Αυξήσεις ρεκόρ στην τιμή του ρυζιού, που πυροδοτούν ανησυχίες για τον ήδη υψηλό παγκόσμιο πληθωρισμό τροφίμων. προκαλεί η απόφαση της Ινδίας να διακόψει τις εξαγωγές της.
Μια τέτοια απόφαση, από τη χώρα που κατέχει σήμερα πάνω από το 40% των παγκόσμιων εξαγωγών ρυζιού- που αντιστοιχεί σε 10 εκατ τόνους ετησίως- θα οδηγήσει κι άλλες χώρες να εφαρμόσουν ανάλογες απαγορεύσεις για να αποφύγουν ελλείψεις στις αγορές τους.
Η Ινδία είχε επιβάλλει παρόμοιους περιορισμούς και το 2007 και 2008, γεγονός που προκάλεσε ένα ντόμινο στις παγκόσμιες αγορές καθώς πολλές άλλες χώρες της Ασίας αναγκάστηκαν να περιορίσουν τις εξαγωγές για να προστατεύσουν τους τοπικούς καταναλωτές.
Αυτή τη φορά ωστόσο, ο αντίκτυπος στις προμήθειες και τις τιμές θα είναι ακόμη πιο σαρωτικός, καθώς η Ινδία αντιπροσωπεύει πλέον περισσότερο από το 40% του παγκόσμιου εμπορίου ρυζιού σε σύγκριση με το 22% που είχε πριν από 15 χρόνια, αυξάνοντας την πίεση στις χώρες εξαγωγής ρυζιού όπως η Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ να ακολουθήσουν τα χνάρια της.
Στα ύψη ο πληθωρισμός τροφίμων
Ο αντίκτυπος στις τιμές των βασικών προϊόντων με τη μεγαλύτερη κατανάλωση στον κόσμο είναι ήδη ορατός από τον περασμένο μήνα.
Οι τιμές χτύπησαν ρεκόρ 15ετίας καθώς η απαγόρευση στις πωλήσεις λευκού ρυζιού ανακοινώθηκε αιφνιδιαστικά, πριν οι αγοραστές προλάβουν να κλείσουν τις συμφωνίες τους.
Αυτό θα έχει σημαντικό αντίκτυπο και στην αύξηση του παγκόσμιου πληθωρισμού των τροφίμων, πλήττοντας τους φτωχούς καταναλωτές στην Ασία και την Αφρική, καθώς οι εισαγωγές κι άλλων βασικών τροφίμων έχουν περιοριστεί ήδη λόγω των ασταθών καιρικών συνθηκών αλλά και λόγω στις διακοπές των μεταφορών σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα.
«Η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ και άλλες εξαγωγικές χώρες είναι έτοιμες να ενισχύσουν την παραγωγή τους, όλα σε μια προσπάθεια να γεφυρώσουν το τεραστιο κενό που προκαλεί η Ινδία», δήλωσε ο Nitin Gupta, της Olam Agri India, ένας από τους κορυφαίους εξαγωγείς ρυζιού στον κόσμο. .
«Ωστόσο, υπάρχει ένας περιορισμός στην πλεονάζουσα παραγωγική τους ικανότητα για εξαγωγές. Αυτός ο περιορισμός θα μπορούσε να δημιουργήσει το έδαφος για άνοδο των τιμών σε άλλες προελεύσεις, θυμίζοντας το αξιοσημείωτο ράλι τιμών που είδαμε το 2007/08» υπογραμμίζει
Το 2008, οι τιμές του ρυζιού έφτασαν σε υψηλό ρεκόρ πάνω από 1.000 δολάρια ανά τόνο αφού η Ινδία, το Βιετνάμ, το Μπαγκλαντές, η Αίγυπτος, η Βραζιλία και άλλοι μικροί παραγωγοί περιόρισαν τις εξαγωγές.
