Τα μυστήρια της παρθενογένεσης - Όταν το έμβρυο μεγαλώνει και αναπτύσσεται χωρίς γονιμοποίηση

Μερικά φυτά και έντομα μπορούν να το κάνουν, καθώς και μερικά αμφίβια, ερπετά, πουλιά και ψάρια.
Open Image Modal
Η Flora, μια σαύρα Δράκος του Κομόντο - είναι η μεγαλύτερη ζωντανή σαύρα του κόσμου, αφού μερικές φορές μπορεί να φτάσει τα 3 μέτρα σε μήκος - στο Chester Zoo στο Chester, Αγγλία, Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου 2006. Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, δύο δράκοι του Κομόντο στο ζωολογικό κήπο του Λονδίνου γέννησαν φυσιολογικά αυγά με παρθενογένεση. Κανένα θηλυκό δε συνάντησε αρσενικό κατά την αιχμαλωσία και οι έλεγχοι DNA που ακολούθησαν έδειξαν πως δεν υπήρχε πατρική συνεισφορά στην αναπαραγωγή. (AP Photo/Dave Thompson, File)
.
via Associated Press

Ένας βόας, που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αρσενικός, γέννησε δεκατέσσερα φιδάκια χωρίς να έχει ζευγαρώσει.

Είναι θαύμα; Το αποτέλεσμα ενός μυστικού ραντεβού; Πιθανώς όχι.  Η διαδικασία ονομάζεται παρθενογένεση, από τις ελληνικές λέξεις «παρθένος» και «γέννηση».

Μερικά φυτά και έντομα μπορούν να το κάνουν, καθώς και μερικά αμφίβια, ερπετά, πουλιά και ψάρια. Μια τσούχτρα ονόματι Charlotte που πιστεύεται ότι έμεινε έγκυος με αυτή τη μέθοδο πέθανε αυτή την εβδομάδα σε ένα ενυδρείο στη Βόρεια Καρολίνα, αν και δεν γέννησε ποτέ και δεν είναι σαφές αν ήταν ποτέ έγκυος.

Ορισμένες σφήκες, καρκινοειδή και σαύρες αναπαράγονται μόνο μέσω της παρθενογένεσης. Αλλά σε άλλα είδη είναι σπάνιο και συνήθως παρατηρείται σε αιχμαλωσία.

Ο βόας στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένας 13χρονος Βραζιλιάνος Rainbow Boa, ονόματι Ronaldo, γέννησε την περασμένη εβδομάδα αφού δεν είχε καμία επαφή με άλλα φίδια για τουλάχιστον εννέα χρόνια, σύμφωνα με το City of Portsmouth College, το οποίο κρατούσε το φίδι.

Ένας τρόπος με τον οποίο μπορεί να συμβεί η παρθενογένεση είναι όταν το ωάριο ενός θηλυκού συντήκεται με ένα άλλο κύτταρο, συχνά ένα κύτταρο που απομένει από μια διαδικασία που επιτρέπει στο θηλυκό να δημιουργήσει το ωάριο.

Αυτό το κύτταρο, γνωστό ως πολικό σώμα, δίνει στο ωάριο τις γενετικές πληροφορίες που κανονικά θα έπαιρνε από το σπέρμα. Το κύτταρο αρχίζει να διαιρείται και αυτό οδηγεί στη δημιουργία ενός εμβρύου.

 

Δεν είναι σαφές πόσο διαδεδομένη είναι η παρθενογένεση στη φύση, είπε ο Chapman. Αλλά συνέβη εκτός αιχμαλωσίας μεταξύ των πριονόψαρων, ενός απειλούμενου είδους στα παράκτια ύδατα της Φλόριντα.

Δεν είναι σαφές πόσο διαδεδομένη είναι η παρθενογένεση στη φύση, είπε ο Chapman. Αλλά συνέβη εκτός αιχμαλωσίας μεταξύ των πριονόψαρων, ενός απειλούμενου είδους στα παράκτια ύδατα της Φλόριντα.

«Πιστεύουμε ότι τα θηλυκά αναπαράγονται έτσι σε ορισμένες περιπτώσεις επειδή δεν έχουν βρει αρσενικό επειδή είναι τόσο λίγα», είπε ο Demian Chapman, ο οποίος διευθύνει το Ερευνητικό Πρόγραμμα Διατήρησης Sharks & Rays.

Οι απόγονοι από την παρθενογένεση έχουν λιγότερη γενετική διαφοροποίηση, είπε ο Chapman, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αναπτυξιακά προβλήματα.