Το σεξ είναι μία από τις απολαύσεις της ζωής. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Το σεξ, για αρκετούς συνανθρώπους μας εκεί έξω, είναι εργασία. Οι εργάτες και εργάτριες του σεξ είναι μια ομάδα που κατεξοχήν διατρέχει τον κίνδυνο μόλυνσης από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα όπως το HIV/AIDS. Γι′ αυτό και η σημερινή ημέρα είναι μια καλή αφορμή να μιλήσουμε για εκείνους τους ανθρώπους που συχνά κάνουμε πως δεν βλέπουμε, προσεγγίζοντας το ζήτημα από τη δική τους σκοπιά.
Ψάχνοντας, βρήκα πως λειτουργεί από το Δεκέμβριο του 2015 στο κέντρο της Αθήνας το «Red Umbrella Athens», ένας Φορέας Πρόληψης και Ενδυνάμωσης εργαζομένων στο σεξ, που δημιουργήθηκε με την πρωτοβουλία του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή», των Κέντρων Πρόληψης και Εξέτασης «Checkpoint» και του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Ελλάδας «Προμηθέας».
Οι δράσεις του Φορέα ποικίλουν:
- Διεκδικεί σε πολιτικό επίπεδο την βελτίωση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου και της άρσης των εμποδίων της νομιμοποίησης της εργασίας στο σεξ. Το «Red Umbrella Αthens» συμμετέχει σε επιστημονικά συνέδρια για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της επιστημονικής κοινότητας, όπως και συνολικά της κοινωνίας. Ακόμα, είναι μέλος του διεθνούς δικτύου «International Committee on the Rights of Sex Workers in Europe» και του «The Sex Workers’ Rights Advocacy Network (SWAN)».
- Παρέχει δωρεάν υπηρεσίες πρόληψης, ενδυνάμωσης και ψυχαγωγίας των εργαζομένων στο σεξ, όπως: συμβουλευτική σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, ψυχολογική και κοινωνική στήριξη, νομική στήριξη, παροχή προφυλακτικών και τεστ εγκυμοσύνης, εξέταση για τον HIV, τις Ηπατίτιδες B & C και άμεση διασύνδεση με υπηρεσίες υγείας, συμβουλευτική για θέματα εξαρτήσεων και μείωσης της βλάβης, παροχή υλικού ασφαλούς χρήσης, παροχή ρουχισμού και άλλων ειδών, καλλιτεχνικές & ψυχαγωγικές δραστηριότητες, υπηρεσίες αισθητικής (μακιγιάζ, κούρεμα, μανικιούρ).
- Η ομάδα Streetwork του «Red Umbrella Athens» και της «Θετικής Φωνής» πραγματοποιούν παρεμβάσεις ενημέρωσης και πρόληψης εκτός δομής, προσεγγίζοντας εργαζόμενους στο σεξ στο δρόμο και σε άλλους χώρους σε διάφορες περιοχές της Αθήνας και του Πειραιά νυχτερινές ώρες.
Η HuffPost Greece επικοινώνησε με την Υπεύθυνη Δικτύωσης και Δικαιωμάτων του Red Umbrella Athens, Μαρία Ξανθάκη, η οποία διευκρινίζει ότι το «Red Umbrella Αthens» είναι μία μη κλινική δομή που σέβεται και υποστηρίζει ισότιμα όλα τα άτομα που εργάζονται στο σεξ χωρίς διακρίσεις.
«Το Κέντρο ημέρας είναι καινοτόμο στην Ελλάδα για όλους τους προαναφερθέντες λόγους, αλλά κυρίως γιατί έχει σχεδιαστεί και υλοποιείται από άτομα της κοινότητας των εργαζομένων στο σεξ και άλλες κοινωνικές ομάδες με επαγγελματική και επιστημονική κατάρτιση σύμφωνα με κατευθυντήριες οδηγίες παγκόσμιων οργανισμών και συλλόγων εργαζομένων στο σεξ», συμπληρώνει.
