Στη σκιά του... Ατόμιουμ, ενός τεράστιου μνημείου που εξυμνεί την πυρηνική ενέργεια, πάνω από 30 κράτη από όλο τον κόσμο δεσμεύτηκαν να χρησιμοποιήσουν την αμφιλεγόμενη πηγή ενέργειας για να συμβάλουν στην επίτευξη ενός κλιματικά ουδέτερου πλανήτη, παρέχοντας παράλληλα στις χώρες μια πρόσθετη αίσθηση στρατηγικής ασφάλειας.
Η ιδέα μιας Συνόδου Κορυφής για την πυρηνική ενέργεια θα ήταν αδιανόητη πριν από δώδεκα χρόνια, μετά το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία το 2011, αλλά τα τελευταία χρόνια το κλίμα έχει αλλάξει. Η υπερθέρμανση του πλανήτη κατέστησε αναγκαία τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία αποκάλυψε την εξάρτηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια.
«Πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να διευκολύνουμε την συνεισφορά της πυρηνικής ενέργειας», δήλωσε ο Ραφαέλ Γκρόσι, επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας. «Είναι ξεκάθαρο πως η πυρηνική ενέργεια έχει να διαδραματίσει έναν σημαντικό ρόλο», δήλωσε.
Συνολικά 34 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας, της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Σαουδικής Αραβίας, δεσμεύτηκαν «να εργαστούν για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της πυρηνικής ενέργειας, λαμβάνοντας μέτρα όπως η δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την υποστήριξη και την ανταγωνιστική χρηματοδότηση της παράτασης της διάρκειας ζωής των υφιστάμενων πυρηνικών αντιδραστήρων, την κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών και την έγκαιρη ανάπτυξη προηγμένων αντιδραστήρων».
«Δεσμευόμαστε να στηρίξουμε όλες τις χώρες, ιδίως τις αναδυόμενες πυρηνικές δυνάμεις, στις ικανότητες και τις προσπάθειές τους να προσθέσουν την πυρηνική ενέργεια στο ενεργειακό τους μείγμα», αναφέρει το ανακοινωθέν.
Η μονοήμερη συνάντηση πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες δίπλα στο Atomium του 1958, την ύψους 102 μέτρων κατασκευή των εννέα ατόμων σιδήρου, η οποία προσπάθησε να προωθήσει την ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας μετά τις εκρήξεις πυρηνικών βομβών στο τέλος του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου και τη χρήση τους ως γεωπολιτικού αποτρεπτικού μέσου έκτοτε.
Ο Φατίχ Μπιρόλ, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, προσπάθησε να αναβαθμίσει τον ειρηνικό χαρακτήρα αυτής της αποστολής.
«Χωρίς την υποστήριξη της πυρηνικής ενέργειας, δεν έχουμε καμία πιθανότητα να επιτύχουμε εγκαίρως τους κλιματικούς μας στόχους. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα διαδραματίσουν τον κύριο ρόλο όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, ιδίως η ηλιακή ενέργεια με την υποστήριξη της αιολικής και της υδροηλεκτρικής ενέργειας», δήλωσε ο Μπιρόλ. «Αλλά χρειαζόμαστε επίσης την πυρηνική ενέργεια, ιδίως στις χώρες που δεν διαθέτουν σημαντικές δυνατότητες αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας».
«Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αυξήσουμε την τρέχουσα πυρηνική δυναμικότητα, η οποία σήμερα αποτελεί λιγότερο από το 10% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας», είπε.
Στην Ευρώπη, η Γαλλία κατέχει ηγετική θέση στην πυρηνική ενέργεια και αντιπροσωπεύει περίπου τα δύο τρίτα των συνολικών προμηθειών της Ηπείρου.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι «χάρη στο πυρηνικό μοντέλο, η Γαλλία είναι μία από τις λίγες χώρες που εξάγει την ηλεκτρική της ενέργεια, γεγονός που αποτελεί ευκαιρία».
«Θα πρέπει να ανησυχούμε πολύ περισσότερο, για παράδειγμα, για τις εκπομπές CO2, οι οποίες έχουν άμεσο αντίκτυπο στην υγεία μας καθημερινά», είπε. «Προτεραιότητά μας είναι να εγκαταλείψουμε τον άνθρακα και το φυσικό αέριο και να στραφούμε προς την πυρηνική ενέργεια και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
Ο καταστροφικός αντίκτυπος ενός πυρηνικού ατυχήματος, όπως αυτό του 1986 στο Τσερνομπίλ της Ουκρανίας, δεν απασχόλησε καθόλου την συζήτηση. Έξω από τη συνάντηση, περιβαλλοντικές ομάδες προσπάθησαν να υπενθυμίσουν τους κινδύνους της τεχνολογίας και να πείσουν τους ηγέτες ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, είναι πολύ πιο πρακτικές και αξιόλογες.
Η κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων διαρκεί πολλά χρόνια και τα έργα συχνά στιγματίζονται από υπερβάσεις κόστους και προθεσμιών, κάτι που οι περιβαλλοντολόγοι υπερθεμάτισαν με διαδηλώσεις έξω από το κέντρο της συνόδου κορυφής.
«Η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, όπως δείχνουν όλα τα στοιχεία, είναι πολύ αργή και πολύ ακριβή. Πολύ πιο ακριβή από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», δήλωσε η Lorelei Limousin της Greenpeace. «Η κυβέρνηση πρέπει να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην εξοικονόμηση ενέργειας, στις πραγματικές λύσεις που λειτουργούν για τους ανθρώπους, όπως η μόνωση των σπιτιών, οι δημόσιες μεταφορές - όχι στα παραμύθια για την πυρηνική ενέργεια».