Aρχαιολόγοι που ειδικεύονται στα θαλάσσια ναυάγια στη Σουηδία λένε ότι εντόπισαν το αδελφό σκάφος ενός φημισμένου πολεμικού πλοίου του 17ου αιώνα, που βυθίστηκε στο παρθενικό του ταξίδι και τώρα εκτίθεται σε ένα από τα δημοφιλέστερα μουσεία της Στοκχόλμης.
Το ναυάγιο του βασιλικού πολεμικού πλοίου «Βάσα» (Vasa) ανελκύστηκε το 1961, εξαιρετικά καλά διατηρημένο, μετά από περισσότερα από 300 χρόνια στο βυθό, στο λιμάνι της Στοκχόλμης. Οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν τα περίτεχνα ξύλινα γλυπτά του στο Moυσείο Βάσα (Vasa Museum), ένα από τα κορυφαία τουριστικά αξιοθέατα της σουηδικής πρωτεύουσας.
Το αδελφό του πολεμικό πλοίο, Applet (δηλαδή ”Μήλο”), κατασκευάστηκε περίπου την ίδια εποχή με το Vasa με εντολή του Σουηδού βασιλιά Γουστάβου Αδόλφου Β’.
Σε αντίθεση με το «Βάσα», το οποίο αναπήδησε και βυθίστηκε μέσα σε λίγα λεπτά μετά την αναχώρησή του από το λιμάνι της Στοκχόλμης το 1628, το αδελφό πλοίο καθελκύστηκε χωρίς απρόοπτα τον επόμενο χρόνο και παρέμεινε σε ενεργό υπηρεσία επί τρεις δεκαετίες. Βυθίστηκε το 1659 για να γίνει μέρος ενός υποβρύχιου φράγματος για την προστασία της σουηδικής πρωτεύουσας από τους εχθρικούς στόλους.
Η ακριβής τοποθεσία του ναυαγίου χάθηκε με την πάροδο του χρόνου, αλλά οι αρχαιολόγοι που εργάζονται για το Vrak — το Μουσείο Ναυαγίων στη Στοκχόλμη — λένε ότι βρήκαν ένα μεγάλο ναυάγιο τον Δεκέμβριο του 2021 κοντά στο νησί Βάξχολμ (Vaxholm), ακριβώς ανατολικά της πρωτεύουσας.
«Οι σφυγμοί μας αυξήθηκαν όταν είδαμε πόσο όμοιο ήταν το ναυάγιο με το Βάσα», είπε ο Τζιμ Χάνσον, ένας από τους αρχαιολόγους. «Τόσο η κατασκευή όσο και οι μεγάλες διαστάσεις φαίνονταν πολύ οικεία».
Οι ειδικοί μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν ότι ήταν το από καιρό χαμένο Applet αναλύοντας τις τεχνικές λεπτομέρειες, τα δείγματα ξύλου και τα αρχειακά δεδομένα, ανέφερε το μουσείο.
Τμήματα των πλευρικών τμημάτων του πλοίου είχαν καταρρεύσει στον βυθό της θάλασσας, αλλά το κύτος είχε διατηρηθεί. Οι σπασμένες πλευρές είχαν θυρίδες όπλων σε δύο διαφορετικά επίπεδα, κάτι που θεωρήθηκε ως απόδειξη για τον εντοπισμό ενός πολεμικού πλοίου με δύο καταστρώματα όπλων.
Μια δεύτερη, πιο εμπεριστατωμένη κατάδυση έγινε την άνοιξη του 2022 και βρέθηκαν λεπτομέρειες που μέχρι στιγμής είχαν εντοπιστεί μόνο στο Βάσα. Ελήφθησαν αρκετά δείγματα και έγιναν αναλύσεις και προέκυψε ότι η βελανιδιά για τα σκαριά του πλοίου κόπηκε το 1627, στο ίδιο μέρος με την ξυλεία του Βάσα, μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα.
Οι ειδικοί λένε ότι το Βάσα βυθίστηκε επειδή του έλειπε το έρμα για να αντισταθμίσει τα βαριά όπλα του. Το Applet κατασκευάστηκε πιο φαρδύ από το Vasa και με ελαφρώς διαφορετικό σχήμα γάστρας. Ωστόσο, τα πλοία αυτού του μεγέθους ήταν δύσκολο να κυβερνηθούν και το Applet παρέμεινε αδρανές για το μεγαλύτερο μέρος της υπηρεσίας του, αν και έπλευσε προς τη Γερμανία με περισσότερα από 1.000 άτομα κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου, εξηγεί το μουσείο Vrak.
Δεν έχει ληφθεί απόφαση για το αν θα ανελκυστεί το πλοίο, κάτι που θα ήταν μια δαπανηρή και περίπλοκη επιχείρηση.