροι της προσπάθειας; Υπάρχουν φιλότιμες προσπάθειες για διατήρηση των Ελληνικών;
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν αξιόλογες προσπάθειες από εκλεκτούς συναδέλφους για τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας στη διασπορά, μέσω ανάπτυξης αναλυτικών προγραμμάτων, διδακτικών εγχειριδίων και προτύπων διδασκαλίας. Εμείς πάντα φροντίζουμε να ερχόμαστε σε επαφή και ήδη συνεργαζόμαστε με αρκετούς από αυτούς, ώστε να προσφέρουμε, με την τεχνογνωσία μας στην εκπαιδευτική τεχνολογία, λύσεις που διευκολύνουν την αποδοτική ενσωμάτωση της τεχνολογίας στη διδακτική πράξη.
Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι σας;
Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στα τελευταία στάδια ανάπτυξης της πλατφόρμας. Από τον Σεπτέμβρη ξεκινάμε την πιλοτική εφαρμογή της σε διάφορα σχολεία της διασποράς της Β. Αμερικής, όπου και θα βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα ως προς τους τρόπους βελτίωσης και επέκτασης των δυνατοτήτων των εφαρμογών. Απώτερος στόχος μας είναι η περαιτέρω υποστήριξη των σχολείων κ Ελλήνων της διασποράς με εργαλεία που θα διευκολύνουν την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας.
Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος σε συνεργασία με το New Media Lab της SFU ανακοινώνουν με υπερηφάνεια τη συνεργασία του με την Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα του Ελληνικού Σχολείου του Ανατολικού Βανκούβερ για το σχεδιασμό μιας αίθουσας διδασκαλίας του 21ου αιώνα που ενσωματώνει τα τελευταία χαρακτηριστικά στη διδασκαλία και τη μάθηση.