Ο πληροφοριοδότης του Facebook, Φράνσις Χάουγκεν, προειδοποίησε ότι το «Metaverse», ο κόσμος εικονικής πραγματικότητας που βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής ανάπτυξης του γίγαντα των κοινωνικών δικτύων Facebook, θα είναι εθιστικός και θα κλέβει από τους ανθρώπους ακόμη περισσότερα προσωπικά δεδομένα, ενώ παράλληλα θα δώσει στην πολυσυζητημένη εταιρεία άλλο ένα μονοπώλιο στο διαδίκτυο.
Σε συνέντευξή της στο Associated Press, η Χάουγκεν λέει ότι ο πρώην εργοδότης της έσπευσε να διαλαλήσει την δημιουργία του metaverse, λόγω της έντονης πίεσης που αντιμετωπίζει αφού η ίδια αποκάλυψε βαθιά ριζωμένα προβλήματα στην εταιρεία, σε μια σειρά αποκαλύψεων που έχουν σηκώσει θύελλα για τις νομοθετικές και ρυθμιστικές επιταγές των Big Tech σε όλο τον κόσμο.
«Αν δεν σου αρέσει η συζήτηση, προσπαθείς να την αλλάξεις», λέει η πρώην διευθύντρια προϊόντων, νυν πληροφοριοδότης. Τα έγγραφα που παρέδωσε στις αρχές και η κατάθεσή της στους νομοθέτες έχουν τραβήξει την παγκόσμια προσοχή για το τι μπορεί να γνώριζε το Facebook όσον αφορά τις καταστρoφικές επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσουν οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης στους νέους.
Η εταιρεία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης λέει ότι το «Meta», το νέο όνομα για τη μητρική εταιρεία του Facebook, δεν προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. «Αυτό δεν είναι αλήθεια. Εργαζόμαστε σε αυτό εδώ και πολύ καιρό εσωτερικά», αναφέρει η εταιρεία σε δήλωση.
Η εταιρεία τόνισε ότι το Facebook εργάζεται για την υπεύθυνη οικοδόμηση του μετασύμπαντος που αποτελεί, ουσιαστικά, μια σειρά διασυνδεδεμένων εικονικών κοινοτήτων που θα συγχωνεύσουν τη διαδικτυακή με την πραγματική ζωή. Ο Διευθύνων Σύμβουλος Μαρκ Ζούκενμπεργκ λέει ότι οι χρήστες θα μπορούν, για παράδειγμα, να παρακολουθούν εικονικές συναυλίες ή ολογράμματα ολυμπιακών αθλητών στο metaverse, ενώ επανεστίασε εξ ολοκλήρου την εταιρεία στη δημιουργία του, συμπεριλαμβανομένης της μετονομασίας της επιχείρησης σε Meta.
Το νέο αυτό όνομα, στην πραγματικότητα, εφιστά την προσοχή στην εταιρεία, λέει σε μια δήλωση, προσθέτοντας ότι αν δεν ήθελε τον έλεγχο θα είχε καθυστερήσει ή θα είχε καταργήσει την κυκλοφορία του εντελώς.
Αλλά η νέα εστίαση στο metaverse δημιουργεί ένα εντελώς νέο σύνολο κινδύνων, λέει η Χάουγκεν. Στο «Snow Crash», το μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του 1992 που επινόησε τη φράση, το «μετασύμπαν» ήταν κάτι με το οποίο οι άνθρωποι συνήθιζαν να παρηγορούν τους εαυτούς τους όταν η ζωή τους ήταν φρικτή, λέει.
«Επομένως, πέρα από το γεγονός ότι αυτά τα καθηλωτικά περιβάλλοντα είναι εξαιρετικά εθιστικά και ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να αποσυνδεθούν από την πραγματικότητα», λέει, «ανησυχώ επίσης για το ότι το μετασύμπαν θα απαιτήσει από εμάς να εγκαταστήσουε πολλούς ακόμη αισθητήρες στα σπίτια και στους χώρους εργασίας μας», αναγκάζοντας τους χρήστες να απεμπολίσουν περισσότερα από τα δεδομένα τους και το απόρρητό τους.
Σε μια παρουσίαση τον περασμένο μήνα, ο Ζάκερμπεργκ περιέγραψε πώς το metaverse θα επέτρεπε επαγγελματικές συναντήσεις μικτής πραγματικότητας όπου ορισμένοι συμμετέχοντες μπορούν να είναι φυσικά παρόντες ενώ άλλοι εμφανίζονται ως άβαταρ. Η εταιρεία κυκλοφόρησε ένα λογισμικό εικονικών συσκέψεων που ονομάζεται Horizon Workrooms για χρήση με τα ακουστικά εικονικής πραγματικότητας, έτσι ώστε οι συνάδελφοι να μπορούν (ελπίζουμε) να επικοινωνούν καλύτερα, να συζητούν και να κοινωνικοποιούνται εικονικά, αντί, ας πούμε, να κοιτάζουν ο ένας τον άλλον σε ένα πλέγμα κλήσεων Zoom.
Ωστόσο, η Χάουγκεν λέει ότι οι υπάλληλοι των εταιρειών που χρησιμοποιούν το μετασύμπαν δεν θα είχαν άλλη επιλογή από το να συμμετάσχουν στο σύστημα ή να χάσουν τις δουλειές τους.
