Κραυγή αγωνίας από τους κατοίκους στο Μάτι για τον αμίαντο που υπάρχει ακόμη στην περιοχή και τους κινδύνους που εγκυμονούν για την υγεία τους.
Όπως τονίζουν σε ανακοίνωσή τους, έχουν παρέλθει δύο µήνες από την καταστροφική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου, η οποία αποτέφρωσε τον Οικισµό Μάτι και στοίχισε τη ζωή σε 99 συµπολίτες µας.
Ωστόσο «στην περιοχή µας, υπάρχουν πάµπολλα κτίσµατα απο τις δεκαετίες του 1960 και 1970, τα οποία είχαν δοµικά στοιχεία από αµίαντο (στέγες και µονώσεις). Η εισπνοή αµιάντου είναι αποδεδειγµένα καρκινογόνος και συνεπώς αποτελεί άµεσο κίνδυνο για τη δηµόσια υγεία. Παρά τις αλλεπάλληλες εκκλήσεις προς τους αρµοδίους φορείς το πρόβληµα της διαχείρισης του αµιάντου στο Μάτι δεν έχει επιλυθεί. Η συνεχιζόµενη αδιαφορία ή έστω ανικανότητα συντονισµού επίλυσης του ζητήµατος συνιστά εγκληµατική αµέλεια. Οι δε αρµόδιοι είναι και ποινικώς υπεύθυνοι αφού µε την παράλειψη της οφειλόµενης δράσης τους διαπράττουν το αδίκηµα της έκθεσης (306 ΠΚ).
Διαδικασία
Ο καθαρισµός των κτιρίων στο Μάτι από τον αµίαντο γίνεται επισήµως από εξειδικευµένες και πιστοποιηµένες εταιρείες, µε συµβάσεις του Υπ. Υποδοµών οι οποίες δεν έχουν ακόµα υπογραφεί λόγω αναµονής έγκρισης από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Οι εργασίες έχουν ξεκινήσει ανεπίσηµα εδώ και 40 περίπου ηµέρες, αρχικά µε αυτοψίες και ακολούθως µε την αποκοµιδή των αποβλήτων, πάντοτε καθ’υπόδειξη του Υπουργείου για κάθε µια κατοικία. Μέχρι στιγµής µε την συνδροµή δύο συνεργείων στο Μάτι έχουν καθαριστεί µόνο 8-10 κατοικίες.
Από τις αυτοψίες εκτιµάται ότι υπάρχουν περί τις 300 κατοικίες µε αµίαντο, δίχως να υπολογίζονται άλλες καταστραµµένες κατασκευές (αποθήκες, κ.α.) και ότι η εκκαθάριση θα διαρκέσει πάνω από 3 µήνες.
Στις «κόκκινες» κατοικίες υπάρχει ανάµιξη ελλενίτ µε τα µπάζα και αδυναµία εντοπισµού των υπόλοιπων υλικών που πιθανόν να εµπεριέχουν αµίαντο (πλευρικά τοιχία, καµινάδες, θερµαντικά συστήµατα, σωληνώσεις, µονωτικές πλάκες, κ.α.) Έτσι, οι εταιρείες αποµακρύνουν το συνόλο των γκρεµισµάτων, κάνουν καθαρισµό της περιοχής και του περιβάλλοντος χώρου και αναρτούν κορδέλα περιµετρικά του οικοπέδου µε την ένδειξη «Αµίαντος, Μην εισέρχεστε αν δεν έχετε εργασία». Σε µεταγενέστερο χρόνο διαπιστευµένη εταιρία πραγµατοποιεί δειγµατοληπτικές µετρήσεις για την καθαρότητα του χώρου, βάση των οποίων εκδίδεται πιστοποιητικό καθαρότητας από αµίαντο και τότε αποδίδεται η ιδιοκτησία στον ιδιοκτήτη.
Προβλήµατα
• 1. Χαµηλοί ρυθµοί. Λόγω της εκκρεµότητας των συµβάσεων, ο καθαρισµός της περιοχής πραγµατοποιείται µε χαµηλότερους ρυθµούς, τα δε προϊόντα της αποκοµιδής δεν στέλνονται στο εξωτερικό λόγω του συνεπαγόµενου υψηλού κόστους, αλλά τα εναποτίθενται σε πιστοποιηµένους χώρους εν αναµονή τυχόν απρόβλεπτων εξελίξεων µε τις συµβάσεις.
