Σε σταδιακά βήματα αύξησης εντάσεων προχωρά η Τουρκία, υποδεικνύοντας για άλλη μια φορά πως η θεωρούμενη «ηρεμία» στα ελληνοτουρκικά μπορεί να λάβει τέλος ανά πάσα στιγμή.
Steadfast Dart 2025
Η ΝΑΤΟϊκή άσκηση Steadfast Dart 2025, σε Βουλγαρία, Ελλάδα και Ρουμανία αποτέλεσε το πιο πρόσφατο «θέατρο» ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης: Μεταξύ των συμμετεχόντων είναι και η Τουρκία, η οποία αν και δεν είχε προβάλει αντιρρήσεις κατά το αρχικό στάδιο του σχεδιασμού της άσκησης (με αντικείμενο την κινητοποίηση και ανάπτυξη της Συμμαχικής Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ, ARF), κατά τον οποίο δεν ετίθετο θέμα παραβίασης ελληνικών «κόκκινων γραμμών» σε θέματα κυριαρχίας, το περασμένο Σαββατοκύριακο έθεσε ζητήματα όσον αφορά στην υποβολή σχεδίων πτήσης από τα αεροσκάφη της στο FIR Αθηνών, τις δικαιοδοσίες έρευνας και διάσωσης και τις συχνότητες επικοινωνίας. Το ελληνικό υπουργείο Εθνικής Άμυνας απαίτησε να διεξαχθεί η άσκηση σύμφωνα με τους αρχικούς σχεδιασμούς, κάτι που έγινε αποδεκτό. Η τουρκική πλευρά κατηγόρησε την Ελλάδα πως προσπαθεί να «επιβάλει τις θέσεις της» με κάθε ευκαιρία, προσθέτοντας πως αποσύρει δυνάμεις της οι οποίες συμμετείχαν στο σκέλος της άσκησης που διεξάγεται στην Ελλάδα (αν και παρέμειναν τουρκικά πλοία υπό ΝΑΤΟϊκή «ομπρέλα»/ διοίκηση).
Υπενθυμίζεται ότι παρεμφερές σκηνικό είχε σημειωθεί και κατά τη μεγάλη αεροπορική άσκηση Ramstein Flag 24, με επίκεντρο την Ανδραβίδα, με την Τουρκία, αν και είχε προσκληθεί ως μέλος του ΝΑΤΟ, να θέτει εαυτόν εκτός. Ως προς τη στάση της Συμμαχίας στο θέμα, αφ‘ενός πρακτικά απορρίφθηκαν τα αιτήματα της Άγκυρας, αφ’ετέρου στρατιωτικά της στελέχη συνέχιζαν να υιοθετούν «αποστασιοποιημένη» στάση όσον αφορά στις ελληνοτουρκικές εντάσεις, τονίζοντας πως το ΝΑΤΟ αποτελεί μια «οικογένεια», ακόμα και με διαφορές μεταξύ μελών του, σημασία έχει η διαλειτουργικότητα και ότι τέτοιας φύσης θέματα παραπέμπονται προς διευθέτηση στις πολιτικές ηγεσίες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Αναβάθμιση της τουρκικής απειλής σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο με ενίσχυση αποβατικών δυνάμεων
Η πιθανότητα σύγκρουσης Ελλάδας- Τουρκίας: Μια ερμηνεία της οπτικής του ΝΑΤΟ
«Ταραγμένα νερά» βόρεια της Κρήτης
Πέραν της Steadfast Dart 2025, τα «νερά» ταράζει και το project ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου, δεδομένου ότι η Άγκυρα δηλώνει παρούσα με πολεμικά της πλοία σε περιοχές όπου διεξάγονται έρευνες για την πόντιση καλωδίου- ακόμα και αν αυτές βρίσκονται εκτός της περιοχής που καλύπτει το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο: Τις τελευταίες ημέρες τουρκικά σκάφη εμφανίστηκαν σε μεγάλη απόσταση από ερευνητικά σκάφη βόρεια της Κρήτης, σε διεθνή ύδατα, κινητοποιώντας μονάδες του ελληνικού ΠΝ και φέρνοντας στο νου το περιστατικό της Κάσου προ μηνών και στέλνοντας το μήνυμα πως η Τουρκία «είναι εδώ». Αντίστοιχες κινήσεις αναμένονται όποτε λάβουν χώρα ξανά αντίστοιχες κινήσεις.
