Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη σημείωσαν νέα άνοδο την Τετάρτη, αφού η Ρωσία περιόρισε ακόμα παραπάνω τις ροές, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο η ήπειρος να βρεθεί αντιμέτωπη με ελλείψεις κατά τους χειμερινούς μήνες.
Όπως αναφέρουν οι Financial Times, οι τιμές του αερίου παρουσίασαν άνοδο μέχρι και 13% την Τετάρτη, καθώς οι ροές στον αγωγό Nord Stream 1 μειώθηκαν στο 1/5 της κανονικής του χωρητικότητας. Ευρωπαίοι πολιτικοί κατηγορούν τη Ρωσία πως χρησιμοποιεί τις προμήθειες αερίου ως όπλο/ μέσο αντιποίνων στις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σε βάρος της για την εισβολή στην Ουκρανία. Σύμφωνα με το Associated Press, οι τιμές βρίσκονται σε επίπεδα που δεν είχαν παρατηρηθεί από τις αρχές του Μαρτίου και είναι περίπου εξαπλάσιες αυτών που παρατηρούνταν έναν χρόνο πριν.
Ευρωπαίοι πολιτικοί έχουν προειδοποιήσει επανειλημμένα πως η Ρωσία θα μπορούσε να διακόψει πλήρως της ροές τον χειμώνα, κάτι που θα έριχνε τη Γερμανία σε ύφεση και θα έστελνε τις τιμές σε ακόμα μεγαλύτερα ύψη. Σημειώνεται πως, όπως αναφέρει το Reuters, η ολλανδική τιμή αερίου για τον Αύγουστο, που αποτελεί ορόσημο για την Ευρώπη, σημείωνε άνοδο μέχρι και 7%, στα 210 ευρώ ανά μεγαβατώρα την Τετάρτη- αύξηση περίπου 400% σε σχέση με έναν χρόνο πριν.
Οι ροές στον Nord Stream 1, που συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία, είχαν μειωθεί αρχικά στο 40% της χωρητικότητάς του τον Ιούνιο, πριν η Μόσχα προειδοποιήσει για περαιτέρω περικοπές αυτή την εβδομάδα. Η άνοδος των τιμών της ενέργειας, στο μεταξύ, έχει προκαλέσει σημαντική κρίση στην Ευρώπη ως προς το κόστος ζωής και έχει αυξήσει τα κόστη για τη βιομηχανία, απειλώντας να ρίξει την ήπειρο σε νέα ύφεση και αναγκάζοντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να προβούν σε ενέργειες για την προστασία των καταναλωτών και της βιομηχανίας από τον «εκτροχιασμό» των τιμών.
«Οι τιμές είναι τόσο υψηλές που πραγματικά δεν γνωρίζουμε πώς θα αντιδράσει η οικονομία ή η ζήτηση- δεν είχαμε ποτέ κάτι που να πλησιάζει αυτά τα επίπεδα τιμών» είπε ο Άιρα Τζόζεφ, σύμβουλος θεμάτων ενέργειας με δεκαετίες εμπειρίας. «Δεν ξέρουμε ακόμα πώς θα αντιδράσουν όλες οι κυβερνήσεις» πρόσθεσε.
Η ΕΕ έχει προβεί σε κινήσεις για τη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο, που αντιστοιχούσε περίπου στο 40% του συνόλου των προμηθειών της πριν την εισβολή στην Ουκρανία, ενώ ζήτησε από τα μέλη της να προβούν σε περικοπές στη ζήτηση, μειώνοντας την κατανάλωση κατά 15% για να γεμίσουν τα αποθέματα εν όψει του χειμώνα (με την Ελλάδα να επιτυγχάνει εξαίρεση για τον υπολογισμό της μείωσης στην κατανάλωση φυσικού αερίου) .
