«Σεισμούς» και «μετασεισμούς» σε Ρωσία και εξωτερικό έχει προκαλέσει η δολοφονία του πολιτικού και επικριτή της κυβέρνησης, Μπόρις Νεμτσόφ, κοντά στο Κρεμλίνο- με πολλά μέλη της ρωσικής αντιπολίτευσης να εκφράζουν ανησυχίες για την προσωπική τους ασφάλεια και να κατηγορούν το Κρεμλίνο, εν μέσω του αναβρασμού λόγω των δρωμένων στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα της Washington Post, η δολοφονία του Νεμτσόφ, που είχε βρεθεί κάποτε στα υψηλότερα κλιμάκια της ρωσικής κυβέρνησης, είναι με διαφορά η πιο «high-profile» δολοφονία που έχει σημειωθεί κατά τα 15 χρόνια παραμονής του Βλάντιμιρ Πούτιν στην εξουσία. Οι αρχές διερευνούν μια σειρά ενδεχομένων, ωστόσο οι επικριτές του Ρώσου προέδρου στοχοποιούν το ίδιο το Κρεμλίνο, υποστηρίζοντας ότι σε κάθε περίπτωση θα έπρεπε οι υπηρεσίες ασφαλείας να έχουν κάποια πληροφόρηση σχετικά με την απειλή. Κάποιοι αναφέρουν ότι φοβούνται ένα νέο κύμα πολιτικής τρομοκρατίας στη Ρωσία, ενώ οι περισσότεροι δηλώνουν απαισιόδοξοι για το μέλλον.
Είναι άγνωστο το εάν η δολοφονία θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της υποστήριξης προς τη ρωσική αντιπολίτευση, η οποία περνά δύσκολες ημέρες – ή εάν τα μέλη της θα περιθωριοποιηθούν ακόμη περισσότερο λόγω του φόβου. «Δεν έχει φανεί ακόμα, αλλά θα μπορούσε να γίνει το οποιοδήποτε από τα δύο. Προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης βαρβαρότητας ή προς κάποια αλλαγή στο καθεστώς επίσης, αν βρούμε πώς πρέπει να χρησιμοποιήσουμε αυτό το momentum» είπε ο Λεονίντ Βολκόφ, ένας εκ των ηγετών της αντιπολίτευσης που διοργανώνουν συγκέντρωση στη μνήμη του Νέμτσοφ την Κυριακή. Σημειώνεται ότι, όπως μεταδίδει το Reuters, χιλιάδες πολίτες άφηναν λουλούδια και άναβαν κεριά το Σάββατο στο σημείο της δολοφονίας.
Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης δηλώνουν ότι φοβούνται για τις ζωές τους
Κατά τον Βολκόφ, οι ηγέτες της αντιπολίτευσης φοβούνται εκ νέου- τώρα για τις ζωές τους. Πριν, ο φόβος είχε να κάνει με τη στέρηση της ελευθερίας για την πολιτική δραστηριότητα. «Είναι μια νέα εποχή στην πολιτική της ρωσικής αντιπολίτευσης».
Ο Ντμίτρι Πέσκοφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, δήλωσε το Σάββατο ότι η δολοφονία ήταν προβοκάτσια με στόχο τη δυσφήμηση του Κρεμλίνου και τον διχασμό της κοινωνίας. Όπως έγινε γνωστό, ο Νέμτσοφ, 55 ετών, πυροβολήθηκε τουλάχιστον 4 φορές με πιστόλι Μακάροφ καθώς περπατούσε με την νεαρή κοπέλα του (η Άννα Ντουρίτσκαγια, μοντέλο από την Ουκρανία). Τοπικός τηλεοπτικός σταθμός μετέδωσε βίντεο που θεωρείται πως απεικονίζει τη γέφυρα όπου έλαβε χώρα το περιστατικό εκείνη τη στιγμή.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Independent, o Νεμτσόφ, μιλώντας στη ρωσική ειδησεογραφική ιστοσελίδα Sobesednik στις 10 Φεβρουαρίου είχε πει ότι «φοβάμαι πως ο Πούτιν θα με σκοτώσει. Πιστεύω ότι ήταν αυτός που ξεκίνησε τον πόλεμο στην Ουκρανία. Δεν θα μπορούσα να τον απεχθάνομαι περισσότερο». Επίσης, φίλοι του ανέφεραν ότι είχε δεχθεί ανώνυμες απειλές κατά της ζωής του μέσω του Ίντερνετ. «Ο Μπόρις περιοδικά λάμβανε ανώνυμες απειλές σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης...ο Μπόρις ανησυχούσε» είπε ο Ίλια Γιασίν, πολιτικός της αντιπολίτευσης.
