Πριν από δύο εβδομάδες, αμέσως μετά την ανακοίνωση του κλεισίματος των τραπεζών τα κέντρα άμεσης βοήθειας και τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων κατακλύστηκαν από πολίτες με κρίσεις πανικού και με κατάθλιψη, γράφει η απεσταλμένη της γαλλικής Le Monde, Florence Aubenas.
O καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, Δημήτρης Πλουμπίδης, αναφέρει χαρακτηριστίκα: «Ξαφνικά όμως η κατάσταση ηρέμησε εντυπωσιακά! Οι άνθρωποι συνηθίζουν».
Ο κ. Πλουμπίδης παραλλήλισε τη σημερινή κατάσταση με εκείνη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου παρατηρώντας ότι «ουδεμία βιαιότητα παρατηρήθηκε έως τώρα στις ουρές των καταθετών μπροστά στα μηχανήματα αυτόματης διανομής μετρητών. Οι άνθρωποι συζητούν μεταξύ τους ευγενικά».
Φαίνεται ότι η αιφνιδιαστική διοργάνωση του δημοψηφίσματος έπαιξε έναν ρόλο συλλογικού κατευνασμού, αναφέρει η Le Monde. «Ασυνείδητα οι Ελληνες άντλησαν ελπίδα από το δημοψήφισμα. Λειτούργησε σαν βαλβίδα εκτόνωσης της πίεσης που είχε συσσωρευτεί στην ελληνική χύτρα ταχύτητας: εκείνοι που το επιθυμούσαν μπορούσαν να πουν "όχι", καθώς είχαν την εντύπωση ότι είχαν χάσει τον έλεγχο των εξελίξεων εδώ και χρόνια» συμπληρώνει ένα άλλο στέλεχος της Γραμμής Παρέμβασης "Κλίμακα".
Ο ψυχίατρος Γιώργος Νικολαΐδης προειδοποιεί, ωστόσο, ότι «όταν οι ελπίδες των ανθρώπων διαψεύδονται, η ψυχική τους κατάσταση επιδεινώνεται σε επίπεδο χειρότερο από εκείνο που θα βρίσκονταν αν δεν είχαν βιώσει τη ματαίωση. Αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να βρεθούμε σε μια κατάσταση που δεν μπορούμε ούτε να τη φανταστούμε».
«Ξαφνικά το 2010, κατά την έναρξη της κρίσης, οι αυξημένες αυτοκτονίες έγιναν θέμα πολιτικής αντιπαράθεσης. Μέχρι τότε τα ποσοστά αυτοκτονιών ήταν δέκα φορές μικρότερα απ' ότι στη Γαλλία και τη Γερμανία», σχολιάζει η Le Monde.
«Ήταν ένα πρωί του Απριλίου του 2013 όταν ένας συνταξιούχος φαρμακοποιός αναστάτωνε την κοινή γνώμη όταν αυτοκτόνησε έξω από το μετρό της πλατείας Συντάγματος. Στην επιστολή που είχε αφήσει έγραφε: "Προτιμώ να τερματίσω τη ζωή μου με αξιοπρέπεια απ΄ ότι να τρώω από τα σκουπίδια. Εκείνες τις μέρες η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει τη μείωση των συντάξεων».
Πρώτο χτύπημα: οι άνδρες
«Στην κουλτούρα μας η αυτοκτονία είναι απολύτως καταδικαστέα. Η μοναδική περίπτωση που η οικειοθελής απώλεια της ζωής μας είναι όχι μόνο αποδεκτή αλλά θεωρείται και πράξη γενναία και ένδοξη είναι η αυτοθυσία στη μάχη. Το να θυσιάσει κάποιος τη ζωή του απέναντι στον εχθρό» δηλώνει ο Γιώργος Νικολαΐδης, ψυχίατρος στο Ινστιτούτο του Παιδιού.
Ο Έλληνας γιατρός εξηγεί, όμως, ότι μόνο ο πόλεμος του 1940 είχε αποτελέσματα συγκρίσιμα με την κατάσταση που ζούμε σήμερα, τόσο σε ό,τι αφορά την οικονομία όσο και την ψυχική υγεία. «Οπότε, για να είμαι ειλικρινής, θα έλεγα ότι ναι, σήμερα ζούμε έναν πόλεμο». Και τα πρώτα θύματα στον πόλεμο αυτόν είναι οι πιο παραγωγικές ηλικίες: οι 'Ελληνες από 35 έως 55 ετών.
«Μέχρι να ξεσπάσει η κρίση οι ηλικίες αυτές ζούσαν στην 22η πλουσιότερη χώρα στον κόσμο, που είχε καταφέρει να ενταχθεί το 2001 στη ζώνη του ευρώ, στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης» εξηγεί στη γαλλική εφημερίδα ο ψυχολόγος Αρης Βιολατζής, υπεύθυνος της Γραμμής Παρέμβασης για την Αυτοκτονία "Κλίμακα".
Είναι όντως αξιοπερίεργη η διαπίστωση της ξαφνικής μείωσης των τηλεφωνημάτων από ανθρώπους που η απελπισία τούς οδηγεί να σκέφτονται ακόμα και την αυτοχειρία το τελευταίο δεκαπενθήμερο της... απόλυτης τρέλας, με τους Ελληνες στις ουρές των ΑΤΜ για να εξασφαλίσουν το 50άρικο της ημέρας και το ευρωπαϊκό "λόμπι της δραχμής" να πιέζει για Grexit.
Τα δεύτερα θύματα είναι τα παιδιά. Ο ψυχίατρος Μενέλαος Θεοδωρουλάκης αποκαλύπτει ότι τα τελευταία χρόνια από το ιατρείο του πέρασαν πολλά παιδιά που αισθάνονται ενοχές επειδή θεωρούν ότι τα ίδια αποτελούν ένα «πολύ μεγάλο βάρος για τους γονείς τους». Κατά τον κ. Θεοδωρουλάκη, «τα νέα αυτά απελπισμένα παιδιά στο μέλλον θα εξελιχθούν στην πιο δραματική πτυχή του προβλήματος".