Σ' έναν κόσμο όπου οι ισορροπίες δυνάμεων επαναπροσδιορίζονται και όλα αλλάζουν με ρυθμούς που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί, η ταχύτητα αναδεικνύεται σε αποφασιστικής σημασίας παράγοντα.
Παράλληλα, σ'εναν κόσμο όπου η 4η βιομηχανική επανάσταση (δηλαδή της τεχνολογίας) και το πιεστικό δημογραφικό μεταβάλλουν συνεχώς τα δεδομένα, δημιουργούν αβεβαιότητες και σύνθετα ζητήματα, εμφανίζεται στο προσκήνιο η σημασία του ανθρώπινου παράγοντα. Στο πλαίσιο αυτό, η δημιουργία συγκριτικού πλεονεκτήματος από το δυναμικό που μπορεί να απελευθερώσει ο ανθρώπινος παράγοντας αποτελεί προτεραιότητα τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τις οικονομίες. Εκείνες που έχουν όραμα και αρχές.
Είναι γεγονός ότι η απάντηση στο ερώτημα «Τι κάνουμε;» στην Ελλάδα του σήμερα είναι σύνθετη.
Όταν βλέπουμε ότι από την ιδιωτικοποίηση της Fraport θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας (έμμεσα ή άμεσα) για περίπου 20.000 άτομα και αυτό σε έναν ορίζοντα 12-18 μηνών, η λύση για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την αποκλιμάκωση της ανεργίας βρίσκεται οπωσδήποτε στη δημιουργία των προϋποθέσεων για την προσέλκυση ικανού αριθμού μεγάλων επενδύσεων.
Η διεθνής εμπειρία τεκμηριώνει ότι όταν επενδύουν οι μεγάλοι τότε επωφελούνται όλοι. Κι αυτό γιατί οι μεγάλοι στηρίζουν την οικονομία (με φόρους, καινοτομία, έρευνα και τεχνολογία, μεταφορά τεχνογνωσίας, επίσημη εργασία, κλπ). Και όταν το σύστημα δουλεύει, και μάλιστα σωστά, τότε επωφελούνται όλοι όσοι είναι μέσα σ' αυτό, μικρότεροι και μεγαλύτεροι.
Τα μεγάλα σχήματα έχουν τους πόρους (π.χ. την πρόσβαση στις αγορές και την ικανότητα όχι μόνο παρακολούθησης αλλά και αξιοποίησης της τεχνολογίας) αλλά και το δικαίωμα επιλογής. Αυτό σημαίνει ότι για να επενδύσουν σε μια χώρα πρέπει να εμπιστεύονται τις δομές της, τα συστήματά της και φυσικά τους ανθρώπους, τόσο ως μονάδες όσο και ως σύνολο. Ως ικανότητα αλλά και ως βούληση.
Δεν αρκεί να τους αρέσει το κλίμα και η θάλασσα.
Πρέπει να εμπιστευτούν τη σταθερότητα, τις δομές, τις υποδομές, την προοπτική της χώρας. Επιλέγουν, παραδείγματος χάριν, να επενδύσουν εκεί όπου η δικαιοσύνη αποδίδεται σε εύλογο χρόνο και όπου οι νόμοι που ψηφίζονται υλοποιούνται άμεσα και χωρίς την παρέμβαση δεκάδων υπουργικών αποφάσεων.
Εμπιστεύονται χώρες που μπορούν να αξιοποιήσουν όσους έχουν εκπαιδεύσει κι όχι εκείνες που απλώς πληρώνουν χαμηλούς βασικούς μισθούς ή θεωρούν την αδήλωτη εργασία συκγριτικό πλεονέκτημα.
Επενδύουν σε χώρες όπου το εκπαιδευτικό σύστημα συνεργάζεται συστηματικά και όχι προσχηματικά ούτε πρόσκαιρα με την αγορά εργασίας και προετοιμάζει το ανθρώπινο δυναμικό ώστε να είναι κατάλληλο να καλύψει τις ανάγκες των εργοδοτών σε πραγματικό χρόνο. Δεν αναζητούν απλά πτυχιούχους.
Επενδύουν σε χώρες όπου η φορολογία χρησιμοποιείται ως κίνητρο γιά άνοιγμα θέσεων εργασίας και όχι ως αντικίνητρο.
Για να γίνουμε ανταγωνιστικότεροι στα μάτια των επενδυτών και μάλιστα γρήγορα χρειάζεται να αντιληφθούμε ότι όλοι πρέπει να αλλάξουμε τώρα.
