Η κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων σχετίζεται με πρώιμο κίνδυνο θανάτου, σύμφωνα με μια μελέτη 30 ετών — αλλά διαφορετικά τρόφιμα έχουν διαφορετικό αντίκτυπο.
Για παράδειγμα, τα επεξεργασμένα κρέατα και τα ζαχαρούχα τρόφιμα και ποτά δεν συσχετίζονται με τους ίδιους κινδύνους με τα υπερ-επεξεργασμένα δημητριακά ολικής αλέσεως, σύμφωνα με τη δήλωση του επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης δρ Μινγκιάνγκ Σονγκ, αναπληρωτή καθηγητή κλινικής επιδημιολογίας και διατροφής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας TH Chan του Χάρβαρντ.
Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα από περισσότερους από 100.000 επαγγελματίες υγείας στις Ηνωμένες Πολιτείες χωρίς ιστορικό καρκίνου, καρδιαγγειακών παθήσεων ή διαβήτη. Από το 1986 έως το 2018, οι συμμετέχοντες παρείχαν πληροφορίες για τις συνήθειες της υγείας και του τρόπου ζωής τους κάθε δύο χρόνια.
Κάθε τέσσερα χρόνια, συμπλήρωναν ένα λεπτομερές ερωτηματολόγιο σχετικά με τα τρόφιμα που καταναλώνουν. Η ομάδα που κατανάλωνε το λιγότερο δυνατό υπερ-επεξεργασμένο φαγητό έτρωγε περίπου τρεις μερίδες την ημέρα - κατά μέσο όρο - ενώ η υψηλότερη - κατά μέσο όρο πάντα - επτά μερίδες την ημέρα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη στο περιοδικό The BMJ.
Όσοι έτρωγαν περισσότερο είχαν 4% υψηλότερο κίνδυνο θανάτων από οποιαδήποτε αιτία, συμπεριλαμβανομένου 9% αυξημένου κινδύνου νευροεκφυλιστικών θανάτων, σύμφωνα με τα δεδομένα.
Ο Σονγκ περιέγραψε τη συσχέτιση ως «μέτρια», σημειώνοντας ότι η σύνδεση δεν ήταν εξίσου ισχυρή μεταξύ όλων των ειδών υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων.
«Η θετική συσχέτιση οφείλεται κυρίως σε μερικές υποομάδες, όπως το επεξεργασμένο κρέας και τα ζαχαρούχα ποτά ή τα τεχνητά γλυκαντικά ποτά», συμπλήρωσε.
Τα ευρήματα αυτής της μελέτης ήταν συνεπή με εκατοντάδες άλλες στο συγκεκριμένο πεδίο, αλλά αυτό που την κάνει μοναδική είναι η ανάλυση διαφορετικών υποομάδων εντός της κατηγορίας των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, δήλωσε η δρ Μάριον Νεστλέ, επίτιμη καθηγήτρια στο Paulette Goddard για θέματα διατροφής, σπουδών τροφίμων και δημόσιας υγείας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Θα πρέπει να απαλλαγούμε από τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα;
Ο Σονγκ δεν θα συμβούλευε απαραίτητα την πλήρη απόρριψη όλων των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων επειδή είναι από μόνα τους μια διαφορετική κατηγορία, σύμφωνα με τα λεγόμενά του.
«Τα δημητριακά, το ψωμί ολικής αλέσεως, για παράδειγμα, θεωρούνται επίσης υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, αλλά περιέχουν διάφορα ευεργετικά θρεπτικά συστατικά όπως φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Από την άλλη πλευρά, πιστεύω ότι οι άνθρωποι πρέπει να προσπαθήσουν να αποφύγουν ή να περιορίσουν την κατανάλωση ορισμένων υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, όπως το επεξεργασμένο κρέας, τα ζαχαρούχα ποτά και επίσης δυνητικά τα τεχνητά ζαχαρούχα ποτά».
Υπάρχουν επίσης περισσότερες ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν όταν πρόκειται για υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα.
Πρώτον, η πρόσφατη μελέτη είναι ισχυρή λόγω του χρονικού διαστήματος που καλύπτει, αλλά είναι μια μελέτη παρατήρησης. Αυτό σημαίνει ότι ενώ οι ερευνητές μπορούν να παρατηρήσουν μια συσχέτιση, δεν μπορούν να πουν ότι τα τρόφιμα ήταν η αιτία των θανάτων, λέει ο δρ Πήτερ Γουάιλντ, επίτιμος συνεργάτης στο Quadram Institute Bioscience του Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι ερευνητές θα πρέπει επίσης να εξετάσουν περισσότερο τα συστατικά των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων που ενδέχεται να επηρεάζουν την υγεία — είτε είναι πρόσθετα τροφίμων, γαλακτωματοποιητές ή γεύσεις— για να συμβουλεύσουν τις κυβερνήσεις και τους θεσμούς σχετικά με το πώς να ρυθμίζουν τα τρόφιμα, συμπλήρωσε ο Σονγκ.
Πέρα και πάνω απ′ όλα μετρά η διατροφή
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας για τη μείωση του κινδύνου θανάτου είναι η ποιότητα της συνολικής διατροφής ενός ατόμου, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Σονγκ.
«Αν οι άνθρωποι διατηρούν μια γενικά υγιεινή διατροφή, δεν νομίζω ότι χρειάζεται να είναι σαν να φοβούνται ή να φρικάρουν», ανέφερε. «Το συνολικό διατροφικό πρότυπο εξακολουθεί να είναι ο κυρίαρχος παράγοντας που καθορίζει τα αποτελέσματα για την υγεία».
Μια υγιεινή διατροφή είναι ποικίλη, με όσο το δυνατόν περισσότερα πολύχρωμα φρούτα και λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως, αναφέρει ο Γουάιλντ.
«Αν ανησυχούμε για τα πρόσθετα τροφίμων, τότε ας επιλέξουμε τρόφιμα που έχουν χαμηλά επίπεδα προσθέτων», σχολίασε ακόμα μέσω μέιλ. «Απλώς, ας προσέχουμε το διατροφικό περιεχόμενο (των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων) που επιλέγουμε να καταναλώνουμε».
Είναι επίσης σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι τα τρόφιμα πρέπει να καταναλώνονται ισορροπημένα. Ο χυμός φρούτων περιέχει ευεργετικές βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά όταν καταναλώνεται με μέτρο, αλλά η υπερβολική ποσότητα θα έχει υψηλά επίπεδα ζάχαρης που μπορεί να παρακάμψουν τα οφέλη αυτά, σημειώνει ο Γουάιλντ.
Δεν υπάρχει άσπρο - μαύρο, καταλήγει. «Ένα συγκεκριμένο φαγητό δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό, θα περιέχει στοιχεία και των δύο και η ισορροπία μεταξύ των δύο μπορεί να εξαρτάται από το πόσο τρώμε».
ΠΗΓΗ: edition.cnn.com