Οι αντίπαλοι στρατιωτικοί διοικητές του Σουδάν συμφώνησαν σε μια 24ωρη κατάπαυση του πυρός από απόψε, ανακοίνωσαν οι ένοπλες δυνάμεις, έπειτα από εκκλήσεις του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν προς την κάθε πλευρά για να σταματήσουν οι σφοδρές μάχες στο Χαρτούμ, στο πλαίσιο των οποίων πυροβολισμοί ρίχτηκαν εναντίον αμερικανικής διπλωματικής οχηματοπομπής.
Η κατάπαυση του πυρός θα αρχίσει στις 6:00 μ.μ. (τοπική ώρα, 19:00 ώρα Ελλάδας) και δεν θα παρατεθεί πέραν των 24 ωρών που συμφωνήθηκαν, δήλωσε στο δίκτυο Al Arabiya TV ο στρατηγός Σαμς Ελ Ντιν Καμπάσι, μέλος του κυβερνώντος στρατιωτικού συμβουλίου του Σουδάν.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν είχε χωριστές τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων και με τον επικεφαλής των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ, RSF), η σύγκρουση των οποίων για την εξουσία έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 185 ανθρώπους σε όλη τη χώρα και έχει εκτροχιάσει ένα υποστηριζόμενο από τη διεθνή κοινότητα σχέδιο επιστροφής στην πολιτική διακυβέρνηση έπειτα από δεκαετίες αυταρχισμού και στρατιωτικών κυβερνήσεων.
Μέχρι στιγμής έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 185 άνθρωποι και περίπου άλλοι 1.800 αναφέρεται πως έχουν τραυματιστεί από τις σκληρές μάχες, αν και ο αριθμός μπορεί να είναι μεγαλύτερος, ενώ οι αντιμαχόμενες πλευρές αμφότερες ισχυρίζονται πως καταγράφουν ”κέρδη”.
Οι δε άμαχοι είναι ”όμηροι” της ένοπλης σύγκρουσης με το νερό και το ρεύμα να έχει κοπεί στην πρωτεύουσα, τους αμάχους να έχουν εγκλωβιστεί στα σπίτια τους με τις προμήθειες τους να λιγοστεύουν, όπως και στα λιγοστά καταστήματα που την Δευτέρα άνοιξαν έστω για λίγο. Στα νοσοκομεία αναφέρονται τεράστια προβλήματα αφού υπάρχουν ελλείψεις σε αίμα, ιατρικό υλικό και αδυναμία τέλεσης πολλών ιατρικών πράξεων ενώ σε λίγο δεν θα λειτουργούν ούτε οι γεννήτριες εξαιτίας έλλειψης πετρελαίου. Εντός αυτών μάλιστα εκτός από ασθενείς έχουν εγκλωβιστεί επίσης πολλοί συνοδοί και συγγενείς.
Αεροπορικές επιδρομές και μάχες σημειώνονται στην πρωτεύουσα Χαρτούμ αλλά και σχεδόν σε όλη τη χώρα.
Ο αγώνας των δύο αντιμαχόμενων πλευρών για την εξουσία έχει φυσικά βάλει ταφόπλακα στην διαδικασία μετάβασης της εξουσίας σε μια δημοκρατικά εκλεγμένη ηγεσία ενώ υπάρχουν φόβοι για περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης.
Τηλεφωνική επικοινωνία Δένδια-Σούκρι
Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι είχε νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας. «Συζητήσαμε για την κατάσταση στο Σουδάν. Επισήμανα το έντονο ενδιαφέρον της Ελλάδας για τις εξελίξεις στη χώρα, στο πλαίσιο και της παρουσίας της ελληνικής ομογένειας και της ανάγκης παροχής αρωγής προς αυτήν» αναφέρει ο Ν. Δένδιας σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Υπό το φως των ανωτέρω, συζητήθηκαν επίσης, η πιθανή συνεργασία σε ενδεχόμενη επιχείρηση απεγκλωβισμού, συμπεριλαμβανομένων των Ελλήνων ομογενών, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, η ανάγκη άμεσης ανακωχής, η τήρηση αρχής μη ανάμειξης τρίτων στις εσωτερικές υποθέσεις των κρατών.
