Αντιδράσεις και διχόνοια φέρνει στους κόλπους της Εκκλησίας η αρχική συμφωνία του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου με τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για τον διαχωρισμό Εκκλησίας-Κράτους στο πλαίσιο της επιχειρούμενης συνταγματικής αναθεώρησης. Η επίθεση δε στο πρόσωπο του Αρχιεπίσκοπου από τον εκπρόσωπο του Ιερού Συνδέσμου Κληρικών Ελλάδος είναι πρωτοφανής και εκφράζεται δημόσια σε μια γλώσσα που ξαφνιάζει, ως επιεικώς ασυνήθιστη- για κάποιους ίσως και προκλητική- για ιερωμένο. Καλεί μάλιστα τον Αρχιεπίσκοπο ακόμη και σε παραίτηση κάνοντας αναφορές στην ηλικία του, στις δυνατότητές του αλλά και σε υπέρβαση των αρμοδιοτήτων ενώ περιγράφει έναν «Αρχιεπίσκο που σέρνεται πίσω από τις ανακοινώσεις της Πολιτείας».
Νωρίτερα ο ΙΣΚΕ σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε εμφανίζεται σφόδρα δυσαρεστημένος από τις προβλέψεις της συμφωνίας και καλεί τους Μητροπολίτες «να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων». Βασικό θέμα διαφωνίας η απόφαση να μην θεωρούνται πλέον δημόσιοι υπάλληλοι αλλά και αυτό της μισθοδοσίας τους, που φαίνεται ότι μάλλον διαχωρίζει τους κατώτερους κληρικούς από τους μητροπολίτες.
Το συνδικαλιστικό όργανο των κληρικών κάνει μάλιστα λόγο για μια «επαίσχυντη συμφωνία» ενώ δηλώνουν ξεκάθαρα πως δεν παραμείνουν σιωπηλοί μπροστά στις εξελίξεις αλλά θα περάσουν στην ενεργό δράση αφού στην ανακοίνωση προαναγγέλλονται αγωνιστικές κινητοποιήσεις που ανάλογες δεν έχει γνωρίσει μέχρι σήμερα η ελληνική ιστορία.
«Ο αρχιεπίσκοπος σέρνεεται...αν δεν μπορεί να παραιτηθεί»
Ακόμη σε πιο σκληρή γραμμή κινούνται δηλώσεις του εκπροσώπου του Συνδέσμου, πατέρα Γεώργιου Κωνσταντίνου (σχετικό βίντεο από τον Πολίτη της Χίου) ο οποίος μάλιστα αναφερόμενος στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο,
Σε δηλώσεις του λίγο πριν την έναρξη της Έκτακτης Ιερατικής Σύναξης της Ι.Μ. Χίου επιτέθηκε στον Αρχιεπίσκοπο θυμίζοντας πως δεν είναι «Πάσης Ελλάδος» αλλά Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και ότι έχει μόλις μία ψήφο μέσα στην Ιεραρχία.
«Αν δεν μπορεί να το σεβαστεί αυτό λόγο της ηλικίας του να αποχωρήσει και να παραδώσει τη σκυτάλη σε νεότερους», δήλωσε ο π. Γ. Κωνσταντίνου και πρόσθεσε: «Με λύπη παρακολουθήσαμε έναν Αρχιεπίσκοπο να σέρνεται πίσω από τις ανακοινώσεις της πολιτείας. Στοχοποιείται ο Ιερός Κλήρος σαν να είναι εκείνος υπεύθυνος για την οικονομική κρίση της χώρας. Στοχοποιείται ο Ιερός Κλήρος που έχει υποστεί τα πάνδεινα, που από την πρώτη ημέρα της κρίσης συμπάσχει με τον λαό, που ταΐζει ολόκληρες οικογένειες, που στηρίζει το έθνος στις δύσκολες στιγμές. Αυτή η απόφαση μετατρέπει τους Ιερείς σε επαίτες φιλοδωρημάτων και την Εκκλησία σε ένα πιο συντηρητικό και αντιδημοκρατικό θεσμό», ανέφερε ο π. Γεώργιος.
Ιερός «εμφύλιος»
Η ανακοίνωση του Ιερού Συνδέσμου Κληρικών της Ελλάδος:
«Φθάνει πια!
Καλούμε τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να ακυρώσουν στην Ιεραρχία τα προ καιρού συμφωνηθέντα Αρχιεπισκόπου και Πρωθυπουργού.
