Σεξουαλικότητα και ηθική

Η υγιής σεξουαλικότητα ούτε διασύρει, ούτε βλάπτει τον άλλον, ούτε εκβιάζει, ούτε εξευτελίζει.
Open Image Modal
JLGutierrez via Getty Images

Μήπως οι λανθασμένες πεποιθήσεις των προηγούμενων δεκαετιών οδήγησαν σε μαζική σεξουαλική συμπεριφορά χωρίς όρια, σεβασμό και αυτοσεβασμό; 

«Η ηθική δεν είναι δυνατόν να εξαιρεθεί από τη σεξουαλικότητα, όπως εσφαλμένα θελήσαμε να αφήσουμε να υποτεθεί», έγραψε ο ψυχαναλυτής Tony Anatrella στο βιβλίο του «Το Ξεχασμένο Σεξ», που κυκλοφόρησε τη δεκαετία του 1990. Το βιβλίο εξηγεί τα όσα σήμερα μας αποκαλύπτονται προκαλώντας μας σοκ ή αποτροπιασμό. Όποιο χαλί κι αν τραβήξεις θα βρεις παρενοχλήσεις, κακοποιήσεις, παραβιάσεις και γενικά ένα σεξ χωρίς κανέναν σεβασμό. Μήπως λοιπόν ταυτίστηκε το σεξ με την ανηθικότητα τις προηγούμενες δεκαετίες;

Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί αρχικά ταυτίστηκε το σεξ με την ανηθικότητα. Ο αυστηρός συντηρητισμός και η έννοια της αμαρτίας που το συνόδευσαν σε παλιότερους αιώνες του έδινε συνήθως μια αίσθηση ανήθικου, βρώμικου, απαγορευμένου. Οπότε περάσαμε στο άλλο άκρο κατά τις σεξουαλικές επαναστάσεις του 1960 και του 1970. Τότε επικράτησε ασυδοσία και το σεξ χρησιμοποιήθηκε ως ένα όπλο ενάντια στο κατεστημένο.

Τι συνέβη, όμως, τις δεκαετίες του 1980 και του 1990; Ας θυμηθούμε λίγο σε τι καθεστώς μεγάλωναν οι τότε έφηβοι, τι προσλαμβάνουσες είχαν για τη σεξουαλικότητα στη χώρα μας.

Τα δημοφιλή περιοδικά που κυκλοφορούσαν τότε εξέφραζαν μόνο ένα ανδρικό πρότυπο. Αυτό του άντρα που χρησιμοποιεί τις γυναίκες ως αντικείμενα. Όσο περισσότερες, τόσο καλύτερα. Επιτυχημένο αρσενικό ήταν αυτό που πήγαινε με πολλές γυναίκες, όμορφες μα χωρίς να τους αξίζει ανθρώπινος σεβασμός.

Ένας άντρας που δεν κυνηγούσε αχόρταγα το σεξ ή τις πολλές γυναίκες ήταν «ξενέρωτος», δεν ήταν αρκετά άντρας. Ο άντρας έπρεπε να έχει διαρκώς σεξουαλική όρεξη και φυσικά όχι συναισθήματα. Αυτές οι πεποιθήσεις εγκλώβισαν τους άντρες σε ένα ιδανικό μη ρεαλιστικό και επικίνδυνο.

Οι γυναίκες από την άλλη ήταν αξεσουάρ. Έπρεπε να διορθώνουν διαρκώς την εμφάνισή τους με σκοπό να αρέσουν στους άντρες. Έπρεπε να φοράνε συγκεκριμένα ρούχα που υποδείκνυαν οι σχεδιαστές μόδας ή η τηλεόραση και έπρεπε να αδυνατίζουν συνεχώς. Το φτιασίδωμα έγινε συνώνυμο με τη θηλυκότητα. Σε μια πολύ δημοφιλή σειρά έγιναν και οι ίδιες σεξουαλικά αρπακτικά που αντιμετώπιζαν τους άντρες ως αντικείμενα, ενώ εκείνες ερωτεύονταν τις γόβες τους.