«Είχε πει ότι απειλείται, αλλά δεν θέλησε ποτέ επιπλέον ασφάλεια. “Αν θελήσουν να με σκοτώσουν, θα με σκοτώσουν” είχε πει».
Σύμφωνα με τη Washington Post, ο Νεμτσόφ είχε κάνει ισχυρούς εχθρούς στους κύκλους του Κρεμλίνου, κάνοντας καμπάνιες κατά της διαφθοράς, ενώ είχε προβεί σε ασυνήθιστα έντονες επιθέσεις κατά του προέδρου Πούτιν, ωστόσο φαίνεται να υπήρχε η εντύπωση ότι τον «προστάτευε» η άλλοτε θέση του ως αναπληρωτή πρωθυπουργού και κάποτε «κληρονόμου/ διαδόχου» του Μπόρις Γέλτσιν.
Υπό διερεύνηση το ενδεχόμενο προβοκάτσιας για αποσταθεροποίηση
Ωστόσο, η επιτροπή στην οποία ανατέθηκε η διερεύνηση του περιστατικού ανακοίνωσε ότι διερευνά και το ενδεχόμενο οι επικριτές του Κρεμλίνου να κανόνισαν τον φόνο του Νεμτσόφ για να τον κάνουν μάρτυρα και να κερδίσουν έδαφος. «Ο Νεμτσόφ θα μπορούσε να ήταν το είδος θυσίας που θέλουν αυτοί που δεν σταματούν πουθενά για τους πολιτικούς σκοπούς τους» δήλωσε ο Βλάντιμιρ Μάρκιν, εκπρόσωπος της επιτροπής- ενώ παράλληλα σημείωσε ότι εξετάζονται πιθανές σχέσεις με ισλαμιστικό εξτρεμισμό, τα γεγονότα στην Ουκρανία, επιχειρηματικές δραστηριότητες και προσωπικές διαφορές.
Ειδικότερα, όπως μεταδίδει το Russia Today, διερευνώνται πέντε πιθανά κίνητρα: πιθανή πρόκληση για αποσταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης στη Ρωσία, απειλές για τη στάση του σχετικά με την επίθεση στο Charlie Hebdo στο Παρίσι, ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι επιχειρηματικές του δραστηριότητες και η προσωπική του ζωή. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το δημοσίευμα της Washington Post, στη ρωσική κοινωνία έχει κυκλοφορήσει μια φήμη ότι πίσω από τον φόνο του Νέμτσοφ κρύβονται οι ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια αποσταθεροποίησης της Ρωσίας.
Ωστόσο, οι επικριτές του Κρεμλίνου ασπάζονται άλλες θεωρίες, οι οποίες συμπυκνώνονται στο εάν η δολοφονία διετάχθη από τις αρχές ή αν αποτέλεσε προϊόν ενός νέου επικίνδυνου κλίματος. «Υπάρχει μόνο ένα συμπέρασμα» έγραψε το ηγετικό στέλεχος της αντιπολίτευσης και σύμμαχος του Νεμτσόφ, Βλάντιμιρ Μίλοφ, στο blog του. «Ο φόνος του συνδέεται με τις αρχές», τόνιζε, προσθέτοντας ότι ο Νεμτσόφ ήταν υπό παρακολούθηση. Ωστόσο, ο Στάνισλαβ Μπελκόβσκι, αναλυτής της αντιπολίτευσης και συνεργάτης του δολοφονηθέντος, ανέφερε ότι «δεν μπορώ να αποκλείσω αυτή την επιθετική ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε από το Κρεμλίνο κατά το τελευταίο έτος. Ενώνονται από πολύ επικίνδυνες αρχές, μισώντας πραγματικά την αντιπολίτευση. Όλα αυτά θα μπορούσαν να έχουν οδηγήσει στον φόνο».