Παραβιάσεις/ Παραβάσεις
Σε επίπεδο παραβιάσεων εθνικού εναερίου χώρου/ παραβάσεων Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας, αν και σίγουρα δεν έχει λάβει χώρα επαναφορά στο κλίμα έντασης προ ετών, η Άγκυρα εξακολουθεί να δίνει το «παρών» με αεροσκάφη της: Από την αρχή του 2025, σύμφωνα με στοιχεία του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, σημειώθηκαν 73 παραβάσεις ΚΕΚ και 15 παραβιάσεις εθνικού εναερίου χώρου, από συνολικά 45 αεροσκάφη (χωρίς ωστόσο να σημειώνονται υπερπτήσεις, εμπλοκές ή οπλισμένοι σχηματισμοί- τα αεροσκάφη ήταν κυρίως ATR-72, CN-235 και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, καθώς και σε κάποιες περιπτώσεις ελικόπτερα). Ενδεικτικά, ως μέτρο σύγκρισης, το 2024 είχαν λάβει χώρα 301 παραβάσεις ΚΕΚ από 201 συνολικά αεροσκάφη, ενώ το 2023 είχαμε 334 παραβάσεις ΚΕΚ, 1.172 παραβιάσεις εθνικού εναερίου χώρου, 74 οπλισμένους σχηματισμούς, 87 εμπλοκές και 21 υπερπτήσεις, από 432 αεροσκάφη, ενώ το 2022 οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 2.286 παραβάσεις ΚΕΚ, 11.258 παραβιάσεις εθνικού εναερίου χώρου, 282 οπλισμένοι σχηματισμοί, 33 εμπλοκές, 234 υπερπτήσεις (συνολικά από 2.758 αεροσκάφη). Όσον αφορά στη θάλασσα, είχαν καταγραφεί το 2024 συνολικά 2.499 παραβιάσεις εθνικών χωρικών υδάτων.
Πύραυλοι Meteor
Παράλληλα συνεχίζεται το «θρίλερ» όσον αφορά την επιδίωξη από πλευράς της Τουρκίας απόκτησης πυραύλων αέρος-αέρος μακράς εμβέλειας Meteor, στο πλαίσιο των προσπαθειών ενίσχυσης της πολεμικής της αεροπορίας με μαχητικά Eurofighter Typhoon. Υπενθυμίζεται πως η Ελλάδα διαθέτει ήδη τον συγκεκριμένο πύραυλο, ο οποίος εξοπλίζει τα Rafale, αναμένεται να εξοπλίσει τα F-35 όταν αυτά καταφθάσουν και θεωρείται σημαντικό πλεονέκτημα της ΠΑ στον αέρα έναντι της τουρκικής αεροπορίας.
Πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας ανέφεραν την Πέμπτη πως η Τουρκία σχεδιάζει να αποκτήσει Meteor μαζί με Eurofighter: «Ο πύραυλος Meteor είναι ένας νέας γενιάς πύραυλος μακράς εμβέλειας ευρωπαϊκής προέλευσης μεταξύ των πυραύλων αέρος- αέρος. Σχεδιάζουμε να προσθέσουμε τους πυραύλους Meteor στο οπλοστάσιό μας εντός του πλαισίου του προγράμματος προμήθειας των Eurofighter Typhoon» ανέφεραν οι εν λόγω πηγές σε δημοσιογράφους. Σημειώνεται πως η Τουρκία επιθυμεί να προμηθευτεί 40 μαχητικά του τύπου προς ενίσχυση του στόλου των «γερασμένων» F-16 της ώστε να καλύψει το κενό που υφίσταται αυτή τη στιγμή με την ΠΑ- ενώ θεωρείται πως επιδίωξη είναι και η «αντιγραφή» του Meteor μέσω «reverse engineering» χάριν της ανάπτυξης του εγχώριου τουρκικού πυραύλου αέρος- αέρος GÖKHAN, o οποίος παρουσιάζεται ως «εφάμιλλος» του Meteor.
Σημειώνεται πως η προοπτική αγοράς Meteor από την Τουρκία έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στην ελληνική πλευρά και έναν βαθμό αμηχανίας στις ελληνογαλλικές σχέσεις, δεδομένου ότι η Γαλλία, αν και δεν είναι μεταξύ των κατασκευαστών του Eurofighter, περιλαμβάνεται στην κοινοπραξία που κατασκευάζει τον Meteor, οπότε μια ενδεχόμενη πώλησή του στην Τουρκία θα απαιτούσε (και) την έγκριση της Γαλλίας. Το θέμα, σύμφωνα με πληροφορίες, τέθηκε και από τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν. Αυτό που έχει διαφανεί είναι μια προσπάθεια από γαλλικής πλευράς να «διασκεδάσει» τις ελληνικές ανησυχίες και να υποδείξει τη Βρετανία ως τη χώρα με τον «πρώτο λόγο» στο θέμα- αλλά και να φανεί πως δεν έχει «κλείσει» ακόμα κάτι. Χαμηλούς τόνους εμφανίζεται να υιοθετούνται στο συγκεκριμένο θέμα τις τελευταίες ημέρες και από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης μετά από σχετικές τοποθετήσεις Μητσοτάκη και Δένδια.