«Η γλυπτική μου είναι η αφτιασίδωτη πραγματικότητά μου, η καθημερινότητά μου, γεμάτη προσμονές, ματαιώσεις, βιασύνες, απροσεξίες, στιγμιαίους θριάμβους και da capo. Μερικές φορές στέκεται ξαφνικά αυθύπαρκτη μπροστά μου σαν να λέει άντε πάμε παραπέρα, πάμε απ’ την αρχή δηλαδή». Με αυτά τα λόγια περιέγραφε ο Κορνήλιος Γραμμένος, ο εικαστικός που έφυγε από την ζωή σε ηλικία μόλις 62 ετών τον περασμένο Απρίλιο, την την τέχνη του, μόλις ένα χρόνο πριν, τον Απρίλιο του 2020. Και αυτήν ακριβώς την περιγραφή έρχεται να αναδείξει η έκθεση με τίτλο «Κορνήλιος Γραμμένος. Προσωδίες και Ραψωδίες», όπως αναφέρουν οι εμπνευστές της, που παρουσιάζεται στο MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά (Πλ. Αγίων Ασωμάτων 5, Θησείο, Αθήνα) έως τις 13 Φεβρουαρίου 2022.
Τα ιδιαίτερα πλάσματα του εικαστικού ‒τα Aliens και οι Ιππότες‒ συνυπάρχουν με τα μεταλλικά Λουλούδια που ορίζουν απροσδόκητους κήπους και τα Σάρματα που οργανώνουν επιφάνειες με ακμές και πτυχώσεις.
Η τέχνη του Κορνήλιου Γραμμένου με τις αναφορές της στις πρωτοπορίες του 20ού αιώνα αναπτύσσεται με συνοχή και συνέπεια μέσα στο χρόνο. Κάθε βήμα του ήταν μια νέα αισθητική πρόταση στην ανάδειξη των απεριόριστων δυνατοτήτων της δημιουργίας του.
Τα ζωγραφικά και τα γλυπτικά έργα του Γραμμένου σύμφωνα με τους εμπνευστές της έκθεσης
Στις ζωγραφικές του συνθέσεις ο Κορνήλιος Γραμμένος επιβεβαιώνει την πρωτοτυπία των αναζητήσεών του. Σε αυτές επαναδιαπραγματεύεται τις αρχές της αφαίρεσης και την έννοια της ζωγραφικής διαδικασίας, επικεντρώνεται στις καθαρά ζωγραφικές αξίες, στη λειτουργία, στην ένταση και στη λάμψη του χρώματος. Ο ίδιος επιχειρεί μια σύζευξη της ζωγραφικής του με την έννοια της προσωδίας στη γλωσσολογία, δίνοντας έμφαση στον ρυθμό, στην ένταση και στην αποτύπωση μιας ψυχικής ή συναισθηματικής κατάστασης.
Στις γλυπτικές του προσπάθειες εμφανίζεται εξαιρετικά διαυγής στις προθέσεις του, επιθυμώντας να κάνει μια τέχνη καθαρή και λιτή, στην οποία η απλότητα και οι υφές των υλικών συνδιαλέγονται με το ανατρεπτικό χιούμορ και τη διαίσθηση.
Γιάννης Μπόλης: Ενα έργο με προσήλωση και ήθος
Ο ιστορικός της τέχνης και επιμελητής της έκθεσης Γιάννης Μπόλης σημειώνει στον κατάλογο: «Το έργο του Κορνήλιου Γραμμένου εκτείνεται με προσήλωση και ήθος από τις πρώτες δημιουργίες του τη δεκαετία του 1980 μέχρι το ξαφνικό τέλος του το 2021. Η έκθεση ”Προσωδίες και Ραψωδίες” παρουσιάζει έργα των τελευταίων χρόνων, ενώ ο συνοδευτικός κατάλογος καταγράφει το σύνολο της δουλειάς του, ταξινομημένης σε ενότητες, επιτρέποντάς μας να παρακολουθήσουμε, να αξιολογήσουμε και να εκτιμήσουμε τους πειραματισμούς, τις κατευθύνσεις και τη σημασία της τέχνης του, την πορεία μιας πολυδιάστατης εικαστικής έρευνας ‒την ενότητα και το συμπαγές των μορφοπλαστικών, των εκφραστικών και των πνευματικών του ενδιαφερόντων.»
Η έκθεση αποτελεί για το MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά μια χειρονομία συναισθηματικά φορτισμένη, καθώς ο Κορνήλιος Γραμμένος συνεργάστηκε στενά με τους ανθρώπους του μουσείου, Γιάννη Μπόλη και Ελένη Κωτσαρά ως προς τον αρχικό σχεδιασμό της έκθεσης και του αναδρομικού καταλόγου της δουλειάς του.
Βιογραφικό σημείωμα
O Koρνήλιος Γραμμένος (Πάτρα, 1959-Αθήνα, 2021) σπούδασε γραφικές τέχνες και φωτογραφία στην Αθήνα (1977-1980), γλυπτική και ζωγραφική (1981-1988, Meisterklasse) στην Kölner Werkkunstschule της Κολωνίας. Η πρακτική του εκτείνεται στη ζωγραφική, στο σχέδιο, στα μελάνια και στην γλυπτική χρησιμοποιώντας υλικά όπως το ξύλο, ο σίδηρος, ο χάλυβας, ο μόλυβδος και το χαρτόνι. Δίνει την αίσθηση του έργου τέχνης ως αντικειμένου μέσα στην επικράτεια του αρχιτεκτονικού χώρου, όχι απαραίτητα φορμαλιστικά. Ουσιαστικά, το έργο του προσδιορίζεται ως μια σύνθεση πειραματισμού. Οι καλλιτεχνικοί του σταθμοί: Ρώμη (1988-1991), Νέα Υόρκη (1991-1992) και Σαν Φρανσίσκο (1999-2000). Η διαδρομή του περιλαμβάνει μείζονες εκθέσεις με έργα που αντιμετωπίζουν την τέχνη του ποικιλοτρόπως, σε ένα γεωγραφικό φάσμα που εκτείνεται σε Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Τουρκία και Ηνωμένες Πολιτείες. Έχουν γίνει πολλές παρουσιάσεις των γλυπτικών του επινοήσεων σε διαφορετικά μέρη όπως: Palazzo Corvaja, Ταορμίνα, Σικελία, 1990· Πλατεία Δεξαμενής, Αθήνα, 1995· Μαρίνα της Πάτρας, 1996· Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, 1997· 10o Δημοτικό Σχολείο Βύρωνα, Αθήνα, 2006.