«Άλλη μια απαίσια σελίδα γύρισε στην ιστορία μας» έγραψε ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, εξόριστος πρώην μεγιστάνας, σε δήλωσή του για τη δολοφονία. «Εδώ και πάνω από έναν χρόνο, η τηλεόραση φαίνεται να έχει πλημμυρίσει με μίσος για εμάς» έγραψε σχετικά με την αντιπολίτευση στον Πούτιν. «Και τώρα οποιοσδήποτε, από τον blogger στο γραφείο του μέχρι τον ίδιο τον πρόεδρο Πούτιν, ψάχνει για εχθρούς». Η Ιρίνα Χακαμάντα, πρώην βουλευτής, εξέφρασε την άποψη σε συνέντευξή της στο περιοδικό Snob ότι ενδεχομένως να ευθύνονται θύλακες σκληροπυρηνικών στις υπηρεσίες ασφαλείας που θέλουν να επαναφέρουν τις παλαιές σοβιετικές πρακτικές, ή ακραίοι, που πιστεύουν ότι επιτρέπονται τα πάντα. Επίσης, ο Γκάρι Κασπάροφ, διάσημος σκακιστής και δημοκρατικός ακτιβιστής έγραψε στη σελίδα του στο Facebook ότι «ένας άνθρωπος της ποιότητας του Μπόρις δεν ταίριαζε πλέον στη Ρωσία του Πούτιν. Πάντα πίστευε ότι η Ρωσία μπορούσε να αλλάξει από μέσα, και χωρίς βία, μετά το 2012, διαφωνούσα πάνω σε αυτό. Όταν διαφωνούσαμε, ο Μπόρις μου έλεγε ότι ήμουν πολύ βιαστικός και ότι στη Ρωσία έπρεπε να ζεις πολύ καιρό για να δεις αλλαγές. Τώρα δεν θα τις δει ποτέ».
Το ότι ένας ηγέτης της αντιπολίτευσης πυροβολήθηκε δίπλα στα τείχη του Κρεμλίνου είναι «πέρα από κάθε φαντασία», δήλωσε ο Μιχαήλ Κασιάνοφ, ηγετικό στέλεχος της αντιπολίτευσης και πρώην πρωθυπουργός. Επίσης, άλλο στέλεχος της αντιπολίτευσης, η Ξένια Σόμπτσακ, δήλωσε ότι ο Νέμτσοφ ετοίμαζε μια αναφορά/ ανάλυση σχετικά με την παρουσία ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία. Ωστόσο, ο τελευταίες πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, προειδοποίησε ότι δεν πρέπει να εξάγονται πρόωρα συμπεράσματα. «Κάποιες συγκεκριμένες δυνάμεις θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τη δολοφονία. Προσπαθούν να βρουν τρόπο να ξεφορτωθούν τον Πούτιν» εκτίμησε.
«Κλειδί» το 23χρονο μοντέλο;
Σύμφωνα με δημοσίευμα του New York Observer, η 23χρονη Ουκρανή Άννα Ντουρίτσκαγια, η οποία ήταν μαζί με τον Νεμτσόφ όταν δολοφονήθηκε, ενδεχομένως να αποτελεί «κλειδί» στην επίλυση του μυστηρίου. Όπως αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα, που επικαλείται δήλωση πηγής στη ρωσική αστυνομία σε τηλεοπτικό σταθμό, η Ντουρίτσκαγια είχε πολύ στενή σχέση με τον δολοφονηθέντα πολιτικό εδώ και τέσσερα χρόνια. Χαρακτηριστική είναι φωτογραφία που αναπαράχθηκε στα social media, η οποία φέρεται να απεικονίζει τον δολοφονηθέντα με την 23χρονη.
Η «ουκρανική σύνδεση», όπως προαναφέρθηκε, εξετάζεται από τις αρχές, λόγω της εθνικότητας της Ντουρίτσκαγια και του ότι είχε πρόσφατα καταφθάσει από το Κίεβο. Σημειώνεται στο δημοσίευμα ότι ο Νεμτσόφ, αν και δεν είχε πάρει διαζύγιο από την επί 20 χρόνια γυναίκα του, Ράισα, είχε μια προσωπική ζωή που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σκανδαλώδης, καθώς είχε σχέσεις ανοιχτά με μια σειρά γυναικών.
Ο ίδιος είχε μια κόρη με τη γυναίκα του, έναν γιο και μια κόρη με την τηλεπαρουσιάστρια Εκατερίνα Οντίντσοβα και μια κόρη με την πρώην γραμματέα του, Ιρίνα Κορόλεβα. Επίσης, σύμφωνα με το Dni.ru, δεν είχε κρύψει ότι είχε σχέσεις και με κάποια Αναστασία Όγκνεβα. Φίλος του είχε δηλώσει ότι στα 50ά του γενέθλια είχε όλες του τις γυναίκες και τα παιδιά στο ίδιο τραπέζι.