Η Τουρκία συμφώνησε σε πενθήμερη κατάπαυση του πυρός στη βορειοανατολική Συρία, προκειμένου να αποσυρθούν οι κουρδικές δυνάμεις, δήλωσε την Πέμπτη ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, Μάικ Πενς, μετά από συνομιλίες με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, έκανε λόγο στο Twitter για «θαυμάσια νέα από την Τουρκία», προσθέτοντας πως «εκατομμύρια ζωές θα σωθούν» και ευχαριστώντας τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν.
«Σήμερα οι ΗΠΑ και η Τουρκία συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός στη Συρία» δήλωσε ο Πενς σε συνέντευξη Τύπου, μετά από πάνω από πολύωρες συνομιλίες στο προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα.
Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος μετέβη στην Τουρκία για να ζητήσει παύση στην τουρκική στρατιωτική επιχείρηση, υπό την ονομασία «Πηγή Ειρήνης», στο πλαίσιο της οποίας η Τουρκία επεδίωξε να εκκαθαρίσει μια «ασφαλή ζώνη» βάθους 32 χλμ στα σύνορα με τη Συρία από τους Κούρδους μαχητές των πολιτοφυλακών YPG.
Η συμφωνία αυτή αποτελεί σημαντική εξέλιξη ως προς τις σχέσεις των δύο χωρών, που έχουν επιδεινωθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες. Αξίζει να σημειωθεί πως, μετά τη συνάντηση Πενς και Ερντογάν στο προεδρικό μέγαρο, οι συνομιλίες μεταξύ της τουρκικής και της αμερικανικής αντιπροσωπείας συνεχίστηκαν για τέσσερις ώρες- πολύ πέρα από την αναμενόμενη διάρκειά τους.
«Η τουρκική πλευρά θα σταματήσει την επιχείρηση ”Πηγή Ειρήνης” προκειμένου να καταστεί δυνατή η απόσυρση των δυνάμεων των YPG για 120 ώρες» είπε ο Πενς.
«Όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στο πλαίσιο της επιχείρησης ”Πηγή Ειρήνης” θα παύσουν, και η επιχείρηση ”Πηγή Ειρήνης” θα σταματήσει πλήρως με την ολοκλήρωση της απόσυρσης» είπε.
O Αμερικανός αντιπρόεδρος πρόσθεσε ότι οι αμερικανικές δυνάμεις στην περιοχή έχουν ήδη αρχίσει να δρομολογούν την ασφαλή απεμπλοκή των κουρδικών μονάδων, που θα αποσυρθούν πέρα από το όριο των 32 χλμ. Επίσης, στο πλαίσιο της συμφωνίας η Τουρκία δεσμεύτηκε να μην προβεί σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στην πόλη Κομπάνι, η οποία δεν πρόκειται να συμπεριληφθεί στην «ασφαλή ζώνη».
Ο Πενς σημείωσε ότι οι ΗΠΑ και η Τουρκία έχουν δεσμευτεί σε μια ειρηνική ικανοποίηση της απαίτησης της Άγκυρας για μια «ασφαλή ζώνη» στη βόρεια Συρία κοντά στα σύνορα. Όπως είπε, μίλησε με τον Αμερικανό πρόεδρο μετά τις συνομιλίες, τονίζοντας ότι ο Τραμπ εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για τη συμφωνία.
Όσον αφορά στις κυρώσεις, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον δεν θα επιβάλει επιπλέον κυρώσεις στην Τουρκία, και ότι θα προβεί σε άρση των υπαρχουσών όταν τερματιστεί η στρατιωτική επιχείρηση: «Με την εφαρμογή (της κατάπαυσης πυρός) οι ΗΠΑ δεν θα επιβάλουν επιπλέον κυρώσεις στην Τουρκία» είπε σχετικά, προσθέτοντας πως «ο πρόεδρος αποφάσισε να αποσύρει τις οικονομικές κυρώσεις» όταν η επιχείρηση λάβει τέλος.
O Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε μέσω Twitter, απαντώντας στον Τραμπ, πως είναι βέβαιος ότι οι κοινές προσπάθειες με τις ΗΠΑ θα προωθήσουν την ειρήνη και τη σταθερότητα και ότι «πολλές περισσότερες ζωές θα σωθούν όταν νικήσουμε την τρομοκρατία».
Από πλευράς του, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, είπε πως η παύση της επιχείρησης στη Συρία δεν είναι «εκεχειρία», καθώς «εκεχειρία» μπορεί να λάβει χώρα μόνο μεταξύ δύο «νόμιμων πλευρών».
«Η Τουρκία θα τερματίσει την επιχείρηση στη βόρεια Συρία μόνο αφού οι ”τρομοκράτες” των YPG/PKK αποχωρήσουν (από την ”ασφαλή ζώνη”)» είπε ο Τσαβούσογλου, προσθέτοντας πως «συμφωνήσαμε στη συλλογή του βαρέος οπλισμού των YPG, στην καταστροφή των θέσεων και των οχυρώσεών τους».
