«Σήμερα, επτά πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα έρχονται σε τέλεια ευθυγράμμιση. Λένε ότι αυτό το γεγονός σηματοδοτεί μετασχηματισμό και ανάπτυξη. Είναι ακριβώς η στιγμή στην οποία βρισκόμαστε. Οι πλανήτες είναι ευθυγραμμισμένοι - το ίδιο και η Ευρώπη και η Ινδία» δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από το Νέο Δελχί κατά τη συνάντησή της με τον Ναρέντα Μόντι ανακοινώνοντας παράλληλα ότι η Ινδία και η ΕΕ επιθυμούν να οριστικοποιήσουν μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μέχρι το τέλος του 2025.
«Μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ της ΕΕ και της Ινδίας θα ήταν η μεγαλύτερη συμφωνία αυτού του είδους σε ολόκληρο τον κόσμο. Γνωρίζω καλά ότι δεν θα είναι εύκολο. Γνωρίζω όμως επίσης ότι μετράει ο συγχρονισμός και η αποφασιστικότητα και ότι αυτή η εταιρική σχέση έρχεται την κατάλληλη στιγμή και για τους δύο μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συμφωνήσαμε με τον πρωθυπουργό Μόντι να πιέσουμε για να επιτευχθεί κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Και μπορείτε να βασιστείτε στην πλήρη δέσμευσή μου να διασφαλίσω ότι θα μπορέσουμε να το υλοποιήσουμε» δήλωσε η φον ντερ Λάιεν η οποία ταξίδεψε στην Ινδία μαζί με 21 επιτρόπους για διαβουλεύσεις με το υπουργικό συμβούλιο της Ινδίας.
Η επίσκεψη της φον ντερ Λάιεν και σχεδόν σύσσωμου του Κολεγίου των Επιτρόπων έγινε μόλις μία ημέρα μετά τις ανακοινώσεις του Ντόναλντ Τραμπ ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλουν σύντομα νέους δασμούς ύψους 25% στις εισαγωγές από την ΕΕ.
Αλλές συμφωνίες
Η πρόεδρος της Κομισιόν υπογράμμισε τις δυσμενείς γεωπολιτικές συνθήκες, επισημαίνοντας την ανάγκη για «αποφασιστική δράση». Οι δύο ηγέτες τόνισαν ότι η στρατηγική εταιρική σχέση Ινδίας-ΕΕ, ως των δύο μεγαλύτερων δημοκρατιών του κόσμου, είναι σήμερα πιο απαραίτητη από ποτέ για την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων, την ενίσχυση της σταθερότητας και την προώθηση της αμοιβαίας ευημερίας.
Στο επίκεντρο της συνεργασίας τους βρίσκεται η εντατικοποίηση των εμπορικών δεσμών και η μείωση των κινδύνων στις αλυσίδες εφοδιασμού, διασφαλίζοντας μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και βιώσιμη ανάπτυξη.
Επίσης, συζητήθηκε η προώθηση της νόμιμης, ασφαλούς και τακτικής μετανάστευσης σε τομείς εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και επαγγελματιών, λαμβάνοντας υπόψη το αυξανόμενο ανθρώπινο κεφάλαιο της Ινδίας και το δημογραφικό προφίλ και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας των κρατών μελών της ΕΕ.
Εμφαση δόθηκε στον τομέα της τεχνολογίας και της καθαρής ενέργειας με τη φον ντερ Λάιεν να δηλώνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής ατζέντας.
Η διήμερη επίσκεψη του Κολεγίου των Επιτρόπων (27 και 28 Φεβρουαρίου), η πρώτη του είδους της, είχε προαναγγελθεί από τον Ιανουάριο σε μια προσπάθεια της ΕΕ να αντισταθμίσει την εξάρτησή της από τις ΗΠΑ και φυσικά από την Κίνα.
Από την πλευρά της η Ινδία επιδιώκει να ενισχύσει τους δεσμούς της στο εξωτερικό για να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα και ίσως από την Ρωσία.
Οι τρεις τομείς συνεργασίας
Για την φον ντερ Λάιεν οι τρεις τομείς που μπορούν να οδηγήσουν την εταιρική σχέση ΕΕ- Ινδίας στο επόμενο επίπεδο είναι:
Ο πρώτος το εμπόριο και η τεχνολογία.
