Δεν θα υπάρξουν παραχωρήσεις, απτά αποτελέσματα, ούτε καν κοινή δήλωση. Κατά τη διάρκεια της πολυαναμενόμενης συνάντησης του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, με τον Κινέζο ομόλογό του, Σι Τζινπίνγκ, σήμερα Δευτέρα στο Μπαλί της Ινδονησίας, οι ηγέτες θα γυροφέρνουν ο ένας τον άλλον σε μια προσπάθεια να διαχειριστούν μια σχέση που έχει περάσει από σαράντα κύματα και κλυδωνίζεται από εντάσεις το τελευταίο διάστημα.
Μπάιντεν και Σι, έχουν επικοινωνήσει πέντε φορές μέσω τηλεφώνου ή βιντεοσύνδεσης από τότε που ο πρώτος έγινε πρόεδρος τον Ιανουάριο του 2021 Η τελευταία διά ζώσης συνάντησή τους ήταν κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Ομπάμα.
Οι δύο ηγέτες γνωρίζουν καλά ο ένας τον άλλον, έχοντας διανύσει μαζί σε ταξίδια πάνω από 17.000 μίλια (περίπου 27.300 χιλιόμετρα) και έχοντας περάσει 78 ώρες σε συναντήσεις, σύμφωνα με υπολογισμούς του Μπάιντεν. Ταξίδεψαν μαζί στις ΗΠΑ και την Κίνα το 2011 και το 2012 όταν και οι δύο ήταν αντιπρόεδροι των χωρών τους.
Αυτή η συνάντηση, στο περιθώριο της G20, θα μπορούσε να συμβάλει στην σταθεροποίηση των σινοαμερικανικών σχέσεων, που είναι τεταμένες εξαιτίας μιας σειρά θεμάτων –από το Χονγκ Κονγκ και την Ταϊβάν έως τη Νότια Σινική Θάλασσα, τις εμπορικές πρακτικές και τους αμερικανικούς περιορισμούς στην κινεζική τεχνολογία.
Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε στον Κινέζο ομόλογό του πως ελπίζει ότι θα καταστεί δυνατό να αποφευχθεί μια «σύγκρουση» ανάμεσα στο Πεκίνο και στην Ουάσινγκτον. Έπειτα από μια χειραψία των δύο ηγετών, ο Τζο Μπάιντεν είπε πως θέλει «να διευθετηθούν οι διαφορές και να αποφευχθεί ο ανταγωνισμός να μετατραπεί σε σύγκρουση»
Ο Σι είπε από την πλευρά του πως είναι έτοιμος για έναν «ειλικρινή» διάλογο για τα στρατηγικά θέματα επειδή οι δύο χώρες πρέπει «να βρουν τη σωστή κατεύθυνση».
Οι δύο ηγέτες έχουν μιλήσει τηλεφωνικά ή μέσω βιντεοδιάσκεψης πέντε φορές αφότου ο Τζο Μπάιντεν εισήλθε στον Λευκό Οίκο, αλλά ποτέ απευθείας, και γνωρίζονται από το 2017.
Ας δούμε, όμως, τι προσδοκά από το σημαντικό τετ α τετ η κάθε πλευρά.
Ηνωμένες Πολιτείες
Ουσιαστικά, ο Μπάιντεν και άλλοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ προσπαθούν να καταλάβουν πού βρίσκεται πραγματικά ο Σι. Σε μια συνέντευξη Τύπου λίγο πριν φύγει από την Ουάσιγκτον, ο Μπάιντεν είπε ότι θα ήθελε να ξεκαθαρίσει ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές των ΗΠΑ και να καταλάβει ποια πιστεύει ο Σι ότι είναι τα κρίσιμα εθνικά συμφέροντα της Κίνας.
Αυτή η αποστολή έχει γίνει ακόμη πιο επιτακτική μετά την ολοκλήρωση του συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος στο Πεκίνο, κατά τη διάρκεια του οποίου ο Σι εξασφάλισε μια τρίτη θητεία ως ηγέτης και ακόμη μεγαλύτερη εξουσία στα χέρια του.
Είναι ένας στόχος που θα επιτευχθεί πολύ πιο εύκολα δια ζώσης, λένε αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου, παρά τις πέντε βιντεοκλήσεις ή τηλεφωνήματα του Μπάιντεν και του Σι κατά τη διάρκεια της θητείας του προέδρου των ΗΠΑ. Ο Μπάιντεν είπε στους δημοσιογράφους την Κυριακή ότι «είχε πάντα άμεσες συζητήσεις» με τον Σι, και πως αυτό έχει βοηθήσει αμφότερους να αποφύγουν «λανθασμένους υπολογισμούς» των εκατέρωθεν προθέσεων.
«Τον ξέρω καλά, με ξέρει», είπε ο Μπάιντεν. «Πρέπει απλώς να καταλάβουμε πού βρίσκονται οι κόκκινες γραμμές και ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα για τον καθένα μας, στα επόμενα δύο χρόνια», πρόσθεσε.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ θέλει να στείλει ένα μήνυμα στον Σι σχετικά με τις ανησυχίες του Λευκού Οίκου για τις οικονομικές πρακτικές της Κίνας. Το ζήτημα της Ταϊβάν είναι βέβαιο ότι θα ανακύψει στο τραπέζι και ο Μπάιντεν θέλει να τονίσει στον Κινέζο ηγέτη ότι οι ΗΠΑ θα είναι έτοιμες να υπερασπιστούν το αυτοδιοικούμενο νησί σε περίπτωση που δεχθεί επίθεση από την Κίνα. Ο Μπάιντεν θα επιδιώξει, επίσης, να καταστήσει σαφείς τις ανησυχίες του για τις πρακτικές του Πεκίνου ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως έκανε και στις προηγούμενες επαφές τους.