Επιθέσεις σε διπλωματικές αποστολές
Πάνω από το Χαρτούμ, υψώνονταν το πρωί πυκνοί καπνοί και οι κάτοικοι ανέφεραν συνεχείς αεροπορικές επιδρομές, πυρά πυροβολικού και πυροβολισμούς.
Η δε Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε ότι ο απεσταλμένος της στο Σουδάν δέχτηκε επίθεση στην κατοικία του τη Δευτέρα, αλλά δεν έδωσε λεπτομέρειες ενώ μία διπλωματική αυτοκινητοπομπή των ΗΠΑ δέχτηκε πυρά τη Δευτέρα. Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι οι αρχικές αναφορές υποδηλώνουν ότι τα πυρά ήταν από δυνάμεις που συνδέονται με την RSF. Είπε επίσης ότι μίλησε με τους επκεφαλής και των δύο πλευρών και υπογράμμισε πως η έκθεση σε κίνδυνο αμερικανών διπλωματών είναι απαράδεκτη ενώ οι ΗΠΑ καταβάλουν και προσπάθεια διαμεσολάβησης για την έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών.
Οι δε μάχες στην πόλη και στις γειτονικές αυτής, Ομντουρμάν και Μπαχρί από το Σάββατο χαρακτηρίζονται ως χειρότερες των τελευταίων δεκαετιών και υπάρχει κίνδυνος διχασμού του Σουδάν μεταξύ στρατού και παραστρατιωτικών που μοιράζονταν την εξουσία κατά τη διάρκεια μιας δύσκολης πολιτικής μετάβασης.
Ο αρχηγός του στρατού στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ Μπουρχάν ηγείται ενός κυβερνητικού συμβουλίου που συστάθηκε μετά το πραξικόπημα του 2021 και την ανατροπή του βετεράνου ηγέτη Ομάρ Μπασίρ το 2019 κατά τη διάρκεια μαζικών διαδηλώσεων. Ο αρχηγός των RSF, στρατηγός Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκάλο, γνωστός ως Χεμένττι, είναι ο αναπληρωτής του.
Η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επεξεργάζονταν μια πρόταση κατάπαυσης του πυρός για το Σουδάν, όπως δήλωσαν δύο αιγυπτιακές πηγές ασφαλείας. Το Κάιρο είναι ο πιο σημαντικός υποστηρικτής των ενόπλων δυνάμεων του Σουδάν, ενώ ο Χεμέντι έχει καλλιεργήσει δεσμούς με ξένες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Ρωσίας.
Σε ομιλία που μεταδόθηκε από την αιγυπτιακή κρατική τηλεόραση αργά τη Δευτέρα, ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι είπε ότι βρισκόταν σε τακτική επαφή με τον στρατό και την RSF για να ”τους ενθαρρύνει να αποδεχτούν μια κατάπαυση του πυρός για να μην χύνεται άλλο αίμα σουδανικού λαού”.
Σύμφωνα με ένα διεθνώς υποστηριζόμενο σχέδιο μετάβασης, η RSF επρόκειτο να συγχωνευθεί με τον στρατό. Ο Μπουρχάν χαρακτήρισε την RSF ομάδα ανταρτών τη Δευτέρα και διέταξε τη διάλυσή της. Σε σχόλια του στο Sky News, είπε ότι ήταν ασφαλής σε ξενώνα στο συγκρότημα του υπουργείου Άμυνας.
Ο στρατός είπε αργότερα ότι το εύρος των επιχειρήσεων ασφαλείας διευρύνεται, γεγονός που θα προκαλούσε περιορισμούς στις μετακινήσεις των πολιτών.
Ο αρχηγός των RSF Χεμέντι, που ουδείς γνωρίζει που ακριβώς βρίσκεται απο το Σάββατο που άρχισαν οι μάχες, αποκάλεσε τον αρχηγό του στρατού ”ριζοσπάστη ισλαμιστή που βομβαρδίζει αμάχους από αέρος”.
Ενώ ο στρατός είναι μεγαλύτερος και διαθέτει αεροπορική ισχύ, οι RSF αναπτύσσονται ευρέως σε γειτονιές του Χαρτούμ και άλλων πόλεων και έτσι καμία από τις αντιμαχόμενες πλευρές δεν φαίνεται να κερδίζει ή να οδεύει έστω προς μια γρήγορη νίκη.
