Το βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος» του 22oυ Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (που εφέτος λόγω πανδημίας πραγματοποιείται online) το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 15.000 ευρώ, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Καλωσήρθατε στην Τσετσενία» / Welcome to Chechnya σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Φρανς (ΗΠΑ), που σάρωσε αποσπώντας ακόμη δύο βραβεία.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της κριτικής επιτροπής -Μάρκο Γκαστίν, σκηνοθέτη (Ελλάδα), Κλερ Σιμόν, σκηνοθέτη (Γαλλία), Αν Τόμσον, δημοσιογράφο (ΗΠΑ) «Αυτό το ανατριχιαστικό ντοκιμαντέρ - θρίλερ αποκαλύπτει μια -σε μεγάλο βαθμό- αγνοημένη ανθρωπιστική κρίση στη μουσουλμανική ρωσική ομοσπονδιακή δημοκρατία της Τσετσενίας, όπου η καταδίωξη ομοφυλοφίλων μαίνεται: τους κυνηγούν, τους φυλακίζουν, τους βασανίζουν και φτάνουν στο σημείο μέχρι και να τους σκοτώσουν, σε μία προσπάθεια εκκαθάρισης της LGBTQ κοινότητας της Τσετσενίας. Η ταινία μάς συστήνει τη θαρραλέα queer κοινότητα που εδρεύει στη Μόσχα, η οποία έχει επικεντρώσει τις δυνάμεις της στη διάσωση ανθρώπων από την Τσετσενία μέσα από ένα τεράστιο και κρυφό δίκτυο διαφυγής που τους οδηγεί στην ασφάλεια. Οι ακτιβιστές οργανώνουν τη διαφυγή και τη μεταφορά σε ασφαλή σπίτια σε άγνωστες πόλεις, καθώς οι πρόσφυγες περιμένουν, συχνά επί μήνες, να βρεθεί μια χώρα πρόθυμη να τους δεχθεί, εν μέσω του συνεχούς κινδύνου να δολοφονηθούν. Αξιοσημείωτη είναι και η πρωτοποριακή χρήση ψηφιακών εφέ που αλλάζει τα πρόσωπα των πρωταγωνιστών, προκειμένου να προστατεύσει τις ταυτότητές τους, χωρίς να αποσπάσει την προσοχή από την αφήγηση. Συνολικά, 22 άτομα -κυρίως queer ακτιβιστές από τη Νέα Υόρκη- δανείζουν τα πρόσωπά τους ως ασπίδα για να προστατεύσουν τους ανθρώπους που συμμετέχουν στην ταινία. Καταγράφοντας αυτή την αντίσταση, ο σκηνοθέτης μάς επιτρέπει να βιώσουμε τι σημαίνει να διαφεύγεις από διώξεις, να χάνεις όλα εκείνα από τα οποία αποτελείται η ζωή σου, την ίδια στιγμή που ανακαλύπτεις μια φιλόξενη και τρυφερή κοινότητα».
Το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Σπίτι μου» / Acasă, My Home σε σκηνοθεσία Ράντου Τσορνίτουτς (Ρουμανία, Φινλανδία, Γερμανία).
«Αυτή η “μικρή μεγάλη ταινία” επικεντρώνεται “στους άλλους”, των οποίων την οπτική αγκαλιάζει εξολοκλήρου, γεγονός που μας προκαλεί, καθώς μας κάνει να αμφισβητήσουμε τις βεβαιότητές μας. Σκηνοθετημένο στο υδάτινο δέλτα έξω από το Βουκουρέστι, στη Ρουμανία, αυτό το δείγμα cinéma verité αμφισβητεί τα όρια ανάμεσα στην ελευθερία και την κοινωνία, ανάμεσα στη φύση και τον πολιτισμό, ανάμεσα στη διαφορετικότητα και την ταυτότητα. Θα πρέπει να επιβάλουμε την ιδέα μας περί ευτυχίας, όσο αξιέπαινη και αν είναι, σε αυτούς που δεν την αποδέχονται; Αυτή είναι η ερώτηση που θέτει το “Acasa, My Home”, ένα όμορφο και συγκινητικό ντοκιμαντέρ από τον Ράντου Τσορνίτουτς», αναφέρει η επιτροπή.
Τα βραβεία του Διεθνούς Διαγωνιστικού Newcomers
Η κριτική επιτροπή για το Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα Newcomers του 22ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αποτελείται από τους:
Κατρίν Λε Κλεφ, sales agent (Γαλλία)
Φιλίπ Μπελαΐς, σκηνοθέτη, παραγωγό, διευθυντή φωτογραφίας (Γαλλία)
Αλεξάντρ Ο. Φιλίπ, σκηνοθέτη (ΗΠΑ - Ελβετία)
Το βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος Newcomers» που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 8.000 ευρώ απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Βάλχενζεε για πάντα» / Walchensee Forever σε σκηνοθεσία Γιάνα Γι Γουόντερς (Γερμανία).
Το Ειδικό Βραβείο Επιτροπής που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Ο καιρός μιας κυρίας» / Lady Time σε σκηνοθεσία Ελίνα Ταλβενσάαρι (Φινλανδία).
Βραβείο για το Διεθνές Διαγωνιστικό >>Film Forward
Η κριτική επιτροπή για το Διεθνές Διαγωνιστικό >>Film Forward του 22ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αποτελείται από τους Εντουάρντο Γουίλιαμς, σκηνοθέτη (Αργεντινή), Γκιουρτσάν Κελτέκ, σκηνοθέτη (Τουρκία), Μαρία Τσαντσάνογλου, ιστορικό τέχνης (Ελλάδα).