«Εάν ο εργοδότης σας αποφασίσει ότι είναι πλέον μια εταιρεία metaverse, θα πρέπει να δώσετε περισσότερα προσωπικά δεδομένα σε μια εταιρεία που έχει αποδείξει ότι λέει ψέματα όποτε είναι προς το συμφέρον της», λέει.
Και προειδοποίησε το κοινό να μην περιμένει περισσότερη διαφάνεια.
«Έχουν αποδείξει σε σχέση με το Facebook ότι μπορούν να κρυφτούν πίσω από έναν τοίχο. Συνεχίζουν να κάνουν αδικαιολόγητα λάθη, συνεχίζουν να κάνουν πράγματα που δίνουν προτεραιότητα στα δικά τους κέρδη έναντι της ασφάλειάς μας», λέει.
Η Χάουγκεν λέει ότι τα συστήματα του Facebook ενισχύουν το διαδικτυακό μίσος και τον εξτρεμισμό, αποτυγχάνουν να προστατεύσουν τους νέους από επιβλαβές περιεχόμενο και ότι η εταιρεία δεν έχει κανένα κίνητρο να διορθώσει τα προβλήματα, σε αποκαλύψεις που ρίχνουν φως σε μια εσωτερική κρίση σε μια επιχείρηση που παρέχει δωρεάν υπηρεσίες σε 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Για να υποστηρίξει τους ισχυρισμούς της, έκανε μια σειρά αποκαλύψεων στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, οι οποίες παρασχέθηκαν επίσης στο Κογκρέσο σε αναθεωρημένη μορφή από τη νομική της ομάδα. Οι διορθωμένες εκδόσεις που ελήφθησαν από το Κογκρέσο έγιναν γνωστές σε μια κοινοπραξία ειδησεογραφικών οργανισμών, συμπεριλαμβανομένου του AP.
Στη συνέντευξη της Τρίτης, εξέφρασε την έκπληξή της που η εταιρεία θα στρέψει την προσοχή της σε μια εντελώς νέα σφαίρα, ενώ δέχεται τόσο έντονη κριτική για τους τομείς όπου ήδη εργάζεται.
«Πρόκειται να προσλάβουν 10.000 μηχανικούς για να εργαστούν σε βιντεοπαιχνίδια, ενώ στην πραγματικότητα δεν έχουν εξασφαλίσει την ασφάλεια στο κύριο προϊόν τους», λέει η Χάουγκεν.
Για αυτό, κατηγόρησε προσωπικά τον Ζούκερμπεργκ, λέγοντας ότι έχει επιδείξει ένα μοτίβο προτεραιότητας στην ανάπτυξη παρά στην διασφάλιση ότι το Facebook είναι καλό και ασφαλές για τους χρήστες του.
«Νομίζω ότι είναι αποτυχία της ηγεσίας», λέει. «Αν θέλει να δώσει προτεραιότητα στην ασφάλεια της πλατφόρμας, θα πρέπει να κάνει πίσω και να αφήσει κάποιον άλλο να επικεντρωθεί σε αυτό».
Η εταιρεία αρνήθηκε ότι βάζει τα κέρδη πάνω από την ασφάλεια. «Ναι, είμαστε εταιρεία και βγάζουμε κέρδος, αλλά η ιδέα ότι το κάνουμε εις βάρος της ασφάλειας ή της ευημερίας των ανθρώπων δεν εξηγεί πού βρίσκονται τα δικά μας εμπορικά συμφέροντα», ανέφερε, προσθέτοντας ότι σχεδιάζει να δαπανήσει περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021 για την ασφάλεια.
Ο Ζάκερμπεργκ είχε προηγουμένως απορρίψει τους ισχυρισμούς της Χάουγκεν ως «συντονισμένη προσπάθεια» να δώσει μια ψευδή εικόνα της εταιρείας.
Αλλά οι αξιωματούχοι στην Ουάσιγκτον και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους ισχυρισμούς της. Οι βουλευτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης την ανέκριναν έντονα τη Δευτέρα, προτού τη χειροκροτήσουν στο τέλος της ακροαματικής διαδικασίας των 2 1/2 ωρών.
Η ΕΕ συντάσσει νέους ψηφιακούς κανόνες για το μπλοκ των 27 εθνών που ζητούν χαλιναγώγηση των μεγάλων «ψηφιακών θυρωρών», απαιτώντας να είναι πιο διαφανείς σχετικά με αλγόριθμους που καθορίζουν τι βλέπουν οι άνθρωποι στις ροές τους και καθιστώντας τους πιο υπεύθυνους για το περιεχόμενο στις πλατφόρμες τους.
Το Facebook λέει ότι υποστηρίζει σε μεγάλο βαθμό τους κανονισμούς, με νομοθετικές προσπάθειες στην ΕΕ, στο Ηνωμένο Βασίλειο καθώς φυσικά και στις ΗΠΑ. Οι νέοι κανόνες θα μπορούσαν να περιορίσουν τα διαφημιστικά έσοδα, αλλά η τιμή της μετοχής της Meta φαίνεται να έχει ξεπεράσει μέχρι στιγμής την πρόσφατη καταιγίδα.
Η Χάουγκεν επισκέφτηκε, επίσης, το Λονδίνο και το Βερολίνο για να μιλήσει με αξιωματούχους και νομοθέτες, καθώς παρευρέθηκε και σε μια διάσκεψη τεχνολογίας στη Λισαβόνα. Θα μιλήσει επίσης στους Γάλλους νομοθέτες στο Παρίσι την Τετάρτη.