Ο δεύτερος η ασφάλεια και η άμυνα
και ο τρίτος η συνδεσιμότητα και η παγκόσμια εταιρική σχέση.
Άμυνα - Η Ουκρανία μας αφορά όλους
«Η ειρήνη, η ασφάλεια και η ευημερία είναι αδιαίρετες σε αυτόν τον κόσμο» είπε η φον ντερ Λάιεν και αναφέρθηκε στην Ουκρανία τονίζοντας ότι ο στόχος της Ρωσίας είναι να διαλύσει την Ουκρανία κάτι που θα έχει συνέπειες και σε άλλα μέρη του κόσμου που παρακολουθούν εάν υπάρχει ατιμωρησία.
«Η ΕΕ επιδιώκει να συνάψει συμφωνία με την Ινδία στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας προκειμένου να αντιμετωπίσει τα νέα παγκόσμια γεωπολιτικά δεδομένα» είπε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ανακοίνωσε ότι τα δύο μέρη εργάζονται πάνω σε μια συνεργασία ασφάλειας και άμυνας , όπως αυτές που έχουν υπογραφεί με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα».
«Η Ευρώπη είναι έτοιμη να ανταποκριθεί στην ευθύνη της όταν πρόκειται για την ασφάλεια και την άμυνα. Θα αυξήσουμε τις αμυντικές μας δαπάνες για να διασφαλίσουμε ότι τα κράτη μέλη θα έχουν πρόσβαση σε όλο το φάσμα των δυνατοτήτων που απαιτεί αυτή η νέα πραγματικότητα. Αλλά θέλουμε επίσης να εντείνουμε τη συνεργασία με κρίσιμους εταίρους όπως η Ινδία» είπε.
Επίσης χαιρέτησε το ενδιαφέρον της Ινδίας να συμμετάσχει σε αμυντικά βιομηχανικά έργα στο πλαίσιο της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας της ΕΕ (Pesco).
«Μπορούμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας εκεί όπου διαθέτουμε τεχνολογία και τεχνογνωσία, όπως στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, το διάστημα και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Αυτό δεν αφορά μόνο τη σταθερότητα στις αντίστοιχες περιοχές μας. Αλλά αποτελεί επίσης βασικό στοιχείο για την ενίσχυση της οικονομικής μας ασφάλειας και τελικά της ευημερίας μας. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ασφάλεια θα πρέπει να αποτελεί βασικό μέρος της νέας στρατηγικής μας εταιρικής σχέσης με την Ινδία».
Συνδεσιμότητα και ενέργεια
«Η Ινδία μπορεί να διαδραματίσει μοναδικό ρόλο ως γέφυρα μεταξύ του Παγκόσμιου Νότου και του υπόλοιπου κόσμου, μεταξύ του Ινδο-Ειρηνικού και της Ευρώπης. Και η Ευρώπη είναι έτοιμη να επενδύσει για να βοηθήσει να γίνει αυτό πραγματικότητα. Μέσω της πρωτοβουλίας Global Gateway, της παγκόσμιας προσφοράς υποδομών ύψους 300 δισεκατομμυρίων ευρώ, μπορούμε να επενδύσουμε σε έργα για τη μεταφορά ενέργειας σε ολόκληρη την Ινδία και μεταξύ της Ινδίας και του κόσμου. Και αυτό είναι μόνο η αρχή όσων μπορούν να γίνουν για την οικοδόμηση αυτής της συνδεσιμότητας μεταξύ της Ινδίας, της Ευρώπης και των περιοχών μεταξύ μας» είπε και στο σημείο αυτό αναφέρθηκε στον οικονομικό διάδρομο ΙΜΕC (Ινδίας, Μέσης Ανατολής, Ευρώπης).
Ινδο-Ειρηνικός
Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά θέματα που έθιξε η φον ντερ Λάιεν καθώς η εξέλιξη του οικονομικού διάδρομου ΙΜΕC (Ινδίας, Μέσης Ανατολής, Ευρώπης), μπορεί να λειτουργήσει ως αντιστάθμισμα στον κινέζικο BRI (τον περίφημο ”νέο δρόμο του Μεταξιού”) και αφορά άμεσα την Ελλάδα αφού η προοπτική του θα μπορούσε να αναβαθμίσει τη χώρα μας ως κόμβο-Πύλη της Ευρώπης, σε ρόλο μάλιστα που υποκαθιστά εκείνον της Τουρκίας ως γέφυρας της Δύσης με την Ανατολή.
