Ανοιχτός στο ενδεχόμενο να συζητήσει με τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ μια συμφωνία κατάπαυσης πυρός στην Ουκρανία φέρεται να είναι ο ρώσος πρόεδρος, Βλάντιμιρ Πούτιν σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters.
Το Κρεμλίνο, δια του εκπροσώπου Ντμίτρι Πεσκόφ επιβεβαιώνει τις διαθέσεις Πούτιν αλλά τονίζει πως ένα «πάγωμα της σύγκρουσης δεν θα λειτουργήσει με κανέναν τρόπο», σχολιάζοντας την σχετική αναφορά στο ρεπορτάζ του πρακτορείου ειδήσεων.
Σύμφωνα με αυτό πάντως, ο Πούτιν φαίνεται να αποκλείει να κάνει οποιεσδήποτε σημαντικές εδαφικές παραχωρήσεις και επιμένει ότι το Κίεβο θα πρέπει εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του περί ένταξης στο ΝΑΤΟ, όπως υποστηρίζουν πέντε πηγές με γνώση όσων συζητούνται στο Κρεμλίνο.
Ο Τραμπ, έχει υποσχεθεί να τερματίσει άμεσα, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του τον Ιανουάριο, τον πόλεμος στην Ουκρανία ενώ σήμερα η Μόσχα ελέγχει στρατιωτικά ένα σημαντικό μέρος των ουκρανικών εδαφών και προχωρά με τον ταχύτερο ρυθμό από ότι τις πρώτες μέρες της εισβολής του 2022.
Στην πρώτη λεπτομερή αναφορά για το τι θα δεχόταν ο Πρόεδρος Πούτιν σε μια πιθανή συμφωνία με μεσολαβητή τον Τραμπ, οι πέντε νυν και πρώην Ρώσοι αξιωματούχοι είπαν ότι το Κρεμλίνο θα μπορούσε σε γενικές γραμμές να συμφωνήσει να ”παγώσει” τη σύγκρουση στην πρώτη γραμμή του μετώπου.
Μπορεί να υπάρχει χώρος για διαπραγμάτευση σχετικά με τον ακριβή διαχωρισμό των τεσσάρων ανατολικών περιοχών του Ντόνετσκ, του Λουχάνσκ, της Ζαπορίζια και του Χερσώνα, σύμφωνα με τρία από τα άτομα που ζήτησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους.
Ενώ η Μόσχα διεκδικεί τις τέσσερις περιοχές ως εξ ολοκλήρου μέρος της Ρωσίας, οι δυνάμεις της στο έδαφος ελέγχουν το 70-80% αυτών, με περίπου 26.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα που εξακολουθούν να είναι υπό τον έλεγχο ουκρανικών στρατευμάτων.
Κόκκινες γραμμές και...παραχωρήσεις
Η Ρωσία μπορεί επίσης να είναι ανοιχτή στην απόσυρση από τα σχετικά μικρά τμήματα εδάφους που κατέχει στις περιοχές Χάρκοβο και Μικολάιβ, στη βόρεια και νότια Ουκρανία, δήλωσαν δύο από τους αξιωματούχους.
Ο Πούτιν ανέφερε νωρίτερα τον Νοέμβριο ότι οποιαδήποτε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός πρέπει να αντικατοπτρίζει την «πραγματικότητα» επί του πεδίου αλλά και πως φοβόταν μια βραχύβια εκεχειρία που θα επέτρεπε τελικά στη Δύση να επανεξοπλίσει την Ουκρανία.
«Εάν δεν υπάρχει ουδετερότητα, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς την ύπαρξη οποιασδήποτε σχέσης καλής σχέσης γειτονίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας», είπε ο Πούτιν στην ομάδα συζήτησης Valdai στις 7 Νοεμβρίου.«Γιατί; Γιατί αυτό θα σήμαινε ότι η Ουκρανία θα χρησιμοποιείται συνεχώς ως εργαλείο σε λάθος χέρια και σε βάρος των συμφερόντων της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Επίσης στις 14 Ιουνίου, ο Πούτιν είχε θέσει τους εναρκτήριους όρους του για άμεσο τερματισμό του πολέμου: Η Ουκρανία πρέπει να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της στο ΝΑΤΟ και να αποσύρει όλα τα στρατεύματά της από ολόκληρη την επικράτεια τεσσάρων ουκρανικών περιοχών που διεκδικούνται και ελέγχονται κυρίως από τη Ρωσία.
Πιθανή δεδομένων μετά την απόφαση Μπάιντεν
Πάντως, δύο από τις πηγές που μίλησαν στο Reuters ανέφεραν ότι η απόφαση του απερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να επιτρέψει στην Ουκρανία να εκτοξεύσει αμερικανικούς πυραύλους ATACMS βαθιά μέσα στη Ρωσία θα μπορούσε να περιπλέξει και να καθυστερήσει οποιαδήποτε διευθέτηση – και να σκληρύνει τις απαιτήσεις της Μόσχας, καθώς οι σκληροπυρηνικοί πιέζουν για να πάρουν πάρει η Ρωσία υπό τον έλεγχο της μεγαλύτερο τμήμα των ουκρανικών εδαφών.