Ο Ιερός Σύνδεσμος Κληρικών Ελλάδος θα δώσει αγώνες για να παραμείνει ως συμβατική υποχρέωση του κράτους η μισθοδοσία του Ιερού Κλήρου, ως έχει, ως αντάλλαγμα για τα όσα έχει προσφέρει η Εκκλησία προς την πολιτεία.
Οι αντιδράσεις μας πρόκειται να είναι μαζικές και πρωτόγνωρες στην ελληνική ιστορία.
Ο απλός παπάς από την Κρήτη μέχρι τον Έβρο, από τα Επτάνησα μέχρι και τα Δωδεκάνησα θα ξεσηκωθεί και θα ταυτισθεί μαζί μας σε αγώνες όχι μόνο για τα εφημεριακά δίκαια αλλά και για την διατήρηση της Ελληνορθοδόξου παραδόσεως μας. Άλλωστε, αυτός είναι που βάσταξε και βαστά μαζί με τους λαϊκούς αδελφούς μας, το βάρος της κρίσης και συνεχίζει την ολοπρόθυμη προσφορά του και τον συντονισμό πλήθους εθελοντικών δράσεων.
Ο καιρός του σιγάν έληξε για τους Κληρικούς. Είμαστε πλέον στον καιρό του λαλείν και του πράττειν.
Αισθανόμεθα προδομένοι από όσους συμμετείχαν στις διαβουλεύσεις για την λήψη των αποφάσεων, ερήμην των άμεσα ενδιαφερομένων που είναι οι Εφημέριοι της Ελλάδος και το χριστεπώνυμο πλήρωμα.
Σε μια χώρα που ξεπουλώνται τα πάντα δεν θα περιμένουμε το επόμενο χτύπημα που πλήττει την πίστη.
Καλούμε και τον λαό ο οποίος ζει μαύρες μέρες με ανέχεια και αγωνιά για το μέλλον να στηρίξει τους Κληρικούς και την Εκκλησία της Πατρίδας μας .
Έχουν καταφέρει μερικοί από καιρό να στρέψουν μέρος του λαού εναντίον του Κλήρου, εξυπηρετώντας άνομα συμφέροντα, επιζητώντας να εξασθενήσουν τον ρόλο του παπά στην Ελληνική κοινωνία.
Ο Ιερός Σύνδεσμος Κληρικών Ελλάδος θα πράξει τα δέοντα να ακυρωθεί η επαίσχυντη για αυτούς συμφωνία προβαίνοντας σε όλες τις νόμιμες διαδικασίες.
Σε κάθε δύσκολη εποχή της Ελληνικής ιστορίας όποιος τα έβαλε με την Εκκλησία ηττήθηκε κατά κράτος.
Αυτοί που δεν μας ήθελαν συνομιλητές στις δόλιες διαπραγματεύσεις τους, τώρα θα μας βρουν μπροστά τους».
Ιερείς δύο ταχυτήτων;
Ενδιαφέρον όμως και η κρίσιμη διευκρίνιση που έκανε μιλώντας στο ραδιόφωνο του News247 και στην εκπομπή του Αντώνη Φουρλή και της Στέλλα Γκαντώνα ο ομότιμος καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών, Γ. Κονιδάρης.
Όπως λέει ο κ. Κονιδάρης, το κοινό ανακοινωθέν αφενός «δεν σηματοδοτεί χωρισμό και αυτή η μεταφορά της μισθοδοσίας στην Εκκλησία δεν είναι σίγουρα καλό για τους κληρικούς» και θέτει το κρίσιμο ερώτημα: «Των απλών κληρικών. των αρχιεπισκόπων και των Μητροπολιτών γιατί δεν μεταφέρεται; Και τι θα γίνει με τη σύνταξη και την περίθαλψή τους». Σημειώνεται πως στο πλαίσιο της αρχικής συμφωνίας που έχει ανακοινωθεί δεν διευκρινίζεται ρητά εάν οι αλλαγές στην μισθοδοσία αφορούν συνολικά τον κλήρο ή εάν εξαιρούνται αρχιεπίσκοποι και μητροπολίτες.
Διατύπωσε μάλιστα τη σκέψη ότι ενδεχομένως να δίνονται υπερεξουσίες στους υψηλά ιστάμενους, που θα μπορούν να προσλαμβάνουν και να απολύουν κατά το δοκούν.
