Τριάντα χρόνια πρωτύτερα, η Ρωσσία του Γέλτσιν γινόταν έρμαιο στις επιθυμίες των νικητών του Ψυχρού Πολέμου. Σήμερα, η Ρωσσία του Πούτιν θέτει τελεσίγραφα στους Αμερικανούς, επεμβαίνει στην Κεντρική Ασία, εκβιάζει ενεργειακά την Ευρώπη, κερδίζει έδαφος στη Μέση Ανατολή, επιστρέφει δυναμικά στη Μεσόγειο, συμπράττει επί ίσοις όροις με την Κίνα. Κατά τρόπο εκ πρώτης όψεως αταίριαστο με τα οικονομικά και πληθυσμιακά της μεγέθη, πρωταγωνιστεί.
Πού οφείλεται αυτή η εντυπωσιακή επάνοδος; Σε μεγάλο βαθμό, στην επιλογή της Μόσχας να αποσυνδέσει την οικονομία της από τις δυτικές αγορές.
Το ρωσσικό εμπόριο έχει αποδολλαριοποιηθεί, το ίντερνετ στη χώρα είναι αυστηρά ελεγχόμενο και τα αμερικανικά κογκλομεράτα δεν έχουν την παραμικρή ισχύ, η Ρωσσία έχει επιτύχει εντυπωσιακό βαθμό επάρκειας όχι μόνο στην αμυντική της βιομηχανία αλλά σε όλους λίγους πολύ τους κρίσιμους τομείς της παραγωγής. Ενώ η λοιπή Ευρώπη και οι ΗΠΑ αποβιομηχανίστηκαν ραγδαία, τις τελευταίες δεκαετίες η ρωσσική βιομηχανία ενισχύθηκε, σε κλάδους όπως η αεροδιαστημική μάλιστα δραστικά. Σήμερα, προσφέρει στη χώρα ένα υγιές 30% του ΑΕΠ.
Τα δυτικά ΜΜΕ βαυκαλίζουν το κοινό τους με την ιδέα ότι οι Ρώσσοι ζουν ακόμη στη σοβιετική εποχή. (Και συστηματικά αποκρύπτουν τι εκτίναξη οικονομική σήμαινε για τη χώρα των μουζίκων και των βογιάρων η είσοδος στη βιομηχανική εποχή που το ΚΚΣΕ επέτυχε, συγκρίσιμη ώς ένα σημείο με τον εκμοντερνισμό της Κίνας από το Κομμουνιστικό Κόμμα μετά τον Μάο).
Η αλήθεια είναι ότι μέσα σε είκοσι χρόνια, ο Πούτιν πενταπλασίασε το ΑΕΠ της χώρας. Η αλήθεια είναι ότι με κριτήριο την αγοραστική δύναμη (GDP PPP), η Ρωσσία είναι η έκτη ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη, ελάχιστα πίσω από τη Γερμανία, την οποία προβλέπεται σύντομα να ξεπεράσει. Η αλήθεια είναι ότι τους κύριους δείκτες της (χρέος, ισοζύγιο, ανεργία, φτώχεια) θα τους ζήλευαν πολλές δυτικές χώρες. Κι αυτό παρά τις συνεχείς κυρώσεις και τους εκβιασμούς που υφίσταται από της ΗΠΑ και την ΕΕ.
Η οικονομική εξυγίανση της χώρας είναι τέτοια ώστε ανέστρεψε, έστω πρόσκαιρα, ακόμη και τη δημογραφική της συρρίκνωση. Στη Ρωσσία έχουν μεταναστεύσει πάνω από 10.000.000 άνθρωποι τα τελευταία χρόνια, κυρίως από κράτη της πρώην ΕΣΣΔ. Οι παράνομοι μετανάστες υπολογίζονται σε περίπου 4.000.000. Η χώρα γενικά ενθαρρύνει τη μετανάστευση, γι′ αυτό και σημειώνει αύξηση του πληθυσμού την τελευταία δεκαετία.