«Έχουμε μια ιστορική ευκαιρία να ζωντανέψουμε τον διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης. Θα μας συνδέσει όπως ποτέ άλλοτε. Η αμοιβαία επένδυση είναι προς το βασικό οικονομικό και εθνικό μας συμφέρον. Ας το πραγματοποιήσουμε» είπε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Η Ευρώπη και η Ινδία έχουν συγκλίνοντα συμφέροντα στον Ινδο-Ειρηνικό. Η ανάγκη για σταθερότητα και απεξάρτηση από την Κίνα και τη Ρωσία καθώς και η ανάγκη για έναν ασφαλή ινδο-ειρηνικό λειτουργεί επίσης υπέρ της Ινδίας.
Στη συνάντηση που είχε η φον ντερ Λάιεν και Μόντι επανεπιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να προωθήσουν έναν ελεύθερο, ανοιχτό, ειρηνικό και ευημερούντα Ινδο-Ειρηνικό, βασισμένο στο διεθνές δίκαιο, στον αμοιβαίο σεβασμό της κυριαρχίας και στην ειρηνική επίλυση των διαφορών, με τη στήριξη αποτελεσματικών περιφερειακών θεσμών. Επίσης η Ινδία καλωσόρισε την ένταξη της ΕΕ στην Πρωτοβουλία για τους Ωκεανούς του Ινδο-Ειρηνικού (IPOI). Αμφότερες οι πλευρές δεσμεύθηκαν επίσης να εξερευνήσουν τριμερείς συνεργασίες, συμπεριλαμβανομένων αυτών στην Αφρική και τον Ινδο-Ειρηνικό.
Οικονομικός διάδρομος Ινδίας - Μέσης Ανατολής - Ευρώπης. Κάτι πολύ περισσότερο από μια σιδηροδρομική γραμμή
Σε αυτό το πνεύμα η η φον ντερ Λάιεν, αναφερόμενη στη συνδεσιμότητα, τόνισε τον ρόλο της Ινδίας ως γέφυρας μεταξύ του Παγκόσμιου Νότου και της Ευρώπης και αναφερόμενη στον Διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης, που εγκαινιάστηκε το 2023 στο Νέο Δελχί, τον χαρακτήρισε ως μια ιστορική ευκαιρία που πρέπει να γίνει πραγματικότητα.
«Ο Διάδρομος Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης, που εγκαινιάστηκε στο Νέο Δελχί το 2023, κατά τη διάρκεια της ινδικής Προεδρίας της G20, αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία να γίνει αυτή η σύνδεση πραγματικότητα. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό έργο. Μπορεί να γίνει ένας σύγχρονος «χρυσός δρόμος» – που θα συνδέει απευθείας την Ινδία, τον Αραβικό Κόλπο και την Ευρώπη. Με σιδηροδρομική σύνδεση, που θα επιταχύνει το εμπόριο Ινδίας-Ευρώπης κατά 40%, με καλώδιο ηλεκτρικής ενέργειας και αγωγό καθαρού υδρογόνου, καθώς και με υψηλής ταχύτητας καλώδιο δεδομένων που θα συνδέει μερικά από τα πιο καινοτόμα ψηφιακά οικοσυστήματα στον κόσμο» είπε και πρόσθεσε:
«Αυτός ο διάδρομος είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια σιδηροδρομική γραμμή ή ένα καλώδιο. Είναι μια πράσινη και ψηφιακή γέφυρα που διασχίζει ηπείρους και πολιτισμούς. Και μπορεί να μας φέρει πιο κοντά, ενισχύοντας το εμπόριο σε τομείς όπως οι μπαταρίες, το καθαρό υδρογόνο και οι ψηφιακές υπηρεσίες. Αυτή είναι μια συνεργασία που μπορεί να αποφέρει οφέλη για την Ευρώπη, την Ινδία και τους παγκόσμιους εταίρους μας. Είμαστε έτοιμοι να επενδύσουμε σε συγκεκριμένα έργα που μπορούν να αρχίσουν να υλοποιούν αυτές τις συνδέσεις».