• 2. Έλλειψη προγράµµατος. Οι αναθέσεις δεν πραγµατοποιούνται κατά τετράγωνο- δρόµο, αλλά σε διαφορετικά σηµεία µε αποτέλεσµα την συνεχή µεταφορά των εργοταξίων για µια κατοικία και τη συνεπαγόµενη απώλεια χρόνου.
• 3. Συναίνεση ιδιοκτητών. Για την είσοδο των συνεργείων απαιτείται η συναίνεση του ιδιοκτήτη, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες δεν έχουν εµφανιστεί ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία. H πολιτεία (Δήµος/ΥΕΠΝ) άµεσα οφείλει να προβεί σε ενέργειες για την ταυτοποίηση των συγκεκριµένων ιδιοκτητών.
• 4. Αυθαίρετη διαχείριση αµιάντου. Λόγω καθυστερήσεων, αλλά και άγνοιας, οι ιδιοκτήτες προβαίνουν σε αυθαίρετη αποκοµιδή των χαλασµάτων, µε αποτέλεσµα επιµόλυνση των γειτόνων, µεταφορά του αµίαντου σε νέα σηµεία απόρριψης και διασπορά της µόλυνσης. Έτσι, δεν πραγµατοποιούνται οι ενδεδειγµένες δειγµατοληψίες επιβεβαίωσης της καθαρότητας του χώρου, η ιδιοκτησία παραµένει µολυσµένη για µεγάλα διαστήµατα και σε κάθε εργασία επαναιωρούνται ίνες αµιάντου.
Ποιος είναι λοιπόν ο κίνδυνος στο Μάτι;
Στη συγκέντρωση κατοίκων στις 12/9/18, µας δόθηκε απο επίσηµη πηγή, η εκδοχή της αλλοίωσης της κεντρικής δοµής της ίνας αµιάντου επειδή οι θερµοκρασίες ξεπέρασαν κάποια όρια. Όµως:
Α. Ακόµα δεν έχουµε καµία επίσηµη µέτρηση
Β. Την παραπάνω εκδοχή αντικρούουν τα εξής: Η οδηγία του Υπουργείου Εργασίας «Αµίαντος, Μέτρα Προστασίας», η όποια βασίζεται σε αντίστοιχη οδηγία του Health & Safety Executive του Ην. Βασιλείου και η οποία αναφέρει ότι «η ορυκτή δοµή των ινών αµιάντου µπορεί να αλλάξει µετά από παρατεταµένη έκθεση σε θερµότητα, ωστόσο έρευνες έχουν δείξει ότι σε πυρκαγιά µεταβάλλονται µόνο τα εξωτερικά στρώµατα των υλικών από αµίαντο ενώ το εσωτερικό συχνά παραµένει ανεπηρέαστο. Αυτό σηµαίνει ότι υπάρχουν ίνες αµιάντου στα απορρίµµατα και στη στάχτη». Εποµένως η απόφαση, εξαρχής αλλά ακόµα και τώρα, να µην πραγµατοποιηθούν εκτενείς δειγµατοληψίες αέρα για αµίαντο, κυρίως σε βεβαρηµένες περιοχές, µας στερεί από µια επιστηµονικά τεκµηριωµένη απάντηση στο ερώτηµα αυτό.
Όλα τα ανωτέρω, ιδιαίτερα δε τα προβλήµατα, χρήζουν ανάδειξης και επίλυσης απο την Πολιτεία, µέσω:
-Άµεσων µετρήσεων αέρα και τοπικά για να εκτιµηθεί ο κίνδυνος
-Άµεσης έναρξης έργασιών βάσει προγράµµατος (δρόµο-δρόµο)
-Σοβαρής και συνεχούς ενηµέρωσης κατοίκων του οικισµού για τους κινδύνους, το νόµο περί επικίνδυνων ουσιών και το πρόγραµµα αποµάκρυνσης
-Απλοποίηση διαδικασίας καταγγελιών πολιτών για ύπαρξη αµιάντου σε κλειστές οικίες και δηµόσιους χώρους, ώστε να γίνεται άµεσα αυτεπάγγελτη ενέργεια του αρµόδιου φορέα.
Κάθε επιπλέον µέρα καθυστέρησης έχει άµεσο αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής µας στο Μάτι, ιδιαίτερα γύρω από βεβαρηµένες γειτονίες.