Στις 12 Αυγούστου 2024, ελικόπτερα πέταγαν επάνω από το διαμέρισμά μου, στα Μελίσσια. Η τεράστια πυρκαγιά «έγλυφε» το Νταού Πεντέλης, ξεκινώντας από μία εστία σε αγροτοδασική περιοχή στο Βαρνάβα, την προηγούμενη ημέρα, στις 15.05 το μεσημέρι. Προφανώς, δεν είναι η πρώτη φορά. Από το 1981, τουλάχιστον στην Αττική, οι μεγάλες πυρκαγιές είναι το αντίστοιχο των Τσουνάμι στην Ιαπωνία, με πολύ λιγότερα θύματα, αλλά με τεράστιες επιπτώσεις στο οικοσύστημα.
Τα τελευταία χρόνια όμως, το κλίμα έχει αλλάξει, αισθητά. Παρατηρούμε μία παρατεταμένη αύξηση στην χαμηλή (βραδινή) θερμοκρασία το καλοκαίρι καθώς και ελαχιστοποίηση στις βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια του θέρους. Κατά συνέπεια, οι συνθήκες έναρξης και εξάπλωσης μίας πυρκαγιάς, είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές. Λόγω της κλιματικής αλλαγής, η Ελλάδα και ολόκληρη η Νότιοανατολική Μεσόγειος, τα επόμενα χρόνια θα υποστεί μία ερημοποίηση, όπως έχει λάβει χώρα στην Νότια Κύπρο, καθώς και στην Βόρεια Αφρική. Μην φανταστείτε ότι η Ελλάδα, θα γίνει σαν τον Αρράκις. Θα υπάρξει μία σταδιακή μείωση στην καλλιεργήσιμη και δασική γη, αφήνοντας ένα πετρώδες «γυμνό» έδαφος (https://www.mdpi.com/2624-795X/5/2/20).
Πριν κοιμηθώ λοιπόν, το βράδυ της 11ης, ο εγκέφαλος μου έκανε παιχνιδάκια, και σκέφτηκε, τι θα έκανε ο Superman για να αντιμετωπίσει μία megafire; Σάστισα! Δεν είχε (εννοώ ο εγκέφαλός μου) άμεση απάντηση. Βασικά, δεν θα μπορούσε να τη σβήσει χωρίς να δημιουργήσει μία εκτροπή λίμνης ή ποταμού, έτσι ώστε το νερό να καλύψει τις φλόγες. Οι υπερήρωες δεν είναι υπάρκτά πρόσωπα (όντως;;) αλλά δημιουργούνται λόγω της ανάγκης του ανθρώπου να πιστέψει ότι έχει τις δυνάμεις να ελέγξει τον κόσμο γύρω του.
Πάμε σε έναν άλλον ήρωα, τον Iceman. Ο Ιceman, ώντας μεταλλαγμένος στο γονιδιωμά του, έχει την ικανότητα να μετατρέπει την υγρασία του αέρα, σε πάγο. Στις megafires όμως, η υγρασία είναι ελάχιστη (1-3%). Η Storm λοιπόν; Ναι, προφανώς δημιουργώντας σύννεφα βροχής πάνω από τις εστίες φωτιάς. Οπότε, για να ελεγχθεί μία πυρκαγιά του μεγέθους που βιώσαμε, θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να προκαλείται μία βροχόπτωση πάνω από αυτή. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μία εταιρεία στην Ελλάδα, που ερευνά μεθόδους τροποποίησης καιρού (https://www.3dsa.gr).
Εάν υπήρχε η δυνατότητα δημιουργίας ελεγχόμενων βροχοπτώσεων, τότε θα έλυνε το πρόβλημα, πιστεύω. Ίσως έπρεπε η εταιρεία να ονομάζεται Ororo αλλά μάλλον δεν είναι μαρβελάκηδες και ίσως δεν θέλουν να «φαίνονται» και πολύ (οι συνομωσιολόγοι τρίβουν τα χέρια τους).