Γεωπολιτικά, η Μόσχα είναι ισχυρότερη από ποτέ στη μετασοβιετική περίοδο. Σε αντίθεση με τους Αμερικανούς που έχασαν όλους τους πολέμους στους οποίους συμμετείχαν την τελευταία εικοσαετία (Ιράκ, Αφγανιστάν, Λιβύη), οι Ρώσσοι τους κέρδισαν όλους (Γεωργία, Ουκρανία, Συρία).
Οι πολεμικές τους δυνατότητες έχουν τόσο αναβαθμιστεί ώστε, κυριολεκτικά, σκορπούν τρόμο. «Η Ρωσία θα μπορούσε να καταστρέψει την οικονομία μιας χώρας», δήλωσε πρόσφατα ηγετικό στέλεχος του βρετανικού Πολεμικού Ναυτικού. Απλώς και μόνο κόβοντας ή ανατινάζοντας τα υποβρύχια καλώδια των διεθνών τηλεπικοινωνιών, από τις οποίες εξαρτάται ο δυτικός καπιταλισμός όπως ο ναρκομανής από τη δόση του, συμπλήρωσε: «θα κοπούν οι τηλεφωνικές συνδιαλέξεις, στη συνέχεια οι ηλεκτρονικές επιχειρηματικές συμφωνίες, η αγοραπωλησία μετοχών, η οικονομία θα σταματήσει».
Παρ’ όλα αυτά, στον Δυτικό τύπο χρειάζεται κανείς μικροσκόπιο για να εντοπίσει ένα στοιχειωδώς, όχι αντικειμενικό, αλλά ψύχραιμο έστω ρεπορτάζ για τα τεκταινόμενα στη Ρωσσία. Άτυπο εμπάργκο φαίνεται να έχει επιβληθεί ακόμη και στα έργα της τωρινής ρωσσικής λογοτεχνίας ή του ρωσσικού κινηματογράφου που δεν συνάδουν με το αφήγημα της ωμής τυραννίας που καταπιέζει τον αντιφρονούντα, φιλελεύθερο λαό. Την ίδια ώρα, ακόμη και στη Δύση κανείς δεν αμφισβητεί το προφανές: ότι ο Ρώσσος πρόεδρος έχει σταθερά πίσω του τη μεγάλη πλειοψηφία των συμπατριωτών του.
Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, ο αλκοολισμός θέριζε στη Ρωσία. Το προσδόκιμο για τους άρρενες είχε πέσει δραματικά στα 57 χρόνια. Επί Πούτιν η κατάσταση αυτή ανατράπηκε. Επιβλήθηκαν περιορισμοί πωλήσεων, απαγορεύτηκε η διαφήμιση, αυξήθηκαν οι τιμές. Η κατανάλωση αλκοόλ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας έπεσε κατά 43%, το προσδόκιμο για τους άντρες ανέβηκε σε ιστορικό υψηλό, στα 68 χρόνια, για τις γυναίκες μάλιστα στα 78. Σήμερα οι Ρώσοι καταναλώνουν κατά κεφαλήν λιγότερο αλκοόλ απ′ ό,τι οι Γάλλοι και οι Γερμανοί. Επίσης έχει μειωθεί δραματικά το κάπνισμα.
Αν σκεφτεί κανείς την αιωνόβια σχέση των Ρώσων με το αλκοόλ, τα νούμερα είναι το λιγότερο εντυπωσιακά. Και λένε πολλά και για τις ικανότητες και για τη μακροημέρευση του Πούτιν στην εξουσία. Όσο οι Δυτικοί όλα αυτά, τα εξόφθαλμα, αρνούνται να τα δουν, όσο επιμένουν ότι ο νεοφιλελεύθερος One World και η ζηλωτική pensée unique είναι μονόδρομος, τόσο πιο συχνά, τόσο πιο επώδυνα θα αιφνιδιάζονται από τις εξελίξεις.