Η ποσότητα του πάγου που πλέει γύρω από την Ανταρκτική μειώνεται απότομα, πηγαίνοντας από υψηλό ρεκόρ σε χαμηλό, προκαλώντας απορία στους επιστήμονες.
Οι πλωτοί παγετώνες στα ανοιχτά του νοτίου τμήματος της ηπείρου αυξάνονταν σταθερά από το 1979, φτάνοντας σε επίπεδα ρεκόρ το 2014. Ωστόσο, τρία χρόνια μετά, ο ετήσιος μέσος όρος βρέθηκε στο χαμηλότερο σημείο του, «διαγράφοντας» έτσι τρεισήμισι δεκαετίες αύξησης- και επιπλέον, όπως δείχνει μελέτη δορυφορικών δεδομένων της NASA.
Τα τελευταία χρόνια «τα πράγματα ήταν τρελά» λέει ο Μαρκ Σερέζε, διευθυντής του National Snow and Ice Data Center. Σε email του χαρακτήρισε την πτώση των επιπέδων του πάγου «ξέφρενη πορεία».
Ο Σερέζε και άλλοι ειδικοί λένε πως δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν εάν πρόκειται για φυσικό φαινόμενο που απλά θα περάσει ή εάν η μακροπρόθεσμη αύξηση της θερμοκρασίας επηρεάζει τον Νότιο Πόλο. Σημειώνεται πως η Ανταρκτική δεν είχε παρουσιάσει τα επίπεδα αύξησης της Αρκτικής.
«Ωστόσο το δεδομένο πως μια τόσο μεγάλη αλλαγή μπορεί να λάβει χώρα μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα θα έπρεπε να εκληφθεί ως ένδειξη πως η Γη έχει τη δυνατότητα για σημαντικές και απότομες αλλαγές» ανέφερε ο Ουαλίντ Αμπνταλάτι, επιστήμονας του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, σε email.
Στις πολικές ζώνες τα επίπεδα του πάγου αυξάνονται τον χειμώνα και μειώνονται το καλοκαίρι. Γύρω από την Ανταρκτική ο θαλάσσιος πάγος παρουσίαζε μέσο όρο 12,8 εκατ. τετραγωνικών χιλιομέτρων το 2014. Ως το 2017 υπήρξε ένα χαμηλό ρεκόρ 10,7 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, σύμφωνα με τη μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences.
Η διαφορά αυτή καλύπτει μια περιοχή στο μέγεθος του Μεξικού. Μια απώλεια τέτοιας έκτασης μέσα σε μόλις τρία χρόνια «είναι απίστευτη» και ταχύτερη από οτιδήποτε οι επιστήμονες έχουν δει στο παρελθόν, είπε η Κλερ Πάρκινσον, επιστήμονας κλίματος της NASA και εκ των συντελεστών της έρευνας. Ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής αυξήθηκε ελαφρώς το 2018, αλλά και πάλι ήταν το δεύτερο χαμηλότερο επίπεδο από το 1979. Αν και οι πάγος αυξάνεται φέτος στην Ανταρκτική, τα επίπεδα τον Μάιο και τον Ιούνιο φέτος ήταν τα χαμηλότερα που έχουν καταγραφεί, επισκιάζοντας το 2017.
Το λιώσιμο των πάγων στην επιφάνεια των ωκεανών δεν αλλάζει τη στάθμη της θάλασσας. Αν και η Αρκτική είχε παρουσιάσει σε γενικές γραμμές σταθερή αύξηση της θερμοκρασίας και τήξης των πάγων, η Ανταρκτική έχει περισσότερες διακυμάνσεις. Αυτό οφείλεται πιθανότατα εν μέρει στη γεωγραφία, σύμφωνα με τους Πάρκινσον και Σερέζε.
Η Αρκτική είναι ένας πλωτός όγκος πάγου σε έναν ωκεανό που περιτριγυρίζεται από ηπείρους. Η Ανταρκτική είναι το αντίθετο: Γη που περιτριγυρίζεται από ανοιχτό ωκεανό. Αυτό επιτρέπει στον πάγο να επεκτείνεται πολύ περισσότερο, σύμφωνα με την Πάρκινσον.
Όταν τα επίπεδα θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής αυξάνονταν σταθερά, οι επιστήμονες υποδείκνυαν μεταβολές στον άνεμο και την πίεση, σε μεταβολές στον ωκεανό ή σε φυσικές μα τακτικές κλιματικές μεταβολές όπως ο Ελ Νίνιο και τα νότια «ξαδέλφια» του. Τώρα κάποιες από αυτές τις εξηγήσεις δεν επαρκούν, καθιστώντας το τι θα συμβεί μετά μυστήριο, σύμφωνα με την Πάρκινσον.