Mιλώντας από τη Ντάουνιγκ Στριτ, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ρίσι Σούνακ, ανακοίνωσε το απόγευμα της Τετάρτης (22/5), ότι ο Βασιλιάς Κάρολος ενέκρινε τη διάλυση του βρετανικού κοινοβουλίου και ότι οι εκλογές θα γίνουν στις 4 Ιουλίου.
Όπως έκανε γνωστό το πρωθυπουργικό γραφείο, οι εργασίες της Βουλής των Κοινοτήτων θα ανασταλούν μεθαύριο Παρασκευή (24/5) και η Βουλή θα διαλυθεί στις 30 Μαΐου.
Η νέα Βουλή που θα προκύψει από τις εκλογές της 4ης Ιουλίου θα συγκληθεί στις 9 Ιουλίου και θα ξεκινήσει τις εργασίες της στις 17 Ιουλίου.
Πρόκειται για μια αιφνιδιαστική κίνηση της κυβέρνησης των Συντηρητικών, που φέρνει αρκετά νωρίτερα την εκλογική αναμέτρηση που αναμενόταν αργότερα προς το τέλος του έτος.
Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις οι Εργατικοί διατηρούν μεγάλο προβάδισμα, περίπου 20 μονάδων, και φέρονται έτοιμοι να αναλάβουν την εξουσία ύστερα από 14 χρόνια κυβέρνησης των Συντηρητικών.
Από νωρίς σήμερα το πρωί φήμες και δημοσιεύματα μιλούσαν για το ενδεχόμενο προκήρυξης πρόωρων εκλογών, αφού υπουργοί της κυβέρνησης ακύρωσαν εκδηλώσεις, ανέβαλαν ταξίδια τους στο εξωτερικό για να συμμετάσχουν σε μια κυβερνητική συνεδρίαση.
Η προκήρυξη εκλογών συνέπεσε χρονικά με θετικά νέα για την οικονομία
Σε διάγγελμα του έξω από την Ντάουνιγκ Στριτ αφού υπερασπίστηκε την διακυβέρνηση του και έκανε απολογισμό του έργου του αναφερόμενος στις προκλήσεις που αντιμετώπισε, παρουσίασε τα βελτιωμένα νούμερα του πληθωρισμού και τις ανεργίας δηλώνοντας πως η ερώτηση από εδώ και πέρα είναι ποιον θα εμπιστευτούν οι πολίτες για να συνεχίσει την καλή πορεία που έχει πάρει η βρετανική οικονομία.
«Τώρα είναι η στιγμή που η Βρετανία πρέπει να επιλέξει το μέλλον της», δήλωσε ο Σούνακ.
Εκλογές με φόντο την κρίση ζωής και το μεταναστευτικό
Οι εκλογές θα διεξαχθούν με φόντο την κρίση του κόστους ζωής στη Βρετανία και τις βαθιές διαιρέσεις σχετικά με το πώς θα αντιμετωπιστούν οι μετανάστες και οι αιτούντες άσυλο που πραγματοποιούν επικίνδυνες διελεύσεις από τη Μάγχη από την Ευρώπη.
Η ανακοίνωση ήρθε την ίδια ημέρα που τα επίσημα στοιχεία έδειξαν ότι ο πληθωρισμός στο Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκε απότομα στο 2,3%, το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων σχεδόν τριών ετών, λόγω της μεγάλης μείωσης των εγχώριων λογαριασμών.
Η πτώση τον Απρίλιο σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα σε σχέση με πέντε δεσμεύσεις που έδωσε ο Σουνάκ τον Ιανουάριο του 2023, μεταξύ των οποίων η μείωση του πληθωρισμού στο μισό, ο οποίος είχε σκαρφαλώσει σε ποσοστό άνω του 11% στο τέλος του 2022. Ο Σουνάκ χαιρέτισε το νέο ποσοστό ως ένδειξη ότι το σχέδιό του αποδίδει.
«Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί μια σημαντική στιγμή για την οικονομία, με τον πληθωρισμό να επιστρέφει στο φυσιολογικό», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός. «Μπροστά μας έρχονται πιο φωτεινές μέρες, αλλά μόνο αν τηρήσουμε το σχέδιο για τη βελτίωση της οικονομικής ασφάλειας και των ευκαιριών για όλους».
Οι εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να διεξάγονται σε διάστημα όχι μεγαλύτερο των πέντε ετών, αλλά ο πρωθυπουργός μπορεί να επιλέξει το χρόνο διεξαγωγής τους εντός αυτής της περιόδου. Ο 44χρονος Σούνακ είχε περιθώριο μέχρι τον Δεκέμβριο να προκηρύξει εκλογές. Η τελευταία εκλογική αναμέτρηση ήταν τον Δεκέμβριο του 2019.
Πολλοί πολιτικοί αναλυτές είχαν προβλέψει ότι οι εκλογές το φθινόπωρο θα έδιναν στους Συντηρητικούς περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσουν την εξουσία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι οικονομικές συνθήκες μπορεί να βελτιωθούν περαιτέρω, οι ψηφοφόροι θα μπορούσαν να αισθανθούν την επίδραση των πρόσφατων φορολογικών περικοπών, τα επιτόκια μπορεί να μειωθούν και ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο απέλασης ορισμένων αιτούντων άσυλο στη Ρουάντα - μια βασική πολιτική για τον Σούνακ - θα μπορούσε να πάρει σάρκα και οστά.