Η δε βία που έχει ξεσπάσει θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει μια ούτως ή άλλως πολύ ασταθή περιοχή και να εντείνει τον ανταγωνισμό για επιρροή σε αυτή μεταξύ της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, και μεταξύ των περιφερειακών δυνάμεων που έχουν φλερτάρει διαφορετικούς παράγοντες στο Σουδάν.
Εκτός λειτουργίας τα νοσοκομεία, διακοπές ρεύματος και νερού, φόροι για ελλείψεις τροφίμων
Γραφεία, σχολεία και πρατήρια υγρών καυσίμων στην πρωτεύουσα έκλεισαν τη Δευτέρα, ενώ οι υγειονομικές υπηρεσίες αδυνατούν να αντεπεξέλθουν. Ιατροί αναφέρουν ότι τα περισσότερα μεγάλα νοσοκομεία είχαν τεθεί εκτός λειτουργίας.
Οι γέφυρες που συνδέουν το Χαρτούμ με τις πόλεις Ομντουρμάν κ αι Μπαχρι μέσω των δύο κύριων διακλαδώσεων του ποταμού Νείλου αποκλείστηκαν από τεθωρακισμένα οχήματα και ορισμένοι δρόμοι που οδηγούσαν από την πρωτεύουσα και είναι μη προσβάσιμοι.
Δορυφορικές εικόνες και τηλεοπτικά πλάνα κατέγραψαν επίσης φωτιές στο διεθνές αεροδρόμιο στο Χαρτρούμ.
Μεγάλα τμήματα της πρωτεύουσας έχει μείνει χωρίς νερό και ρεύμα ενώ ορισμένοι κάτοικοι βγήκαν έξω για να αγοράσουν τρόφιμα, σχηματίζοντας ουρές σε αρτοποιεία.
Δεν υπάρχει αστυνομική παρουσία στους δρόμους του Χαρτούμ από το Σάββατο και μάρτυρες ανέφεραν περιπτώσεις λεηλασιών.
″Φοβόμαστε ότι το κατάστημά μας θα λεηλατηθεί γιατί δεν υπάρχει καμία ασφάλειας” είπε ο Αμπνταλσαλάμ Γιασίν 33 ετών, καταστηματάρχης που είχε αγοράσει επιπλέον απόθεμα πριν από τις ερχόμενες διακοπές για το Εϊντ αλ Φιτρ.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες προέτρεψε τις δύο πλευρές για την αποκατάσταση της ειρήνης λέγοντας ότι μια ήδη επισφαλής ανθρωπιστική κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σε μια καταστροφή. Ο δε επικεφαλής της βοήθειας του ΟΗΕ, Μάρτιν Γκρίφιθς είπε ότι οι μάχες είχαν ”κλείσει” πολλά προγράμματα βοήθειας.
Η έκρηξη των συγκρούσεων το Σαββατοκύριακο ακολούθησε τις αυξανόμενες εντάσεις σχετικά με την ένταξη των RSF στο στρατό. Η διαφωνία σχετικά με το χρονοδιάγραμμα αυτής της διαδικασίας καθυστέρησε μια συμφωνία πλαίσιο για μια πολιτική μετάβαση που επρόκειτο να υπογραφεί νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Αδύνατη η παροχή βοήθειας
Στο μεταξύ η Διεθνής Ομοσπονδία Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (IFRC) επεσήμανε ότι είναι σχεδόν αδύνατο να προσφέρει ανθρωπιστικές υπηρεσίες γύρω και μέσα στο Χαρτούμ, πρωτεύουσα του Σουδάν, και προειδοποίησε ότι το υγειονομικό σύστημα της χώρας κινδυνεύει με κατάρρευση.
″Η αλήθεια είναι ότι αυτή τη στιγμή είναι σχεδόν αδύνατο να προσφέρουμε οποιαδήποτε ανθρωπιστική υπηρεσία γύρω και μέσα στο Χαρτούμ”, δήλωσε ο Φαρίντ Αϊγουάρ, επικεφαλής της αντιπροσωπείας της IFRC στο Σουδάν. ″Υπάρχουν κλήσεις από διάφορους οργανισμούς και εγκλωβισμένοι που ζητούν να απομακρυνθούν”, πρόσθεσε.
