Σουδάν: «Στο φως» αινιγματικό σύμπλεγμα υπόγειων θαλάμων με χριστιανικές τοιχογραφίες

Τα βασίλεια της Νουβίας ήταν χριστιανικά και η μεσαιωνική περίοδος τους ορίζεται χρονικά από τον Ε΄ έως τον ΙΕ΄ αιώνα, την ίδια σχεδόν περίοδο που στην Ανατολική Μεσόγειο κυριαρχούσε η Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Open Image Modal
Κέντρο Μεσογειακής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας

Μπροστά σε ένα απροσδόκητο εύρημα βρέθηκαν οι αρχαιολόγοι που διενεργούν ανασκαφές σε κατοικίες της αρχαίας Νουβικής πόλης, Παλαιά Ντόνγκολα στο Σουδάν. Οι ανασκαφείς ανακάλυψαν ένα σύμπλεγμα θαλάμων κρυμμένων κάτω από δάπεδο. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Κέντρου Μεσογειακής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, που ανασκάπτει την περιοχή, ένας από αυτούς τους θαλάμους φέρει τοιχογραφίες με χριστιανικά θέματα.

Η μία από τις παραστάσεις, που κατά τις επιγραφές χρονολογούνται στον 13ο αιώνα, απεικονίζει έναν βασιλιά της Νουβίας να προσκυνά τον Χριστό, ενώ παρών στη συνάντηση είναι ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, τα φτερά του οποίου αγκαλιάζουν προστατευτικά τις δύο φιγούρες.

Όπως αναφέρει ο επικεφαλής της αρχαιολογικής αποστολής, δρ. Artur Obluski, σε ανάρτηση του στο twitter, η σκηνή απεικονίζει τον βασιλιά Δαβίδ, έναν από τους τελευταίους ηγεμόνες του χριστιανικού βασιλείου της Μακουρίας, εικάζοντας ότι πιθανώς πρόκειται για μια παράκληση προς τον Θεό σε σχέση με την προστασία της πόλης.

Σε άλλη τοιχογραφία απεικονίζεται η Παρθένος Μαρία με σκούρο ένδυμα, κρατώντας ένα βιβλίο και ένα σταυρό. Σε άλλο ποστ, ο Obluski σχολιάζει τη μοναδική τεχνοτροπία και τα μοτίβα.

«Οι τοιχογραφίες αυτές ανατρέπουν την προκατάληψη ότι οι Αφρικανοί προσπάθησαν να αντιγράψουν αδέξια την τέχνη του Βορρά. Ήταν δημιουργικοί, προσαρμόζοντας και όχι μόνο υιοθετώντας, τις παγκόσμιες τάσεις στις ανάγκες τους, επομένως το νέο υπόδειγμα θα έπρεπε να είναι Νούβιο- και  Αφρικανοκεντρικό».

Το μυστήριο δεν αφορά μόνο τις τοιχογραφίες -και τις επιγραφές, ορισμένες από τις οποίες είναι στην ελληνική γλώσσα- αλλά και τους θαλάμους, που είναι υπερυψωμένοι, πάνω από το επίπεδο του εδάφους, επομένως θεωρείται απίθανο να πρόκειται για τάφο.

Ο χώρος είναι αρκετά μικρός και παράξενα διαμορφωμένος. Μία υπόθεση εργασίας των αρχαιολόγων είναι ότι οι τοιχογραφίες έγιναν σε αυτόν τον μυστικό χώρο που μοιάζει με κρύπτη, καθώς ο βασιλιάς Δαβίδ με τον στρατό του από σκλάβους πλησίαζαν την Ντόνγκολα. Για άγνωστους λόγους, ο Δαβίδ επιτέθηκε στην Αίγυπτο, η οποία ανταπέδωσε εισβάλλοντας στη Νουβία και, ως αποτέλεσμα, η Ντόνγκολα λεηλατήθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της.

Η Νουβία είναι η περιοχή κατά μήκους του Νείλου, στη Νότια Αίγυπτο και το Βόρειο Σουδάν. Τα βασίλεια της Νουβίας ήταν χριστιανικά και η μεσαιωνική περίοδος τους ορίζεται χρονικά από τον Ε΄ έως τον ΙΕ΄ αιώνα, την ίδια σχεδόν περίοδο που στην Ανατολική Μεσόγειο κυριαρχούσε η Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Η ένταξη, επομένως, των χριστιανικών βασιλείων της μεσαιωνικής Νουβίας στον κόσμο της Ανατολικής Μεσογείου οφείλεται στις πολιτισμικές σχέσεις με το Βυζάντιο.

Η αρχαία Ντόνγκολα, στην έρημο της ανατολικής Σαχάρας, είναι εγκαταλελειμμένη από τον 19ο αιώνα, όταν ολόκληρος ο πληθυσμός της μετακινήθηκε 160 χιλιόμετρα μακριά και πέρα από τον Νείλο, αφήνοντας μόνο τα αρχαία ερείπια που διακρίνονται στο τοπίο.

Με πληροφορίες από artnews.com