Ο Σουνάκ δεν είχε δεσμευτεί σχετικά με την ημερομηνία των εκλογών, λέγοντας επανειλημμένα - μέχρι και το μεσημέρι της Τετάρτης - ότι αναμένει ότι θα γίνουν στο δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Αν και ο πληθωρισμός έχει μειωθεί, οι άλλες υποσχέσεις του Σούνιακ - για την ανάπτυξη της οικονομίας, τη μείωση του χρέους, τη μείωση των λιστών αναμονής για ιατρικά ραντεβού στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και τη διακοπή της εισροής μεταναστών που διασχίζουν τη Μάγχη - έχουν σημειώσει λιγότερη επιτυχία.
Ο Σούνακ ανέλαβε πρωθυπουργός μετά την καταστροφική θητεία της Λιζ Τρας, η οποία διήρκεσε μόλις 49 ημέρες αφού οι οικονομικές πολιτικές της συγκλόνισαν τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Η Τρας είχε επιλεγεί από τα μέλη του κόμματος μετά την απομάκρυνση του Μπόρις Τζόνσον λόγω μιας σειράς σκανδάλων.
Με τις εκλογές του Ιουλίου θα μπει τέλος ”στο χάος”, λέει ο ηγέτης των Εργατικών
Οι βουλευτικές εκλογές του Ιουλίου θα δώσουν στη χώρα την ευκαιρία να βάλει τέλος στο «χάος» της συντηρητικής κυβέρνησης του Ρίσι Σούνακ, δήλωσε απόψε ο ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Εργατικού Κόμματος Κιρ Στάρμερ.
«Ό,τι και να ειπωθεί, ό,τι κι αν γίνει, αυτές οι εκλογές αφορούν την ευκαιρία για αλλαγή», είπε ο Στάρμερ μιλώντας σε υποστηρικτές τους, αφού ο Σούνακ προκήρυξε εκλογές για τις 4 Ιουλίου. «Η ψήφος στους Εργατικούς είναι ψήφος υπέρ της σταθερότητας, οικονομικής και πολιτικής, πολιτικών που δεν θα επιβαρύνουν τη ζωή όλων μας. Μια ψήφος για να σταματήσουμε το χάος. Είναι καιρός για αλλαγή», πρόσθεσε.
Ο Στάρμερ διαβεβαίωσε ότι οι Εργατικοί έχουν ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο για την ανοικοδόμηση της Βρετανίας, με το οποίο θα φέρουν οικονομική σταθερότητα, θα περιορίσουν τον χρόνο αναμονής στις υπηρεσίες υγείας, θα ασφαλίσουν τα εθνικά σύνορα και θα μειώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας.
Τεράστια η διαφορά στις δημοσκοπήσεις
Σύμφωνα με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, το Εργατικό Κόμμα είναι το μεγάλο φαβορί των εκλογών αυτών αφού φέρεται να προηγείται κατά 20 μονάδες των Συντηρητικών, κατά μέσο όρο. Μια σύνθεση των δημοσκοπήσεων από το Politico δίνει στο κεντροαριστερό κόμμα 44% στην πρόθεση ψήφου, έναντι μόλις 23% για τους Συντηρητικούς που κυβερνούν τη χώρα εδώ και 14 χρόνια.
Το εθνικιστικό κόμμα Reform UK που ίδρυσε ο Νάιτζελ Φάρατζ, ο υπέρμαχος του Brexit, φέρεται να λαμβάνει ποσοστό 12%, κάτι που σημαίνει ότι θα μπορούσε να στερήσει πολύτιμες έδρες από τους Συντηρητικούς.
Μια άλλη δημοσκόπηση της YouGov που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα δείχνει ότι το 71% των Βρετανών αποδοκιμάζει τον Σούνακ. Μόλις το 20% έχει θετική άποψη για τον πρωθυπουργό (οι υπόλοιποι δεν εξέφρασαν άποψη). Για τον Στάρμερ από την άλλη το 34% έχει θετική άποψη και το 51% αρνητική. Γενικότερα, το Εργατικό κόμμα παραμένει δημοφιλέστερο, με 42% θετικές απόψεις έναντι 20% για τους Συντηρητικούς.
Η Βουλή των Κοινοτήτων έχει 650 έδρες. Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, στις 12 Δεκεμβρίου 2019, οι Συντηρητικοί του Μπόρις Τζόνσον κατέλαβαν 365 έδρες, εξασφαλίζοντας την πλειοψηφία, έναντι 203 για τους Εργατικούς. Στις τοπικές εκλογές που διεξήχθησαν στις αρχές Μαΐου το Συντηρητικό κόμμα υπέστη βαριές ήττες.
Περίπου 60 Συντηρητικοί βουλευτές έχουν ήδη ανακοινώσει ότι δεν θα είναι υποψήφιοι στις εκλογές του Ιουλίου.