Με την οικονομία της Ευρωζώνης να πλήττεται βαρύτατα κατά την επιδημία του κορονοϊού, υπάρχει χρονικό περιθώριο ως τις 9 Απριλίου για τη διαμόρφωση ενός πακέτου που θα ικανοποιεί χώρες- μέλη με αντιδιαμετρικά αντίθετες απόψεις: Αυτές που ζητούν κοινή έκδοση χρέους και αυτές που αντιτίθενται σε αυτήν.
Η αμοιβαιοποίηση του χρέους αποτελούσε πάντα «κόκκινη γραμμή» για τη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Φινλανδία και την Αυστρία, μα η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ελλάδα και άλλες πέντε χώρες έχουν ζητήσει ένα «κοινό εργαλείο χρέους που θα εκδίδεται από ευρωπαϊκό θεσμό» για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της επιδημίας.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κατέληξαν σε συμφωνία την προηγούμενη Πέμπτη σχετικά με το τι θα γίνει, και δόθηκε στους υπουργούς περιθώριο δύο επιπλέον εβδομάδων για να βρεθεί λύση. Αξιωματούχοι θα συζητήσουν επιλογές και οι ίδιοι οι υπουργοί Οικονομικών θα έχουν τηλεδιάσκεψη στις 7 Απριλίου.
Ένας συμβιβασμός ενδέχεται να επιτευχθεί στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, που θα περιελάμβανε ένα ή περισσότερα από τα εξής στοιχεία σε ένα πακέτο:
1: Δανεισμός από τον ESM
Μία από τις κύριες επιλογές. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ- ESM) ανήκει στις χώρες της Ευρωζώνης, που είναι από κοινού υπεύθυνες για το χρέος που εκδίδει για τη χρηματοδότηση μιας κυβέρνησης. Ο ESM θα μπορούσε να επεκτείνει τις γραμμές πίστωσης, αξίας μέχρι και 2% του ΑΕΠ, σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρωζώνης το ζητήσει. Το πρόβλημα είναι πως αυτό θα περιελάμβανε μια αξιολόγηση βιωσιμότητας χρέους του αιτούντα- κάτι που δεν επιθυμεί η Ιταλία- και θα συνοδευόταν από κάποιους όρους, ακόμα και αν επικεντρωνόταν μόνο στην πανδημία. Η Ιταλία και η Ισπανία δεν επιθυμούν όρους.
2: Δανεισμός από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
Μια επιλογή που εξετάζει η ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η επενδυτική τράπεζα της ΕΕ, ανήκει σε κυβερνήσεις της ΕΕ. Χρηματοδοτεί διαφόρων ειδών προγράμματα που υποστηρίζει η ένωση των 27 χωρών και θα μπορούσε να υποστηρίξει επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την επιδημία. Η ΕΤΕ συγκεντρώνει χρήματα δανειζόμενη φθηνά από τις αγορές, χάρη στο triple-A rating της.
Η τράπεζα έχει ήδη προσφερθεί να διαθέσει περίπου 40 δισ. ευρώ επιπλέον χρηματοδότησης για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορονοϊού. Ο επικεφαλής της, Βέρνερ Χόγιερ, έχει επίσης πρoτείνει οι κυβερνήσεις να δώσουν στην τράπεζα 25 δισ. ευρώ σε επιπλέον εγγυήσεις, τα οποία μετά θα χρησιμοποιούνταν ως «μοχλός» για τη διάθεση 200 δισ. ευρώπ σε επιπλέον χρηματοδότηση σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ – οι ιδιοκτήτες της – θα μπορούσαν επίσης να συμφωνήσεουν σε αύξηση του κεφαλαίου της ΕΤΕ για την περαιτέρω ενίσχυση του δανεισμού.
3: Δανεισμός από την Κομισιόν
Η Κομισιόν, που επίσης έχει triple-A rating, μπορεί να δανείζεται από τις αγορές με την εγγύηση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το είχε κάνει αυτό για τη συγκέντρωση 60 δισ. ευρώ για τον EFSM (European Financial Stabilisation Mechanism)- ένα ταμείο εκτάκτου ανάγκης που είχε δημιουργηθεί το 2010 όταν άρχισε η κρίση χρέους. Ο EFSM δάνεισε χρήματα κυρίως για τη διάσωση της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, μα το ταμείο μπορούσε να εξυπηρετήσει όλα τα μέλη της ΕΕ. Υπάρχουν ακόμα 13 δισ. ευρώ. Τα δάνεια του EFSM έρχονται με όρους.
Η Κομισιόν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον μηχανισμό ξανά εάν οι κυβερνήσεις συμφωνήσουν σχετικά.
4: Προγράμματα για την ανεργία
Η Κομισιόν έχει προτείνει ένα νέο, κρατικώς υποστηριζόμενο, βραχυπρόθεσμο πρόγραμμα απασχόλησης για να βοηθήσει τους πολίτες να κρατήσουν τις δουλειές τους καθώς η επιδημία πλήττει τις οικονομίες ανά την ΕΕ. Το πρόγραμμα αυτό έχει ως μοντέλο του το γερμανικό Kurzarbeit, στο πλαίσιο του οποίου η κυβέρνηση πληρώνει μέρος του μισθού ενός εργαζομένου, έτσι ώστε οι δουλειές να μην χαθούν παρά την οικονομική επιβράδυνση. Δεν είναι ξεκάθαρο από πού θα προέλθουν αυτά τα χρήματα.