Ηταν 6 Φεβρουαρίου του 1880 όταν ο αυστριακός αστρονόμος Γιόχαν Παλίζα ανακάλυπτε τον πολύ μεγάλο και σκουρόχρωμο αστεροειδή της Κύριας Ζώνης Αστεροειδών με απόλυτο μέγεθος (όπως ορίζεται από το Ηλιακό Σύστημα) 8,28 παρατηρώντας την Πόλα, την σημερινή Πούλα της Κροατίας που τελικά ονομάστηκε Μήδεια από την μάγισσα σύζυγο του Ιάσονα στην ελληνική μυθολογία. Εκατόν σαράντα χρόνια αργότερα, στις 28 Φεβρουαρίου 2020, πάνω από την πρωτεύουσα της Κροατίας, το Ζάγκρεμπ, ένας μετεωρίτης ανατινάχτηκε εισερχόμενος στην ατμόσφαιρα της Γης.
Κι είναι αυτά τα δυο, διαστημικού ενδιαφέροντος, γεγονότα που συνδέονται με την χερσόνησο της Ίστρια τα οποία συνδύασε η ελληνίδα καλλιτέχνιδα, Στεφανία Στρούζα, για να κατασκευάσει μια αφήγηση σχετικά με τον βαθύ χρόνο του σύμπαντος και τα ουράνια και ανθρώπινα σώματα. Η δημιουργός έχει δουλέψει επανειλημμένα με τον μύθο της Μήδειας, τόσο ως σύμβολο του ξένου στοιχείου όσο και της γυναικείας δύναμης. Το έργο της 212 Medea (Perpetual Silence Prevails in the Empty Space of Capital) αποτελεί μια ανάθεση από την 3η Μπιενάλε Βιομηχανικής Τέχνης στην Ίστρια της Κροατίας, η οποία με θέμα Ride in the Sun ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2020 κι ολοκληρώνεται την Δευτέρα 30 Νοεμβρίου. Ο Κριστιάν Οξένιους ήταν ο ένας εκ των τριών επιμελητών που κάλεσαν την καλλιτέχνιδα να συμμετάσχει στην γνωστή Μπιενάλε, ενώ από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν επίσης οι καλλιτέχνες, Νικόλας Βεντουράκης και ο Θοδωρής Προδρομίδης.
Δυο έργα της Στεφανίας Στρούζα παρουσιάστηκαν, το ένα στην Πούλα (πόλη-λιμάνι από την Ρωμαική εποχή) και το άλλο στην Ράσα (πόλη ανθρακορύχων- είναι κλειστά πια τα ορυχεία άνθρακα)
Στο πλαίσιο της Μπιενάλε η συγκεκριμένη γυναικεία φιγούρα παρουσιάζεται ως πλανήτης αλλά και χθόνια θεότητα.
Το γλυπτό που εκτίθεται στον ναό του Αυγούστου στην Πούλα αναπαριστά ένα πλασματικό θραύσμα του αστεροειδούς 212 Medea το οποίο στηρίζεται σε μια βάση από επιμεταλλωμένες ρίζες. Η φόρμα και τα υλικά εστιάζουν στον υβριδικό, απόκοσμο χαρακτήρα του έργου, το οποίο συνδέει το συμπαντικό και το γεωλογικό. Το δεύτερο γλυπτό εκτίθεται στον πρόναο της εκκλησίας της πόλης Ράσα, στην οποία βρίσκονται τα κλειστά πια ανθρακωρυχεία της περιοχής. Πρόκειται για ένα μεγάλης κλίμακας τεχνητό «πέτρωμα» (2.30 x 1.5 x 1.20 μ.) που αναπαριστά το πλασματικό υπόλοιπο του αστεροειδούς ενώ ταυτόχρονα παραπέμπει σε έναν αφαιρετικό γυναικείο κορμό.
Η 2-μερής εγκατάσταση επισημαίνει στην διασύνδεση μεταξύ σωματικού και του γεωλογικού, παρουσιάζοντας ένα ουτοπικό σενάριο που ανταποκρίνεται στον τίτλο της Μπιενάλε, παρουσιάζοντας μια αντίστροφη κίνηση, την πτώση ενός ουράνιου σώματος. Τι συμβολίζει η «πτώση» ενός αστεροειδούς στη γη, και συγκεκριμένα σε ένα μεταβιομηχανικό τοπίο; Είναι ένα σημάδι της παρακμής ενός πολιτισμού, ειδικά στην εποχή της Ανθρωπόκενου; Πώς αυτό το ουράνιο σώμα με τα «θηλυκά» χαρακτηριστικά «αλληλεπιδρά» εννοιολογικά με τα κατεξοχήν ανδρικά σώματα της βιομηχανίας εξόρυξης; Το έργο αναπτύσσει μια διαλεκτική προσέγγιση μεταξύ της τοπικής ιστορίας, των φυσικών φαινομένων και του μύθου για να δημιουργήσει μια σκηνή όπου αρχιτεκτονική, πλανήτες, φανταστικά σώματα και γεωλογικά θραύσματα συγχωνεύονται σε μια ενιαία αφήγηση.
Λίγα λόγια για την 3η Μπιενάλε Βιομηχανικής Τέχνης
Φιλοξενώντας άνω των πενήντα έργων καλλιτεχνών από την Κροατία αλλά κι από άλλες χώρες, η Μπιενάλε δανείστηκε τίτλο τραγουδιού των Velvet Underground. «Ενσωματώνει την άμεση επιθυμία μας για έναν άλλο καλύτερο κόσμο και ζωή», λένε οι τρεις επιμελητές της, Μπράνκα Μπένσικ, Τζέραλντ Ματ και Κρίστιαν Οξένιους.
Περισσότερες πληροφορίες: rijeka2020.eu