Η πρώτη σπίθα λοιπόν στον Βαρνάβα τί ήταν λοιπόν; Εμπρησμός ή φυσικό φαινόμενο; Επίσημα, ξεκίνησε από φυσικό αίτιο. Σε κανάλι της τηλεόρασης που παρακολουθούσα μίλησε μία «πολίτης» που ανέφερε ότι η φωτιά ήταν εμπρησμός! στο διπλανό κτήμα, και ότι οι πυροσβέστες προστάτεψαν τις βίλες στην περιοχή αλλά όχι το σπίτι της που είχε αγοράσει προ 6 μηνών! Και ότι θα κατεβούν σε συλλαλητήριο την 1η του Σεπτέμβρη στο Σύνταγμα για να διαμαρτυρηθούν! Τρολ, ίσως η κυρία; Όμως, για να αποδείξουμε μία υπόθεση θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την επιστημονική μέθοδο της συλλογής όλων των δεδομένων και ανάλυσης αυτών. Είναι γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δασικών πυρκαγιών, ξεκινάει από ανθρώπινο χέρι, είτε από πρόθεση είτε από αμέλεια, όπως αναφέρεται στο Scientific American, μιλώντας για τις megafires της Καλιφόρνιας που καίνε, δυστυχώς, για εβδομάδες:
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την WWF, περίπου το 35% των πυρκαγιών ανά την επικράτεια οφείλονται σε εμπρησμό και το 60% σε αμέλεια (40% + 20% άγνωστες αιτίες). Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι αυτά τα ποσοστά δεν έχουν αλλάξει μέχρι και σήμερα. Σύμφωνα με την WWF Ελλάς, λαμβάνουν χώρα 10.000 πυρκαγιες ετησίως, στην Ελλάδα εκ των οποίων, οι 9.500 προερχόμενες από ανθρώπινο χέρι. Στην Ελλάδα βέβαια, έχουμε και τους πυλώνες της ΔΕΗ που συμβάλλουν με έναν ιδιαίτερο τρόπο στην πρόκληση δασικών πυρκαγιών, είναι μεν 2-3%. Βέβαια, παρόλο το χαμηλό ποσοστό, μπορεί να προκαλέσουν τεράστια καταστροφή. Πράγματι, στις 13 Αυγούστου δημοσιεύτηκε το βίντεο από το drone που εντόπισε την πρώτη εστία της πυρκαγιάς, λίγα μέτρα απόσταση από 3-4 σπίτια, σε δασική έκταση (ακατοίκητα;). Το αίτιο της ανάφλεξης προκλήθηκε από βραχυκύκλωμα καλωδίων ηλεκτροδότησης των εν λόγω σπιτιών.
Πάμε τώρα στο θέμα του εμπρησμού ή της αμέλειας. Εδώ, έρχεται το επίπεδο ευθύνης και παιδείας του πληθυσμού. 9.500 συμπολίτες μας, μόνο φέτος, ξεκίνησαν (ή θα ξεκινήσουν) μία φωτιά, έκαστος, 3.325 εκ των οποίων, θα είναι εμπρηστές. Δε θα εμπλακώ στους λόγους που κάποιος ξεκινάει μία πυρκαγιά επίτηδες, διότι οι συνομωσίες πάνε και έρχονται [οικοπεδοφάγοι, βοσκοτόπια, πυρομανία, αιολικά πάρκα (τάχα μου, αν και δεν υπάρχει λόγος να καεί μία έκταση για να εγκατασταθούν), Τούρκοι πράκτορες, Μασώνοι, Εβραίοι, η αντιπολίτευση κλπ.]. Προφανώς έχει ο επιτήδειος, τους λόγους του. Θα ασχοληθώ όμως με τους 5.700 συμπολίτες μας (το 60% δηλαδή) που προκάλεσαν μία πυρκαγιά «κατά λάθος». Και αναρωτιέμαι: τι πάει να πει αυτό; Ότι δεν γνωρίζουν τί συμβαίνει τα τελευταία 20 χρόνια στην χώρα μας; Ότι δεν έχουν ακούσει πουθενά για το τι γίνεται; Ότι δεν τους ενδιαφέρει;
Δεν χωράει αμφισβήτηση ότι ο κρατικός μηχανισμός λειτούργησε εξαιρετικά, αυτή τη φορά. Υπάρχει ανάγκη οριοθέτησης των δασών και επανασχεδιασμος των αντιπυρικών ζωνών και κυρίως, επιτέλους, ο κάθε πολίτης να επωμιστεί μέρος της προσωπικής ευθύνης που του αναλογεί. Ο κος Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος, καταδικάστηκε για την έναρξη της πυρκαγιάς στο Μάτι. Έκαιγε ξερόχορτα, μάλλον ραδίκια. Κυκλοφορεί ελεύθερος (λόγω αλλαγής το Ποινικού Κωδικα, μόλις 1 εβδομάδα πριν τις εκλογές του 2019). Το δεύτερο του σπίτι (εξοχικό;) κάηκε στην τωρίνη megafire παρακαλώντας τους πυροσβέστες να βοηθήσουν, ενώ ο ίδιος δεν έφευγε από το σπίτι του. Τι μπορούμε να σχολιάσουμε για το επίπεδο κατανόησης κάποιων ανθρώπων;
Κλείνοντας, ο νόμος πέρι πυροπροστασίας των ακινήτων εντός ή πλησιών δασικών εκτάσεων είναι σαφής. Πρέπει να υπάρχουν εγκατεστημένες δεξαμενές νερού, από τους ιδιοκτήτες, για την άμεση πυρόσβεση πυρκαγιών. Η «κα Θάλεια», που στα κανάλια ανέφερε ότι αγόρασε σπίτι πριν 6 μήνες δίπλα στην αρχική εστία της πυρκαγιάς, μέσα σε δασική έκταση, τηρούσε τις προδιαγραφές;
Όπου υπάρχουν σούπερ-ήρωες, θα υπάρχουν και σούπερ-ευπτόητοι.
Κάρμα ιζ ε μπιτς.