Όσα κορίτσια δεν ανήκαν στις παραπάνω κατηγορίες, περίμεναν τον πρίγκιπα που βασίλευε στις ρομαντικές κομεντί. Ο καλός, γλυκός, ευγενικός πρίγκιπας που μετά από περιπέτειες θα τις κυνηγούσε στο αεροδρόμιο και θα τους έλεγε πως τελικά τις αγαπούσε. Αυτός ο πρίγκιπας ήταν συνήθως ασεξουαλικός. Φυσικά με το φιλί στο τέλος τελείωναν όλα. Σε αυτές τις ταινίες σπάνια υπήρχε σεξουαλική επαφή. Ήταν σαν να έλεγαν πως δεν μπορεί να συνυπάρχει ο ρομαντικός έρωτας με τον σωματικό.

Πόσο ρεαλιστικά ήταν όμως αυτά τα πρότυπα και πώς τελικά επίδρασαν στους τότε εφήβους; Και πόσο τελικά η κοινωνία άφησε την πορνογραφία και την αφέλεια να εκπαιδεύει τα παιδιά της;

Νομίζω πως το σεξ τελικά ταυτίστηκε με την έλλειψη ηθικής. Από τη μία τα «καλά» παιδιά ένιωθαν πως δεν ήταν για αυτούς ή πως ήταν κάτι κακό με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Εκείνοι που το κυνηγούσαν αχόρταγα λειτουργούσαν με τεράστια έλλειψη σεβασμού, είτε απέναντι στον ερωτικό σύντροφο, είτε απέναντι στον εαυτό τους.

Τελικά το σεξ δεν ήταν καθόλου συνδεδεμένο με την αγάπη και τη φυσικότητά του. Σήμερα για πολλούς εφήβους και νέους το σεξ έγινε φωτογραφία των γυμνών μερών του σώματος, που στέλνεται χωρίς καμία σκέψη και μπορεί να προκαλέσει τον ύστατο διασυρμό. 

Εμείς οι ενήλικες αρχίσαμε να εκθέτουμε αχόρταγα τις ζωές μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να ερωτευόμαστε τις φωτογραφίες του εαυτού μας. Δεν είναι να απορεί κανείς για τον τρόπο που σχετίζονται οι νέοι με τον εαυτό τους ή τους άλλους αυτήν την εποχή.

Είναι πάντως σημαντικό να καταλάβουμε πως η υγιής σεξουαλικότητα ενέχει μέσα της την ηθική. Την ηθική, όχι ως αντιπαραβολή στην αμαρτία, αλλά την ηθική ως σεβασμό απέναντι στον εαυτό μας και στους άλλους. Η υγιής σεξουαλικότητα ενέχει τα όρια. Τι εκθέτει κανείς, πότε σταματάει, πώς τελικά δεν χάνει τον εαυτό του και την αξία του μέσα σε μια ερωτικού τύπου σχέση. Και φυσικά δεν ενέχει την καταστροφή. Δεν είναι κάτι που προκαλεί πόνο, ούτε διασύρει, ούτε βλάπτει τον άλλον, ούτε εκβιάζει, ούτε εξευτελίζει.

Αφού, λοιπόν, ξεκίνησε η συζήτηση για τη σεξουαλικότητα και έφερε στην επιφάνεια πολύ σκληρές αλήθειες, υποχρεούμαστε τώρα να δώσουμε μια εναλλακτική στους νέους. Είναι σίγουρα καλύτερο από το να λιθοβολούμε και να κανιβαλίζουμε. Χρειάζεται να δείξουμε μια διάσταση της σεξουαλικότητας με σεβασμό, αυτοεκτίμηση και ρεαλισμό.

Η οικονομική κρίση του 2010 πέταξε στα σκουπίδια τα περιοδικά που όριζαν τα στερεότυπα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Είναι καιρός να πετάξουμε σιγά-σιγά και τις τοξικές πεποιθήσεις που έσερναν μαζί τους γιατί δεν είχαν κανέναν σεβασμό στις ανθρώπινες αξίες.