Περιορισμένη η παραγωγή
Αυτή τη φορά, οι εξαγωγείς ρυζιού δεν θα είναι σε θέση να αυξήσουν τις εξαγωγές τους περισσότερο από 3 εκατομμύρια τόνους ετησίως, καθώς προσπαθούν να καλύψουν την τοπική ζήτηση εν μέσω περιορισμένου πλεονάσματος, δήλωσαν στο Reuters τρεις αντιπρόσωποι παγκόσμιων εμπορικών οίκων.
Η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ και το Πακιστάν, που κατέχουν τις επόμενες θέσεις στη λίστα με του μεγαλύτερους εξαγωγείς ρυζιού στον κόσμο, δήλωσαν πρόθυμοι να ενισχύσουν τις πωλήσεις τους, καθώς η ζήτηση για τις καλλιέργειες τους αυξάνεται μετά την απαγόρευση της Ινδίας.
Τόσο η Ταϊλάνδη όσο και το Βιετνάμ τόνισαν ότι θα διασφαλίσουν ότι οι εγχώριοι καταναλωτές τους δεν θα πληγούν από την αύξηση των εξαγωγών.
Το Πακιστάν, που ανακάμπτει από τις καταστροφικές πλημμύρες του περασμένου έτους, θα μπορούσε να εξάγει τον επόμενο χρόνο 4,5 έως 5,0 εκατομμύρια τόνους από 3,6 εκατομμύρια τόνους το 2023, σύμφωνα με αξιωματούχο της Ένωσης Εξαγωγέων Ρυζιού του Πακιστάν (REAP).
Ωστόσο, η χώρα είναι απίθανο να επιτρέψει απεριόριστες εξαγωγές εν μέσω διψήφιου πληθωρισμού, ανέφερε ο ίδιος αξιωματούχος.
Οι κορυφαίοι εισαγωγείς ρυζιού (εκτός του μπασμάτι) είναι οι Φιλιππίνες, Κίνα, Σενεγάλη, Νιγηρία, Νότια Αφρική, Μαλαισία, Ακτή Ελεφαντοστού και το Μπαγκλαντές.
Οι παγκόσμιες τιμές έχουν αυξηθεί κατά περίπου 20% μετά την απαγόρευση της Ινδίας. Ένα επιπλέον κέρδος 15% θα μπορούσε να προκαλέσει περιορισμούς από την Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ, σύμφωνα με traders σε διεθνείς εμπορικές εταιρείες.
«Ωστόσο το ερώτημα δεν είναι αν θα περιορίσουν τις εξαγωγές, αλλά πόσο θα τις περιορίσουν και πότε θα λάβουν τέτοια μέτρα», δήλωσε ένας έμπορος με έδρα το Νέο Δελχί.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
Το ρύζι είναι το βασικό προϊόν διατροφής για περισσότερους από 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και σχεδόν το 90% της καλλιέργειας του παράγεται στην Ασία, όπου η εμφάνιση ξηρών καιρικών συνθηκών όπως το φαινόμενο El Nino απειλεί τις καλλιέργειες στις χώρες παραγωγής.
Μετά από την ξηρασία που παρατηρήθηκε τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, η Ταϊλάνδη συμβούλεψε τους αγρότες της να περιορίσουν την καλλιέργεια ρυζιού.
Στην Ινδία, η ακανόνιστη κατανομή των βροχοπτώσεων από μουσώνες οδήγησε σε πλημμύρες σε ορισμένες βόρειες πολιτείες που καλλιεργούν ρύζι, ενώ επικρατούσε ξηρασία στις ανατολικές πολιτείε εμποδίζοντας τη φύτευση.
Με λίγα λόγια, ακόμη κι αν οι άλλες χώρες αποφασίσουν να αυξήσουν την παραγωγή τους για να υπάρξει ισορροπία στην παγκόσμια αγορά, είναι δύσκολο να υπολογίσεις την κλιματική αλλαγή.