Ακόμη κι εκείνοι που θεωρούμε ότι τα κάναμε όλα και πάντα σωστά, πρέπει να πάψουμε είτε να κομπορημονούμε είτε να αισθανόμαστε αδικημένοι ή αγανακτισμένοι. Πρέπει να συνεχίσουμε να κάνουμε το σωστό για την κοινωνία κι όχι μόνο για εμάς ή μόνο για την εταιρεία μας. Και όταν διοικούμε και όταν διοικούμεθα. Και όταν εκτελούμε αποφάσεις άλλων και όταν αποφασίζουμε για άλλους.
Να συνεχίσουμε τις συζητήσεις που έχουμε ξεκινήσει, αλλά να καταλάβουμε ότι με τη συζήτηση δεν αλλάζουν τα πράγματα αν δεν μετουσιωθούν σε πράξη μέσα από συγκεκριμένα πλάνα. Και για να μετατραπούν οι συζητήσεις σε πράξεις χρήσιμες χρειάζεται να αντιληφθούμε όλα όσα μας κρατάνε, έστω και υποσυνείδητα, πίσω. Να αποδεσμευτούμε από ιδεοληψίες, στερεότυπα, «ανθυγιεινές» συνήθειες, φοβίες και ατολμία και να αποφασίσουμε για τις τις στρατηγικές προτεραιότητες, τους κρίσιμους δείκτες που θα έχουμε ως πυξίδα ότι είμαστε στη σωστή κατεύθυνση και να βάλουμε χρονικά όρια (αρχή, μέση, τέλος).
Ο καθένας μας (εργοδότης, εργαζόμενος, νομοθέτης, επενδυτής, εκπαιδευτικός, συνδικαλιστής, πολιτικός, κλπ.) χρειάζεται να κάνει κάτι διαφορετικά προκειμένου να αποκτήσουμε ως χώρα αυτό που χάσαμε: την αξιοπιστία μας. Αυτή επανέρχεται όταν βρούμε τον εαυτό μας και εμείς τηρήσουμε τις υποσχέσεις που του δώσαμε. Από εμάς ξεκινά η αξιοπιστία.
Μπορούμε όλοι να είμαστε υπεύθυνοι πολίτες, να πάψουμε να αναζητάμε Μεσσίες και να αναλάβουμε την ευθύνη που μας αναλογεί, ώστε να μας αξίζει να ζούμε σε μια οργανωμένη κοινωνία που πασχίζουμε να την διατηρήσουμε, με δομές και ανταποδοτικότητα στους φόρους και τις εισφορές, που παρέχει ίσες ευκαιρίες, που επιβραβεύει τους άριστους, που υποστηρίζει την καινοτομία, που θεωρεί την επιχειρηματική προσπάθεια ως μοχλό ανάπτυξης και έκφραση εμπιστοσύνης στο σύστημα κι όχι ως κερδοσκοπία.
Χρειάζεται να δεσμευτούμε όλοι ότι θα κάνουμε μία συνειδητή προσπάθεια ώστε τα εμπόδια που τώρα συνεχώς προβάλλονται υπέρμετρα να λάβουν μικρότερο μερίδιο στην καθημερινότητα και να αντικατασταθούν από τα φωτεινά παραδείγματα προς μίμηση.
Εννοείται ότι η διαμόρφωση του σωστού πλαισίου (διαρθρωτικά μέτρα) θα βοηθήσει όχι μόνο στην απόκτηση των καινούργιων αντιλήψεων και τρόπων οργάνωσης και λειτουργίας αλλά και στη εμπέδωση αυτών των συμπεριφορών μέχρι να γίνουν στάσεις ζωής.
Όλα αυτά χρειάζεται να γίνουν γρήγορα γιατί σίγουρα πολλές μικρότερες χώρες, από τη Σιγκαπούρη ως την Ιρλανδία ή την Κύπρο, δεν είναι ανταγωνιστικότερες λόγω μεγέθους αλλά ούτε και λόγω θέσης κι όμως είναι μπροστά μας στη 2η, 24η και 65η θέση του GCI, αντίστοιχα. Άρα θα πρέπει να τερματιστεί η αυταρέσκεια του υπερτονισμού της γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας, να κατανοήσουμε ότι αυτό από μόνο του αποτελεί αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για να έρθουν σοβαρές επενδύσεις.
Και να κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να έρθουν επενδύσεις άμεσα, γιατί στη σύγχρονη εποχή δεν «Τρώει το Μεγάλο Ψάρι το Μικρό» αλλά το «Γρήγορο Ψάρι, Τρώει το Αργό».