Το βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος» Film Forward που συνοδεύεται από το χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Έτος ανακάλυψης» / The Year of the Discovery σε σκηνοθεσία Λούις Λόπες Καράσκο (Ισπανία).
Βραβείο Mermaid
Το Mermaid Award είναι το βραβείο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για την καλύτερη ταινία LGBTQI+ θεματικής του επίσημου προγράμματος του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Η φετινή επιτροπή αποτελείται από τους Ντέμπρα Ζίμερμαν, εκτελεστική διευθύντρια της Women Make Movies (ΗΠΑ), Μανώλη Κρανάκη, κριτικό κινηματογράφου (Ελλάδα), Σελίν Μουράτ, παραγωγό, επιμελήτρια προγράμματος στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του Μόντρεαλ (Τουρκία)
Το βραβείο απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Καλωσήρθατε στην Τσετσενία» / Welcome to Chechnya σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Φρανς (ΗΠΑ).
Βραβείο της Βουλής των Ελλήνων «Ανθρώπινες Αξίες»
Ο Τηλεοπτικός Σταθμός της Βουλής των Ελλήνων απονέμει το καθιερωμένο βραβείο «Ανθρώπινες Αξίες» σε ταινία του Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος Newcomers. Την κριτική επιτροπή απαρτίζουν οι Κώστας Δήμος, συντονιστής προγράμματος, Άρης Φατούρος, σκηνοθέτης, σύμβουλος προγράμματος, Βασίλης Δούβλης, σκηνοθέτης, προϊστάμενος του τομέα προγράμματος
Το βραβείο της Βουλής των Ελλήνων απονέμεται στο ντοκιμαντέρ «Αυτοπροσωπογραφία» / The Self Portrait σε σκηνοθεσία Κάτια Χέγκσετ, Μάργκρετ Όλιν, Έσπεν Βάλιν (Νορβηγία).
Βραβείο ΕΡΤ
Η ΕΡΤ απονέμει το βραβείο της, που συνοδεύεται από το χρηματικό έπαθλο των 3.000 ευρώ, στην ελληνική παραγωγή που κερδίζει το βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI. Το βραβείο απονέμεται στο ντοκιμαντέρ «Η μουσική των πραγμάτων» / The Music of Things σε σκηνοθεσία Μένιου Καραγιάννη (Ελλάδα).
Το ντοκιμαντέρ απέσπασε επίσης, το βραβείο FIPRESCI σε ελληνικό ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους.
Βραβείο ΕΚΚ
Στο πλαίσιο του 22ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) απονέμει βραβείο αξίας 3.000 ευρώ σε ντοκιμαντέρ πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη του Ελληνικού Προγράμματος, διάρκειας άνω των 50 λεπτών, που πραγματοποιεί την ελληνική του πρεμιέρα στο Φεστιβάλ.
Η κριτική επιτροπή του ΕΚΚ αποτελείται από τους Κώστα Φέρρη, Κωνσταντίνο Φραγκόπουλο και Ηλιάνα Ζακοπούλου.
Το βραβείο απονέμεται στο ντοκιμαντέρ «Νίκος Καρούζος – Ο δρόμος για το έαρ» / Nikos Karouzos – Poems on a Tape Recorder του Γιάννη Καρπούζη (Ελλάδα).
Βραβείο Διεθνούς Αμνηστίας
Τη φετινή κριτική επιτροπή για το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας που απονέμεται σε ταινία που φέρει την ετικέτα #humanrights απαρτίζουν οι Ηλιάνα Δανέζη, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ/δημοσιογράφος, Ragip Duran, δημοσιογράφος, Μαριάννα Λεονταρίδου, μέλος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, συντονίστρια του έργου της επιτροπής κατά την διάρκεια της επιλογής του ντοκιμαντέρ Μαριαννα Οικονόμου, σκηνοθέτης, Ελένη Σιδέρη, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας απονέμεται στο ντοκιμαντέρ «Aswang» / Ασουάνγκ σε σκηνοθεσία Αλίξ Άιν Αρούμπακ (Φιλιππίνες, Γαλλία, Νορβηγία, Κατάρ, Γερμανία).
Βραβείο WIFT GR
Το βραβείο του ελληνικού τμήματος του Women in Film & Television απονέμεται σε γυναίκα σκηνοθέτρια ταινίας που προβάλλεται στο Επίσημο Πρόγραμμα του Φεστιβάλ.
Η φετινή επιτροπή του βραβείου αποτελείται από τα εξής τρία μέλη του ΔΣ του WIFT GR Αντουανέττα Αγγελίδη, σκηνοθέτρια, Όλγα Μαλέα, σκηνοθέτρια, Πόλυ Τρανίδου, παραγωγό.
Το βραβείο WIFT GR απονέμεται στην Κατερίνα Πατρώνη για το ντοκιμαντέρ «Ο τέταρτος χαρακτήρας».
Σημειώνεται ότι μέχρι και την όγδοη μέρα της διοργάνωσης διατέθηκαν 72.000 δωρεάν εισιτήρια και 113 ντοκιμαντέρ έγιναν sold out.
Ανάμεσα στις sold out ταινίες είναι και οι βραβευμένες. Γι’ αυτό και το Φεστιβάλ δίνει στους θεατές τη δυνατότητα να δουν ξανά την πλειοψηφία των βραβευμένων ταινιών, προσφέροντας 100 επιπλέον δωρεάν θεάσεις για κάθε μία. Οι επιπλέον θεάσεις θα είναι διαθέσιμες από την Τετάρτη 27 Μαΐου, στις 12:00.