Οι Ελληνίδες κι οι Έλληνες άντεξαν πάρα πολλά. Πραγματικά πάρα πολλά. Αμφιβάλλω, πλέον, ειλικρινά αν υπάρχει στον δυτικό κόσμο άλλη κοινωνία τόσο ανθεκτική όσο η δική μας
Φθάνει μια διαγώνια ανάγνωση στον ψηφιακό και τον παραδοσιακό τύπο της χώρας για να κατανοήσουμε ότι είναι, ίσως, πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια που υπάρχουν τόσο εμφανώς διαφορετικές προσεγγίσεις της πραγματικότητας από πλευράς πολιτικών κομμάτων. Η ελληνική πραγματικότητα του Κυριάκου Μητσοτάκη απέχει παρασάγγας από την ελληνική πραγματικότητα του Αλέξη Τσίπρα και των δύο από εκείνη του Νίκου Ανδρουλάκη.
Είναι παράδοξο; Όχι. Είναι επικίνδυνο; Ναι.
Δεν είναι παράδοξο διότι υπάρχουν διαφορετικές προσλαμβάνουσες. Και διαφορετική κομματική στόχευση. Οι τρεις πολιτικοί Αρχηγοί, επικεφαλής πρακτικά τριών πόλων στο σύγχρονο πολιτικό σύστημα, έχουν διαφορετική ανάγνωση της τρέχουσας κατάστασης. Και σίγουρα διαφορετικό στρατηγικό και τακτικό στόχο.
Είναι επικίνδυνο, διότι σε μια χώρα που πρώτη έζησε την περίοδο 2009 – 2018 την κρίση των μνημονίων, που ήταν μέχρι τότε η μεγαλύτερη κρίση που είχε ζήσει ανεπτυγμένη χώρα από τη σύσταση του σύγχρονου καπιταλιστικού συστήματος, μέχρι την κρίση της πανδημίας, που ακόμα συμβιώνει μαζί μας και την ενεργειακή κρίση με τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, θα έπρεπε να υπάρχει μια συνισταμένη, μια κοινή βάση πάνω στην οποία τα πολιτικά κόμματα της χώρας θα χτίσουν την Ελλάδα της επόμενης μέρας.
Επειδή η πραγματικότητα ωστόσο είναι μια κι εξακολουθεί να αντιστέκεται, πριν από την επόμενη μέρα υπάρχει το απλό αύριο, ο χειμώνας που έρχεται. Κι εκεί τα πράγματα είναι τόσο απλά που εντυπωσιάζει η πολυπλοκότητα της σκέψης για την ανάλυση του αυτονόητου.
Οι Ελληνίδες κι οι Έλληνες άντεξαν πάρα πολλά. Και δεν κρύβω ότι αυτό με κάνει ιδιαίτερα υπερήφανο. Όπως με κάνει υπερήφανο η ωριμότητα των Ελλήνων ψηφοφόρων. Οι ψηφοφόροι τα τελευταία χρόνια δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά δίνουν ευκαιρίες. Και μετά κρίνουν τη διακυβέρνηση. Όποιος κυβερνήτης δεν τήρησε τις υποσχέσεις του, όποιος δεν κατάφερε να ανταποκριθεί με παραγωγή απτού, μετρήσιμου έργου και με γλώσσα ειλικρίνειας και σαφήνειας καταψηφίστηκε την επόμενη εκλογική διαδικασία. Ειλικρινά είναι τόσο απλό.
Όπως είναι απλό, με σεβασμό στις δημοσκοπήσεις και τις αναλύσεις συναδέλφων, ότι στο τέλος την ευθύνη την λαμβάνει ο κυβερνήτης. Κι επειδή δεν αλλάζω προσωπικά ούτε σημείο στίξης από την διετίας πεποίθησή μου ότι οι επόμενες εθνικές εκλογές δεν θα είναι βόλτα στο πάρκο εκεί είναι το πιο κρίσιμο σημείο της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης. Η πρόσφατη πολιτική θύελλα από τις “νόμιμες επισυνδέσεις” στην πράξη επιβεβαιώνει την πίστη μου ότι το αποτέλεσμα των επόμενων εθνικών εκλογών κάθε άλλο παρά δεδομένο είναι.
Μπαίνουμε σε μια τελική ευθεία με επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη, σταθερότητα προς τα κάτω του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα, προοπτική προς διψήφιο ποσοστό για το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη. Αλλά μπαίνουμε με την πιθανότητα του πιο δύσκολου χειμώνα των τελευταίων ετών. Σε μια χώρα, σε μια κοινωνία που είναι η μοναδική στο δυτικό κόσμο που στη συντριπτική της πλειοψηφία ζει δύσκολους χειμώνες εδώ και περίπου 15 χρόνια.
Αν ο χειμώνας αυτός ξεπεραστεί με την μεγαλύτερη δυνατή νηνεμία και ειλικρινείς κυβερνητικές προσπάθειες, τότε οι επόμενες εθνικές εκλογές θα έχουν το αποτέλεσμα των σημερινών δημοσκοπήσεων. Αν ο χειμώνας αποδειχθεί τόσο σκληρός όσο ορισμένοι θεωρούν τότε κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει με σιγουριά τι θα βγάλει η κάλπη. Κι αν τουλάχιστον συμφωνήσουμε όλοι στο αυτονόητο, ότι δεν έχει νόημα να κάνουμε μετρήσεις, έρευνες και προβλέψεις για πιθανό αποτέλεσμα των πιθανών δεύτερων εθνικών εκλογών όταν δεν έχουμε τους ακριβείς αριθμούς του αποτελέσματος των πρώτων εθνικών εκλογών, τότε όλοι θα συμφωνήσουμε ότι μπαίνουμε ίσως στην πιο κρίσιμη μακρά προεκλογική περίοδο.
Διότι στο τέλος κανείς δεν θα μετρήσει το διεθνές περιβάλλον. Αλλά αντίθετα όλοι θα μετρήσουν τι έκανε ο κυβερνήτης τους σε αυτό το διεθνές περιβάλλον. Γιατί ποτέ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τα βασικά στην πολιτική και την πολιτική ανάλυση: στο τέλος την ευθύνη την έχει πάντα ο πολιτικός.