Ο Μπάιντεν θα χρησιμοποιήσει επίσης αυτή τη συνάντηση για να πιέσει τον Σι ώστε να τηρήσει μια πιο επιθετική στάση σχετικά με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο Κινέζος ηγέτης έχει αποφύγει σε μεγάλο βαθμό τη δημόσια κριτική στις ενέργειες του Βλαντιμίρ Πούτιν αλλά αρνήθηκε να βοηθήσει ενεργά τη Μόσχα με προμήθειες όπλων.
Τέλος, αξιωματούχοι των ΗΠΑ λένε ότι είναι πρόθυμοι να δουν πού θα μπορούσαν πραγματικά να συνεργαστούν οι δύο υπερδυνάμεις. Αν και υπάρχουν πολυάριθμα ζητήματα στα οποία ο Μπάιντεν και ο Σι δεν συμφωνούν, ο Λευκός Οίκος έχει απαριθμήσει πολλά θέματα, στα οποία θα μπορούσαν να τα βρουν, όπως η υγεία, η καταπολέμηση των ναρκωτικών και η κλιματική αλλαγή.
Κίνα
Ο Σι δεν έχει δώσει ακόμη, δημοσίως τουλάχιστον, λίστα των ζητημάτων που θα θέσει στις συνομιλίες με τον Μπάιντεν, αλλά το Πεκίνο σίγουρα θέλει συγκεκριμές δράσεις των ΗΠΑ στο εμπόριο και την Ταϊβάν.
Ισως το πιο σημαντικό είναι ότι η συνεδρίαση της Ομάδας των 20 στο Μπαλί και η συνάντηση με τον Μπάιντεν δίνουν στον πιο ισχυρό ηγέτη της Κίνας εδώ και δεκαετίες ένα βήμα για να προωθήσει την εικόνα της χώρας του ως παγκόσμιου παίκτη και τον εαυτό του ως μιας φυσιογνωμίας που γράφει ιστορία αποκαθιστώντας τον ρόλο της ως οικονομική και πολιτική δύναμη.
Η συνάντηση είναι «ένα σημαντικό γεγονός για την κινεζική διπλωματία προς την Ασία κα τον Ειρηνικό», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Ζάο Λιζιάν Είπε, ακόμη, ότι ο Σι θα «εκφωνήσει έναν σημαντικό λόγο» για την οικονομική ανάπτυξη.
Ο Ζάο κάλεσε την κυβέρνηση Μπάιντεν να «σταματήσει να πολιτικοποιεί» το εμπόριο και να αγκαλιάσει τη διεκδίκηση του Πεκίνου για την κυριαρχία της Ταϊβάν - την αυτοδιοικούμενη νησιωτική δημοκρατία που διαχωρίστηκε με την ηπειρωτική χώρα το 1949 και δεν υπήρξε ποτέ μέρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Το Πεκίνο θέλει ακόμη η Ουάσιγκτον να άρει τους δασμούς που επιβλήθηκαν από τον πρώην πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, το 2019 και να αποσύρει τους αυξανόμενους περιορισμούς που εμποδίζουν την πρόσβαση της Κίνας σε τσιπ επεξεργαστών και άλλη αμερικανική τεχνολογία. Ο Μπάιντεν δεν άλλαξε τίποτα από αυτά, αντιθέτως πρόσθεσε περιορισμούς στην πρόσβαση της Κίνας σε τεχνολογία που Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ανάπτυξη όπλων.
Η κυβέρνηση του Σι έχει εντείνει τις προσπάθειες για εκφοβισμό της εκλεγμένης κυβέρνησης της προέδρου της Ταϊβάν, Τσάι Ινγκ-γουέν, στέλνοντας μαχητικά αεροπλάνα κοντά στο νησί και εκτοξεύοντας πυραύλους στη θάλασσα.
Το Πεκίνο διέκοψε τις συνομιλίες με την Ουάσιγκτον για την ασφάλεια, τη συνεργασία για το κλίμα και άλλα θέματα, αφότου η πρόεδρος της Βουλής των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, επισκέφθηκε την Ταϊβάν τον Αύγουστο σε ένδειξη υποστήριξης προς την κυβέρνησή της.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να σταματήσουν να υποσκάπτουν και να διαστρεβλώνουν την ″αρχή της μίας Κίνας″, είπε ο Ζάο, αναφερόμενος στη θέση του Πεκίνου ότι η Ταϊβάν είναι υποχρεωμένη να ενταχθεί στην ηπειρωτική χώρα υπό την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Ενας άλλος στόχος για τον Σι: Να μην κολλήσει κορονοϊό. Η συνεδρίαση της G-20 θα είναι μόλις το δεύτερο ταξίδι του στο εξωτερικό τα τελευταία 2,5 χρόνια, την ώρα που η κυβέρνησή του επιβάλλει μια αυστηρή στρατηγική «μηδενικής COVID», κλείνοντας πόλεις και κρατώντας τους περισσότερους επισκέπτες εκτός Κίνας.
Ο Σι έσπασε αυτό το μορατόριουμ παρακολουθώντας μια σύνοδο κορυφής τον Σεπτέμβριο με τον Πούτιν και τους ηγέτες της Κεντρικής Ασίας. Όμως έλειπε από το δείπνο και τη φωτογράφηση, όπου ο Πούτιν και άλλοι ηγέτες δεν φορούσαν μάσκες.