Ο Αϊγουάρ προειδοποίησε ότι, αν συνεχιστούν τα προβλήματα, το σουδανικό σύστημα υγείας ”σχεδόν θα καταρρεύσει”.
Από την πλευρά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επεσήμανε ότι έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής τρεις επιθέσεις εναντίον υγειονομικών υποδομών, από τις οποίες έχουν χάσει τη ζωή τους τουλάχιστον τρεις άνθρωποι, ενώ επανάλαβε την έκκλησή του να σταματήσουν.
″Οι επιθέσεις εναντίον των υποδομών υγείας αποτελούν κατάφωρη παραβίαση του ανθρωπιστικού δικαίου και του δικαιώματος στην υγεία και πρέπει να σταματήσουν αμέσω”, τόνισε η Μάργκαρετ Χάρις εκπρόσωπος του ΠΟΥ.
Η Χάρις πρόσθεσε ότι τα νοσοκομεία στο Χαρτούμ αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις σε ζωτικής σημασίας εφόδια, ενώ οι διακοπές ρεύματος καθιστούν πιο δύσκολη την παροχή βασικών υπηρεσιών.
ΠΟΥ: Τα νοσοκομεία του Σουδάν εξαντλούνται από προμήθειες και προσωπικό
Ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κάλεσε την Τρίτη τις εμπόλεμες πλευρές στην σύγκρουση στο Σουδάν να εξασφάλισουν την πρόσβαση σε ιατρικές εγκαταστάσεις σε όλους όσους χρειάζονται ιατρική φροντίδα, προειδοποιώντας ότι οι ιατρικές προμήθειες και το προσωπικό στην πρωτεύουσα εξαντλούνται.
«Θέλω να είμαι πολύ σαφής: Όλα τα μέρη πρέπει να διασφαλίσουν την απεριόριστη και ασφαλή πρόσβαση σε υγειονομικές εγκαταστάσεις για τους τραυματίες και όσους χρειάζονται ιατρική περίθαλψη», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους σε συνέντευξη Τύπου.
Τα σχόλιά του ήρθαν λίγο αφότου οι αντίπαλοι διοικητές του Σουδάν συμφώνησαν σε 24ωρη κατάπαυση του πυρός από το βράδυ της Τρίτης μετά από πίεση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν.
Ο Τέντρος είπε ότι ορισμένα νοσοκομεία ήταν ήδη κλειστά ή στα πρόθυρα του να κλείσουν λόγω επιθέσεων και έλλειψης προσωπικού και ιατρικών προμηθειών. Κάποιες εγκαταστάσεις υγείας φέρεται να λεηλατήθηκαν και άλλες χρησιμοποιήθηκαν για στρατιωτικούς σκοπούς, είπε.
Οι προμήθειες που διανεμήθηκαν στις υγειονομικές εγκαταστάσεις πριν από την πρόσφατη κλιμάκωση της σύγκρουσης είχαν εξαντληθεί και τα νοσοκομεία στην πρωτεύουσα Χαρτούμ ανέφεραν ελλείψεις σε προσωπικό και σε βασικές ιατρικές προμήθειες, είπε.
Σε ξεχωριστά σχόλια νωρίτερα την Τρίτη, ο ΠΟΥ είπε ότι είχε τεκμηριώσει τρεις επιθέσεις εναντίον εγκαταστάσεων υγειονομικής περίθαλψης από τότε που ξέσπασαν οι μάχες στο Σουδάν, σε μια από τις οποίες σκοτώθηκαν τουλάχιστον τρεις άνθρωποι.
«Οι επιθέσεις στην υγειονομική περίθαλψη αποτελούν κατάφωρη παραβίαση του ανθρωπιστικού δικαίου και του δικαιώματος στην υγεία και πρέπει να σταματήσουν τώρα», δήλωσε η εκπρόσωπος του ΠΟΥ Μάργκαρετ Χάρις.
Τα μπλακ άουτ δυσκόλευαν την παροχή βασικών υπηρεσιών, είπε.
«Είναι τόσο επικίνδυνο για οποιονδήποτε να μετακινηθεί οπουδήποτε, γεγονός που δυσκολεύει το προσωπικό να φτάσει πραγματικά στα νοσοκομεία», είπε.