Αξίζει να σημειωθεί πως, εφόσον η συμφωνία εφαρμοστεί, θα σημαίνει πως επιτυγχάνονται οι στόχοι που είχε θέσει η Τουρκία όταν άρχισε την εισβολή: Έλεγχο μιας λωρίδας στη Συρία βάθους άνω των 30 χλμ, με τις κουρδικές πολιτοφυλακές YPG, να αποσύρονται. «Η ασφαλής ζώνη θα επιβληθεί πρωτευόντως από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις» αναφέρεται σε κοινή ανακοίνωση μετά το πέρας των συνομιλιών. Τούρκος αξιωματούχος είπε στο Reuters πως η Άγκυρα «πήρε ακριβώς αυτά που ήθελε» από τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ.
Η κοινή ανακοίνωση ΗΠΑ- Τουρκίας αναφέρει πως θα υπάρξει συντονισμός «ως προς τις εγκαταστάσεις κράτησης και τους εσωτερικά εκτοπισμένους από περιοχές που ελέγχονταν από το ISIS/ Daesh». Επίσης, συμπληρώνεται ότι οι δύο χώρες συμφωνούν πως «οι αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις πρέπει να στοχεύουν μόνο τρομοκράτες και τα κρησφύγετά τους, τις θέσεις τους, τα όπλα τους, τα οχήματα και τον εξοπλισμό τους».
Μεταξύ άλλων, στην κοινή ανακοίνωση αναφέρεται πως οι δύο χώρες επαναβεβαιώνουν τη σχέση τους ως μέλη του ΝΑΤΟ, με τις ΗΠΑ να «κατανοούν τους νόμιμους προβληματισμούς ασφαλείας ως προς τα νότια σύνορα της Τουρκίας». Επίσης, συμφωνούν πως οι συνθήκες στη βορειοανατολική Συρία επιτάσσουν «στενότερη συνεργασία», δεσμεύονται για την «πολιτική ενότητα και εδαφική ακεραιότητα της Συρίας» και «επαναλαμβάνουν τη δέσμευσή τους για προστασία της ανθρώπινης ζωής, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και την προστασία θρησκευτικών και εθνοτικών κοινοτήτων».
Τα tweets του Τραμπ
Ο Αμερικανός πρόεδρος συνέχισε τα σχόλια μέσω Twitter, γράφοντας πως «η συμφωνία αυτή δεν θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί πριν από τρεις ημέρες. Χρειάστηκε λίγη “σκληρή αγάπη” για να γίνει. Καλό για όλους. Περήφανος για όλους!».
Επίσης, συμπλήρωσε πως «είναι μια μεγάλη ημέρα για τον πολιτισμό. Είμαι περήφανος για τις ΗΠΑ που στάθηκαν δίπλα μου, ακολουθώντας ένα απαραίτητο, αλλά κάπως αντισυμβατικό, μονοπάτι. Προσπαθούσαν να πετύχουν αυτή τη “συμφωνία” για πολλά χρόνια. Εκατομμύρια ζωές θα σωθούν. Συγχαρητήρια σε όλους!».
Αντιδράσεις από τις κουρδικές δυνάμεις και τη συριακή κυβέρνηση
Οι υπό κουρδική ηγεσία Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) θα αποδεχθούν μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με την Τουρκία στη βόρεια Συρία και θα κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο ώστε αυτή να λειτουργήσει, δήλωσε ο Μαζλούμ Κομπάνι Άμπντι, διοικητής των SDF.
Ο Άμπντι τόνισε στο Ronahi TV πως η συμφωνία είναι «μόνο η αρχή» και πως δεν μπορεί να πετύχει τους στόχους της Τουρκίας. Πρόσθεσε πως η συμφωνία περιορίζεται στις βόρειες μεθοριακές περιοχές της Συρίας που βρίσκονται μεταξύ των πόλεων Ρας αλ Αΐν και Τελ Αμπιάντ.
Aνώτερη σύμβουλος του Σύριου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ δήλωσε στο Mayadeen TV πως η αμερικανοτουρκική συμφωνία είναι «ασαφής».
Η Μπουτάινα Σαμπάν είπε πως η Δαμασκός «δεν μπορεί να αποδεχθεί» ένα ακόμη Ιρακινό Κουρδιστάν στη Συρία και πρόσθεσε ότι έχουν γίνει ως τώρα «σημαντικά βήματα» με τις SDF- αλλά συμπλήρωσε πως δεν ήταν δυνατόν να λυθούν αμέσως όλα τα θέματα που εκκρεμούσαν.
Η τουρκική εισβολή προκάλεσε νέα ανθρωπιστική κρίση στη Συρία, με 200.000 αμάχους να τρέπονται σε φυγή και ανησυχία για χιλιάδες αιχμάλωτα μέλη του ISIS που βρίσκονται σε κουρδικές φυλακές- καθώς και μια πολιτική «θύελλα» για τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει κατηγορηθεί πως εγκατέλειψε τους υπό κουρδική ηγεσία μαχητές οι οποίοι ήταν οι βασικοί σύμμαχοι της Ουάσινγκτον στη μάχη για την καταστροφή του «χαλιφάτου» του ISIS, όταν αποφάσισε να αποσύρει αμερικανικές δυνάμεις από τα σύνορα- με αποτέλεσμα την έναρξη της τουρκικής επιχείρησης στις 9 Οκτωβρίου.
(με πληροφορίες από Reuters, BBC, Anadolu, Daily Sabah)