Εάν πάντως δεν συμφωνηθεί κατάπαυση του πυρός, είπαν οι δύο πηγές, τότε η Ρωσία θα συνεχίσει να πολεμά. «Ο Πούτιν έχει ήδη πει ότι το πάγωμα της σύγκρουσης δεν θα λειτουργήσει με κανέναν τρόπο», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ στο Reuters λίγες ώρες πριν την ουκρανική επίθεση την Τρίτη. «Και η έγκριση των πυραύλων είναι μια πολύ επικίνδυνη κλιμάκωση εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών».
Το ουκρανικό υπουργείο Εξωτερικών δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό για το αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters.
Βέβαια, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι δηλώνει πως η χώρα του δεν θα ησυχάσει μέχρι να εκδιωχθεί από τα έδαφός της και ο τελευταίος Ρώσος στρατιώτης - με βάση τα σύνορα που απέκτησε μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Ωστόσο, στρατηγοί στις ΗΠΑ έχον δηλώσει δημόσια ότι αυτός είναι ένας πολύ φιλόδοξος στόχος.
Ομοιότητες με την πρόταση Ερντογάν
Ο διευθυντής επικοινωνίας του Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε στο ειδησεογραφικό πρακτορεία σχετικά με τον νεοκλεγέντα πρόεδρο των ΗΠΑ:«Είναι το μόνο πρόσωπο που μπορεί να φέρει και τις δύο πλευρές κοντά προκειμένου να διαπραγματευτούν την ειρήνη και να εργαστούν για τον τερματισμό του πολέμου».
Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως το πλαίσιο αυτής της πιθανής συζήτησης, όπως παρουσιάζεται από τις πηγές που μίλησαν στο Reuters, θυμίζει όχι μόνο τις βασικές θέσεις-απαιτήσεις του Πούτιν αλλά και την πρόταση για τερματισμό του πολέμου που φαίνεται να προκρίνει ο τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν.
Σύμφωνα με το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg αυτή περιλαμβάνει αναστολή της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ για τουλάχιστον μια 10ετια με παράλληλη διακοπή της σύγκρουσης και «πάγωμα» του πολέμου στις σημερινές θέσεις των δύο πλευρών. Ο Ερντογάν θα αντιπροτείνει τη δημιουργία μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στο ανατολικό Ντονμπάς, όπου η Ρωσία ελέγχει σημαντικά εδάφη ήδη από το 2014.
Εγγυήσεις ασφαλείας
Πάντως, ενώ η Ρωσία δεν δέχεται ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ή την παρουσία στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στο ουκρανικό έδαφος, είναι ανοιχτή στη συζήτηση εγγυήσεων ασφαλείας για το Κίεβο, σύμφωνα με τους πέντε νυν και πρώην αξιωματούχους.
Άλλες ουκρανικές παραχωρήσεις για τις οποίες θα μπορούσε να πιέσει το Κρεμλίνο θα μπορούσε να είναι η μείωση του μεγέθους των ενόπλων δυνάμεών της Ουκρανίας και μια δέσμευση του Κιέβου να μην περιορίσει τη χρήση της ρωσικής γλώσσας.
Ο Ντιμίτρι Σίμες, ο οποίος μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες από τη Σοβιετική Ένωση το 1973 και είναι ένας από τους καλύτερα δικτυωμένους εμπειρογνώμονες της Ρωσίας για την Αμερική, δήλωσε ότι μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός θα μπορούσε να συναφθεί σχετικά γρήγορα για να τερματιστεί ο πόλεμος, ο οποίος έχει σκοτώσει εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες και έχει εκτοπίσει εκατομμύρια αμάχους.
Αλλά μια ευρύτερη, διαρκής συμφωνία που θα αντιμετώπιζε τόσο τις ανησυχίες της Ουκρανίας όσο και της Ρωσίας για την ασφάλεια θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να σφυρηλατηθεί, πρόσθεσε.«Μια μεγάλη συμφωνία, κατά την άποψή μου, θα ήταν πολύ δύσκολο να επιτευχθεί, καθώς οι θέσεις των δύο πλευρών απέχουν πολύ».
Ευνοϊκή συγκυρία για τη Ρωσία στο μέτωπο
Το ρεπορτάζ του Reuters, επισημαίνει ότι η Ρωσία ελέγχει το 18% της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της Κριμαίας, της χερσονήσου που προσάρτησε από την Ουκρανία το 2014, το 80% του Ντονμπάς – τις περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ – και περισσότερο από το 70% των περιοχών Ζαπορίζια και Χερσώνα.
Κατέχει επίσης κάτι λιγότερο από το 3% της περιοχής του Χάρκοβο και ένα κομμάτι του Μίκολαϊβ.
Συνολικά, η Ρωσία κατέχει πάνω από 110.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ουκρανικού εδάφους. Η Ουκρανία κατέχει περίπου 650 τετραγωνικά χιλιόμετρα της ρωσικής περιοχής του Κουρσκ.
Στο εσωτερικό της χώρας, ο Πούτιν θα μπορούσε να «πουλήσει» μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που θα έβλεπε τη Ρωσία να διατηρεί το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους του Ντονέτσκ, του Λουχάνσκ, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας ως μια νίκη που εξασφάλιζε την υπεράσπιση των ρωσόφωνων στην ανατολική Ουκρανία και διασφάλιζε τη χερσαία γέφυρα προς την Κριμαία, σύμφωνα με μία από τις πηγές. Το μέλλον της ίδιας της Κριμαίας δεν είναι προς συζήτηση, είπαν όλοι οι Ρώσοι αξιωματούχοι.