Ανταπόκριση - Βρυξέλλες
Συμφωνία, χωρίς ομοφωνία, ως προς τα πρόσωπα που θα στελεχώσουν τα ανώτατα αξιώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης επετεύχθη αργά το βράδυ της πρώτης μέρας (27 Ιουνίου) της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες χάρη στη συναίνεση των τριών κεντρώων πολιτικών οικογενειών (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές - S&d και Φιλελεύθεροι) προκαλώντας την αντίδραση της σκληρής και άκρας δεξιάς.
Την ικανοποίησή του για το αποτέλεσμα της Συνόδου εξέφρασε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος ήταν ένας εκ των δύο διαπραγματευτών για λογαριασμό της πολιτικής οικογένειας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
«Μια πολύ καλή βραδιά για την Ευρώπη. Συγχαρητήρια στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην Κάγια Κάλας και στον Αντόνιο Κόστα. Υπάρχουν πολλές προκλήσεις μπροστά μας και πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε» ήταν η πρώτη του αντιδράση στην πλατφόρμα Χ.
Λίγο αργότερα σε δηλώσεις του προς τους δημοσιογράφους σχολίασε λέγοντας ότι: «Το γεγονός ότι οι τρεις σημαντικές πολιτικές οικογένειες στηρίζουν τη φον ντερ Λάιεν δίνει και τα μέγιστα δυνατά εχέγγυα για την εξασφάλιση της πλειοψηφίας που απαιτείται στη μυστική ψηφοφορία που θα λάβει χώρα σε δυόμισι εβδομάδες από τώρα».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τα ονόματα
Οι ηγέτες της ΕΕ επέλεξαν τη Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για μια δεύτερη θητεία στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Πορτογάλο Αντόνιο Κόστα για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Εσθονή Κάγια Κάλας ως Ύπατη Εκπρόσωπο της Ενωσης για την Εξωτερική Πολιτική. Επίσης οι ηγέτες ενέκριναν τη Στρατηγική Ατζέντα, τον οδικό χάρτη που θα ορίσει τις δράσεις της Ένωσης για την προσεχή πενταετία.
Mετά την έγκρισή της από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα πρέπει να περάσει από ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η οποία θα διεξαχθεί κατά πάσα πιθανότητα στις 18 Ιουλίου, στην πρώτη Ολομέλεια της νέας Ευρωβουλής, στο Στρασβούργο. Για την έγκρισή της χρειάζονται τουλάχιστον 361 ψήφοι από το σύνολο των 720 ευρωβουλευτών.
Η υποψηφιότητα της Κάλας θα πρέπει να εγκριθεί με τη διαδικασία της ακρόασης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο Κόστα, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, εκλέγεται αυτόματα από τους πρώην ομολόγους του και θα αναλάβει τα καθήκοντά του σε μεταγενέστερο στάδιο.
«Πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε από κοινού για να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη είναι ένας αποτελεσματικός παγκόσμιος εταίρος για να διατηρήσουμε τους πολίτες μας ελεύθερους, ασφαλείς και ευημερούντες», δήλωσε η κ. Κάλλας όταν έμαθε για τον διορισμό της.
Ποιοι αντέδρασαν
Η επίτευξη της συναίνεσης είχε επιτευχθεί από την Τρίτη, μεταξύ των έξι διαπραγματευτών από τις τρεις κύριες κεντρώες πολιτικές ομάδες και στη συνέχεια εγκρίθηκαν την Πέμπτη έπειτα από τη συζήτηση στο Συμβούλιο.
Όμως οι συνομιλίες μεταξύ των κεντρώων κομμάτων εξόργισαν την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι η οποία θεώρησε ότι αποκλείστηκε από τις συνομιλίες δεδομένου ότι η πολιτική ομάδα στην οποία ανήκει «οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές» (ECR) έγιναν η τρίτη μεγαλύτερη ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» ρίχνοντας τους Φιλελεύθερους Renew στην τέταρτη θέση.
Στην αρχή της Συνόδου τόσο ο Γερμανός Σολτς από τους Σοσιαλιστές, όσο και ο Τουσκ μαζί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, οι δύο διαπραγματευτές του ΕΛΚ, προσπάθησαν να κατευνάσουν την Μελόνι εκφράζοντας το σεβασμό προς το πρόσωπό της και διαβεβαιώνοντας ότι δεν είχαν καμία πρόθεση να την αποκλείσουν.
Όπως φάνηκε όμως δεν ήταν αρκετή η προσπάθεια αφού η Ιταλίδα πρωθυπουργός καταψήφισε τον Κόστα και την Κάλας, ενώ απήχε από την ψηφοφορία για τη φον ντερ Λάιεν.
«Η πρόταση που διατύπωσε το ΕΛΚ, οι Σοσιαλιστές και οι Φιλελεύθεροι είναι λανθασμένη ως προς τη μέθοδο και την ουσία. Αποφάσισα να μην την υποστηρίξω από σεβασμό προς τους πολίτες και τις υποδείξεις που προήλθαν από τους πολίτες στις εκλογές. Ας συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να δώσουμε επιτέλους στην Ιταλία το βάρος που της αξίζει στην Ευρώπη» ανέφερε σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ.