Τι σημαίνει, όμως, για τα άτομα που εργάζονται στο σεξ, αυτή η Παγκόσμια Ημέρα;
«Η Παγκόσμια Ημέρα AIDS είναι ημέρα μνήμης για όσα άτομα εργαζόμενα στο σεξ έχασαν τη μάχη με τη ζωή και δεν μπόρεσαν ή δεν πρόλαβαν να αποκτήσουν πρόσβαση σε αποτελεσματικές θεραπείες. Οι γυναίκες και οι άνδρες εργαζόμενοι στο σεξ γνωρίζουν πολύ καλά και εφαρμόζουν πρακτικές ασφαλούς σεξ, σε αντίθεση πολύ συχνά με τους πελάτες που δεν είναι σωστά ενημερωμένοι (π.χ. δεν γνωρίζουν ορθή χρήση προφυλακτικού, προτιμούν να βάζουν 2 προφυλακτικά ή καθόλου), ωστόσο η εφαρμογή τους συχνά είναι δύσκολη λόγω των επισφαλών συνθηκών εργασίας και διαβίωσης των εργαζομένων», επισημαίνει η Μαρία Ξανθάκη.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έρχεται να επιβεβαιώσει αυτή τη συνθήκη τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και στη χώρα μας, ειδικότερα. «Οι εργαζόμενοι στο σεξ (sex workers) διεθνώς, και στην Ελλάδα, υπόκεινται σε υψηλά ποσοστά βίας, διακρίσεων και πολλές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους. Η βία κατά των εργαζομένων στο σεξ σχετίζεται με ασυνέπεια στη χρήση προφυλακτικού, και με αυξημένο κίνδυνο για μόλυνση από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και HIV. Τα άτομα που εργάζονται στο σεξ αποτελούν και στην Ελλάδα μία ευάλωτη στον HIV κοινωνική ομάδα», δηλώνει η κ. Ξανθάκη.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, «η Παγκόσμια Ημέρα AIDS είναι μία αφορμή για τους εργαζομένους στο σεξ να ζητήσουν ισότητα, αξιοπρέπεια και σεβασμό όπως και ίση πρόσβαση σε υπηρεσίες πρόληψης, εξέτασης και θεραπείας για τον HIV».
Όπως κάθε ζήτημα που άπτεται της διεκδίκησης και εξασφάλισης στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο δρόμος (που είναι και μακρύς) περνά μέσα από τη νομοθεσία του κάθε κράτους. Τι συμβαίνει με την περίπτωση της Ελλάδας σχετικά με την εργασία στο σεξ;
«Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στον κόσμο με νομοθετικό πλαίσιο για την εργασία στο σεξ. Όμως, στην πράξη ο νομοθέτης καθιστά σχεδόν αδύνατη τη νόμιμη εργασία στο σεξ οδηγώντας χιλιάδες ανθρώπους στην παρανομία, στην εκμετάλλευση, στις διακρίσεις, στην έκθεση τους στη βία και στον κοινωνικό αποκλεισμό», διευκρινίζει η κ. Ξανθάκη, επισημαίνοντας την ανάγκη αλλαγής του αναχρονιστικού νόμου 2734/1999, που αποτέλεσε και το θέμα συζήτησης στην ημερίδα με τίτλο «Η Εργασία στο Σεξ στην Ελλάδα – Η πραγματικότητα και οι προοπτικές», που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 25 Μαΐου 2017, στην Αθήνα.
«Η παράνομη διακίνηση προσώπων (trafficking) με σκοπό τη σεξουαλική και οικονομική εκμετάλλευση περιλαμβάνει τη στρατολόγηση προσώπων, μέσω της απειλής ή της χρήσης βίας ή άλλων μορφών εξαναγκασμού και τη διαμόρφωση συνθηκών δουλείας. Αντίθετα, ως εργασία στο σεξ νοείται η εκούσια παροχή υπηρεσιών σεξ από άτομα ανεξαρτήτως φύλου, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου, σε εξωτερικούς ή σε εσωτερικούς χώρους, μέσω συνοδείας ή άλλων σεξουαλικών δραστηριοτήτων», συμπληρώνει, ξεκαθαρίζοντας πως δε νοείται ταύτιση των δύο παραπάνω συνθηκών, καθώς η εργασία στο σεξ δε μπορεί να θεωρείται εκ προοιμίου ως προϊόν εμπορίας ανθρώπων και στη βάση αυτή να ποινικοποιείται.
Τα άτομα που εργάζονται στο σεξ δεν είναι αόρατα, δεν είναι παρίες. Αξιώνουν το απολύτως λογικό, να εφαρμόζεται η υπάρχουσα νομοθεσία. Δεν επαιτούν και δεν ζητούν τον οίκτο κανενός. Γιατί, όπως δηλώνει και το μότο του Φορέα, «η εργασία στο σεξ είναι εργασία».
*Γραφίστας και υπεύθυνος εθελοντών του Συλλόγου Θετική Φωνή: Δαμιανός Αντωνίου
*Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να απευθυνθείτε στη σελίδα του Red Umbrella Athens στο facebook και στο email: redumbrellathens@gmail.com.