Η κατίσχυση του «Όχι» στο Ελληνικό δημοψήφισμα και μάλιστα με τόσο μεγάλη διαφορά υποσημειώνει ορισμένα στοιχεία, πολιτικά παράδοξα. Δεν μπορεί να «κατασκευαστεί» μια πραγματικότητα ούτε από τα μέσα επικοινωνίας ούτε από την αποδιάρθρωση της καθημερινής πράξης και ζωής.
Ισχυρότερη φαίνεται ότι είναι η συλλογική αίσθηση αξιοπρέπειας από την αυτοσυντήρηση. Η κατίσχυση του «όχι», παρ' όλη την κακουχία του πολίτη λόγω τραπεζών και του καταστροφολογικού και φοβογόνου κλίματος, εκπλήσσει και διδάσκει. Φαίνεται ότι έχει συντελεστεί μια βαθύτατη εσωτερική μεταλλαγή του πολίτη που τον οδηγεί στην τολμηρή χειρονομία. Αυτή η νέα χημεία, εγκαθιστά μια δύσκολα προβλέψιμη πολιτική αντίδραση, πολιτική λειτουργία. Είναι κάτι που δύσκολα στατιστικοποιείται, δύσκολα μπαίνει στα στερεότυπα της πολιτικής ανάλυσης. Είναι ένα στοιχείο απροσδιοριστίας που δημιουργεί μια ελαστικότητα στην πολιτική σκηνή. Πολιτιστικές μεταβλητές, διαφορετικές αξιολογήσεις, απροσδόκητα. Μια μορφή τρέλας, μια διευρυμένη ικανότητα για το απρόβλεπτο. Αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να οδηγήσουν οπουδήποτε. Γιατί ο λαός στο οριακό σημείο στο οποίο βρίσκεται, μπορεί να διαρρεύσει σ' ένα πολιτικό παντού. Και αυτό είναι δύσκολα διαχειρίσιμο στοιχείο. Προϋποθέτει εκ μέρους των κομμάτων, ιδίως εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ, νέα εργαλεία, νέες πολιτικές ιεραρχήσεις. Π.χ. μεγάλες ηθικές χειρονομίες που θα υπογραμμίζουν την καθαρότητα της προσπάθειας και την τιμιότητα της κυβέρνησης . Τολμηρές αποφάσεις στο δημόσιο χώρο και το κράτος κλπ.
Η αίσθηση του αδίκου από τις απαράδεκτες και εκδικητικές προτάσεις των θεσμών, από τα οικονομικά αδιέξοδα που γεννούν τόσο η οικονομική ιδιοσυστασία της Ελλάδας όσο και τα επάλληλα προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί, αλλά και το «σκάσιμο» τόσων πλευρών του συστήματος (τράπεζες, προμηθευτές, προσφυγικές ροές, μικροεξεγέρσεις των απίστευτα αντιδραστικών διοικητικών μηχανισμών) τελικά λειτούργησε προς την διαμαρτυρία και όχι προς τη συμμόρφωση. Η μεταδικτατορική ηδονοθηρική συλλογική νωθρότητα, φαίνεται ότι μετεξελίσσεται σε σκληρότητα. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος έχει αυτή τη σκληρότητα, έχει την έννοια της «μεταλλικής» διαμαρτυρίας.
Φυσικά έχει και τις δραματικές επιπτώσεις στην πολιτική σκηνή. Η παραίτηση του Α. Σαμαρά δίνει την ευκαιρία στο κόμμα της αντιπολίτευσης να προχωρήσει στην ιδεολογική ανασυγκρότηση χωρίς τους αρχαϊσμούς του πρόσφατου παρελθόντος. Δίνει την ευκαιρία για αναστοχασμό, για αναθεώρηση των αδιέξοδων πολιτικών επιλογών που έγιναν και οδήγησαν τη Νέα Δημοκρατία στην απώλεια του μη νεοφιλελεύθερου χώρου, αλλά και στις απαράδεκτες συμπεριφορές με τις μονταζιέρες και τους βασιλικότερους του βασιλέως πραιτοριανούς. Ακόμα, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος μπορεί να βοηθήσει στην ανάκτηση των αυτονόητων: συνομιλία, διαφωνία, επιχείρημα. Σε κρίση επίσης μπαίνουν δευτερογενώς και πολλές «αντισυστημικές» ευκολίες, αστόχαστης και απροετοίμαστης ρήξης, τυχαιότητας ή ανοησίας. Αλλά νομίζω και επιλογές που βλάπτουν την ενότητα των αριστερών δυνάμεων, που εμποδίζουν την αφομοίωση πλευρών του κεντρώου χώρου απ' την αριστερά. Μπροστά υπάρχουν τα δομικά προβλήματα οικονομίας και κοσμοθεώρησης.
Δυνατό αποτέλεσμα, ανοικτή εξέλιξη, ευκαιρία για το νέο να εγκατασταθεί και να νομιμοποιηθεί σε μια πραγματικότητα που μέχρι σήμερα δεν το άντεχε.