Η Ρωσία, από πλευράς της, αποδίδει τη μείωση των ροών στον Nord Stream 1 σε προβλήματα με τουρμπίνες που επιδεινώνονται λόγω των δυτικών κυρώσεων. Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, αρνήθηκε πως η Gazprom περιορίζει τις προμήθειες για να αναγκάσει την ΕΕ να προβεί σε άρση κυρώσεων στη Ρωσία, υποστηρίζοντας ότι είναι οι ίδιες οι κυρώσεις που εμποδίζουν τις ροές αερίου. «Η Gazprom παρέχει όσο είναι απαραίτητο και όσο είναι δυνατόν. Ξέρουμε ότι οι τεχνικές ευκαιρίες έχουν μειωθεί..γιατί; επειδή η τεχνική συντήρηση έχει γίνει πολύπλοκη εξαιτίας των περιορισμών και κυρώσεων που επιβλήθηκαν από την ΕΕ» είπε ο Πεσκόφ σε δημοσιογράφους, σύμφωνα με το Interfax. Ο Βιτάλι Μαρκέλοφ, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, είπε ότι η εταιρεία δεν είχε παραλάβει ακόμα μια τουρμπίνα της Siemens η οποία περνούσε διαδικασίες συντήρησης στον Καναδά. Ο Μαρκέλοφ ανέφερε ότι υπάρχουν κίνδυνοι κυρώσεων που σχετίζονται με τον συγκεκριμένο εξοπλισμό, ενώ η Siemens Energy είπε πως η Gazprom έπρεπε να παρέχει τελωνειακά έγγραφα για να επιστρέψει η τουρμπίνα στη Ρωσία.
Η γερμανική Uniper είπε πως οι ροές είχαν πέσει στο 20% αυτών που είχε ζητήσει από τη Gazprom, ενώ η ιταλική Eni είπε πως ενημερώθηκε από τη Gazprom ότι θα λάμβανε 27 εκατ. κυβικά μέτρα αερίου την Τετάρτη, 20% κάτω από τα 34 εκατ. που είχε ζητήσει τις προηγούμενες ημέρες. Η Ιταλία έχει μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο από 40% στο 25% περίπου, με μεγάλη αύξηση εισαγωγών από την Αλγερία. Ο Μάριο Ντράγκι, σε ομιλία του στο ιταλικό κοινοβούλιο την προηγούμενη εβδομάδα πριν παραιτηθεί από πρωθυπουργός, είπε ότι η «απαράδεκτη ενεργειακή εξάρτηση» της χώρας του από τη Ρωσία ήταν συνέπεια «δεκαετιών μυωπικών και επικίνδυνων επιλογών».
Η Γερμανία, όπως αναφέρει το BBC, εισάγει το 55% του αερίου της από τη Ρωσία και το μεγαλύτερο μέρος αυτού έρχεται μέσω του Nord Stream 1. Παρά τους ισχυρισμούς της Gazprom περί ανάγκης για συντήρηση, η γερμανική κυβέρνηση λέει πως δεν υπάρχει τεχνικός λόγος για περιορισμό των προμηθειών. Ο επικεφαλής της αρχής που είναι αρμόδια για τα δίκτυα στη Γερμανία, Κλάους Μίλερ, είπε ότι το αέριο «είναι τώρα μέρος της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής και πιθανότατα της ρωσικής πολεμικής στρατηγικής». Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ, είπε ότι ήταν ανοιχτός στη χρήση πυρηνικής ενέργειας για την αποφυγή έλλειψης ηλεκτρικού ρεύματος (η Γερμανία έχει πει ότι θα μπορούσε να παρατείνει τη λειτουργία των τριών τελευταίων της πυρηνικών σταθμών, που παράγουν το 6% του ρεύματός της, εάν υπήρχε διακοπή του αερίου από πλευράς Ρωσίας).
Ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο, δεν αναμένεται να επηρεαστεί άμεσα, καθώς εισάγει λιγότερο από το 5% του αερίου του από τη Ρωσία, ωστόσο θεωρείται πως θα επηρεαστεί από την άνοδο των τιμών γενικότερα, καθώς αυξάνεται η ζήτηση στην Ευρώπη.
Όσον αφορά στο σχέδιο της ΕΕ για μείωση της κατανάλωσης αερίου, αναλυτές της Royal Bank of Canada εκτιμούν πως θα βοηθούσε την Ευρώπη να περάσει τον χειμώνα εάν οι ροές από τη Ρωσία ήταν στο 20%-50% της χωρητικότητας, μα προειδοποιούν ότι δεν πρέπει να υπάρξει κάποιου είδους αίσθηση επανάπαυσης στην αγορά πως έχει λυθεί το πρόβλημα της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο.
Με πληροφορίες από Financial Times, Reuters, BBC, Associated Press