Ο Βίκτορ Όρμπαν ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας από νωρίς είχε χαρακτηρίσει τη συμφωνία «ντροπιαστική» και τελικά σύμφωνα με πληροφορίες ψήφισε κατά της δεύτερης θητείας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, απείχε από την ψηφοφορία για την ανάδειξη της Κάλας ως επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, ενώ ψήφισε υπέρ του Αντόνιο Κόστα ως προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Η στάση των δύο δεν μπορούσε να επηρεάσει την έκβαση της ψηφοφορίας καθώς οι τρεις εγκρίθηκαν με ειδική πλειοψηφία (τουλάχιστον 21 χώρες που αντιπροσωπεύουν το 65% του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Ήδη η συμφωνία που πέτυχαν οι έξι διαπραγματευτές των τριών κεντρώων πολιτικών κομμάτων αντιστοιχούν σε ποσοστό της τάξεως του 80%.
Η επιλογή των συγκεκριμένων προσώπων ικανοποιούν τα άτυπα κριτήρια που αφορούν τις γεωγραφικές και πολιτικές ισορροπίες. Έτσι το ΕΛΚ ως πιο ισχυρή δύναμη διατηρεί τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ η πρόεδρος της προέρχεται από τη βόρεια Ευρώπη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο περνάει στους Σοσιαλιστές και στον νότιο ευρωπαίο Κόστα και οι Φιλελεύθεροι αναλαμβάνουν τη θέση του Ύπατου Εκπροσώπου με την Κάλας από την ανατολική Ευρώπη.
Τώρα το στοίχημα είναι να περάσει η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από τον σκόπελο της μυστικής ψηφοφορίας στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στα μέσα Ιουλίου.
Τίποτα δεν έχει τελειώσει
Ο συνασπισμός του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος της φον ντερ Λάιεν, των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και των Φιλελευθέρων διαθέτει περίπου 410 έδρες στο 720μελές Σώμα. Για την έγκρισή της φον ντερ Λάιεν χρειάζεται απόλυτη πλειοψηφία, δηλαδή τουλάχιστον 361 ψήφοι από το σύνολο των 720 ευρωβουλευτών, αλλά λόγω των πιθανών αποστασιών στη μυστική ψηφοφορία των ευρωβουλευτών, θα μπορούσε επίσης να χρειαστεί κάποιες ψήφους από την ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών της Μελόνι.
Όμως οι προοδευτικές δυνάμεις της έχουν δηλώσει ότι πιθανή συνεργασία με την άκρα δεξιά θα σημαίνει και απόσυρση της υποστήριξής τους.
Η στάση της Μελόνι δεν αποκλείεται να είναι μέρος ενός παίχνιου προκειμένου να διεκδικήσει κάποιο ισχυρό χαρτοφυλάκιο και να δείξει και στο εσωτερικό της χώρας της ότι μπορεί να επηρεάσει τις εξελίξεις.
Η στάση των ευρωπαίων ηγετών ήταν ιδιαίτερα κατευναστική σήμερα. Ακόμη και ο Σολτς είπε ότι δεν υπάρχει Ευρώπη χωρίς την Ιταλία.
Μετά το πέρας της Συνόδου η φον ντερ Λάιεν κληθείσα να σχολιάσει την αποχή της Ιταλίδας πρωθυπουργού κατά την ψηφοφορία της υποψηφιότητάς της απάντησε:
«Είναι σημαντικό να συνεργαστώ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με την Ιταλία, όπως και με όλες τις άλλες χώρες. Αυτή είναι η αρχή που ακολουθώ πάντα».
Έτσι εκτιμάται ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν μέχρι την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στις 16 Ιουλίου και σε αυτό το πλαίσιο όλοι προσπαθούν να κερδίσουν κάτι. Μεταξύ αυτών και οι μεγάλοι χαμένοι των Ευρωεκλογών οι οποίοι εξακολουθούν να είναι μια πιθανή πηγή υποστήριξης για την φον ντερ Λάιεν όπως το έχουν δηλώσει άλλωστε και οι ίδιοι. Όμως οι ισχυρές δεσμεύσεις που ζητούν για την πράσινη πολιτική της ΕΕ είναι απίθανο να γίνουν δεκτές δεδομένου ότι η Άμυνα και η Ασφάλειας της Ένωσης αναμένεται να κυριαρχήσουν έναντι όλων των άλλων στην προσεχή πενταετία.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες που στήριξαν το βράδυ της Πέμπτης την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θέλουν να αποφύγουν την οποιαδήποτε ανωμαλία που θα εκτροχιάσει χρονικά και ιδεολογικά τη συνέχεια της ευρωπαϊκής πολιτικής καθώς το τοπίο αλλάζει άρδην με τη άνοδο των ακροδεξιών και φιλορωσικών κομμάτων. Επίσης η πιθανή επανεκλογή τον Νοέμβριο του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ κάνει το αίσθημα της ανασφάλειας ακόμη πιο έντονο.