Οι κρίσιμες αυτές διευκρινήσεις ίσως να εξηγούν μάλιστα και την σφοδρή αντίδραση του Ιερού Συνδέσμου Κληρικών της Ελλάδος.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, η ΔΙΣ της οποίας προΐσταται ο αρχιεπίσκοπος, αποτελείται από 12 μέλη, που αλλάζουν κάθε χρόνο. «Είναι αντιπρόσωποι της ιεραρχίας, αλλά στα μείζονα θέματα, την απόφαση παίρνει η ιεραρχία. Πολλοί αρχιερείς είναι κουμπωμένοι, γιατί δημιουργείται μία συμφωνία που δεν έχει καμία σχέση με το Σύνταγμα. Ο κ. Τσίπρας δεν πειράζει καθόλου το Σύνταγμα. Όλα αυτά τα θέματα μπορούν να ρυθμιστούν με νόμους».
Δεν υπογράψαμε συμφωνία
Aπό την πλευρά του ο Αρχιεπίσκοπος σε δηλώσεις το μεσημέρι της Τετάρτης επεσήμανε πως «υπάρχει διαφορά: άλλο συμφωνία και άλλο πρόθεση να συμφωνήσουμε» και τόνισε πως «Η Πολιτεία και η Εκκλησία δείξαμε διάθεση να λύσουμε προβλήματα που υπάρχουν εδώ και έναν αιώνα. Αυτό θέλουμε να κάνουμε, να υπάρξει μια συμφωνία».
Σε ό,τι αφορά τις αντιδράσεις ιερέων αλλά και την τοποθέτηση του Ιερού Συνδέσμου Κληρικών Ελλάδος, ο Αρχιεπίσκοπος σχολίασε πως «πρέπει να πούμε στους ιερείς μας, διότι αυτοί ανησυχούν, πως ότι είναι να γίνει, θα το κάνουμε μαζί. Δεν θα καταλήξουμε σε ένα σημείο το οποίο δεν θα θέλουν οι ιερείς».
Η ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου
Τις δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου ακολούθησε η ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου στην οποία οποία τονίζεται πως «δεν επιδιώχθηκε ούτε υπεγράφη κάποια συμφωνία».
«Μετά τη χθεσινή συνάντηση του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου και του Πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα και το εκδοθέν Ανακοινωθέν, η Ιερά Σύνοδος ανακοινώνει τα εξής:
1) Κατά τη συνάντηση δεν επιδιώχθηκε ούτε υπεγράφη κάποια συμφωνία, αλλά εκφράζεται η αμοιβαία «πρόθεση προκειμένου Εκκλησία και Πολιτεία να καταλήξουν σε μία ιστορική συμφωνία που θα πάρει μορφή νομοθετικής ρύθμισης».
2) Περί του θέματος αυτού και των σχετικών προτάσεων, ως αρμόδιο Σώμα, πρόκειται να συγκληθεί η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, προκειμένου να λάβει τις τελικές αποφάσεις.
3) Σε κάθε περίπτωση, σκοπός της τελικής συμφωνίας είναι το κοινό όφελος του Λαού και της Εκκλησίας, με βασική προϋπόθεση την προστασία και πλήρη διασφάλιση των δικαιωμάτων των κληρικών μας.
4) Εκφράζουμε την ικανοποίησή μας που πλέον ομολογείται από τον Έλληνα Πρωθυπουργό ότι: (α) «αναγνωρίζεται η προσφορά και ο ιστορικός ρόλος της Εκκλησίας στη γέννηση και διαμόρφωση της ταυτότητας του Ελληνικού Κράτους και του Λαού», β) «στόχος είναι να ενισχυθεί η αυτονομία της Ελλαδικής Εκκλησίας έναντι του Ελληνικού Κράτους», (γ) «αναγνωρίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο ανέλαβε την μισθοδοσία του Κλήρου, ως αντάλλαγμα για την εκκλησιαστική περιουσία που απέκτησε», (δ) «η αποκαθήλωση των ιστορικών συμβόλων, του Σταυρού από την Ελληνική σημαία και από τα εθνικά μας σύμβολα αποτελούν αστεία κωμικοτραγικά πράγματα» και (ε) «η ύπαρξη της πίστης στην Ελλάδα είναι ένα fact (γεγονός) που δεν μπορεί να παραγραφεί».
5) Με την ευκαιρία αυτή, περιμένουμε από όλον τον πολιτικό κόσμο να συμβάλει καλοπροαίρετα στην προσπάθεια αμοιβαίας κατανόησης και σεβασμού στην παράδοσή μας, ώστε όλοι ενωμένοι να εργαστούμε για το καλό του ελληνικού Λαού. 6) Εκφράζουμε την ελπίδα ότι αυτό το πνεύμα θα επικρατήσει και κατά την επικείμενη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος».