Πολλές φορές, στις συναντήσεις μου με επιχειρηματίες, μικρού, μεσαίου ή υψηλού επιπέδου, έχω ακούσει τη φράση “εμείς είμαστε ομάδα” ή “εδώ λειτουργούμε σαν ομάδα” ή κάποιες παρόμοιες λέξεις. Στην πραγματικότητα, ο χαρακτηρισμός “είμαστε ομάδα” είναι ο δεύτερος πιο συχνότερος στις ελληνικές επιχειρήσεις, μετά το “εμείς είμαστε οικογένεια”, και, σε πολλές περιπτώσεις, απέχει, δυστυχώς, το ίδιο παρασάγγας από την αλήθεια.
Κάποιες φορές, όταν ένας ακόμη επιχειρηματίας μου δηλώνει ότι “εμείς εδώ είμαστε μία ομάδα”, κάνω μία ερώτηση που αποκαλύπτει πολλά.
- Και ποιος είναι ο τερματοφύλακας;
Όταν με ρωτάνε τι εννοώ, εξηγώ ότι ο ρόλος του τερματοφύλακα σε μία ομάδα είναι να “φταίει” για τις ήττες. Δεν έχει σημασία αν έχει σώσει 6 γκολ στον αγώνα και το φάει στο 90 με σουτ στο γάμα, ο τερματοφύλακας πάντα φταίει. Ποιος λοιπόν είναι ο τερματοφύλακας στην επιχείρησή σας; Ποιος φταίει όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά; Από τις απαντήσεις, μπορώ να συμπεράνω πολλά για το είδος της επιχείρησης και το πόσο πραγματικά ομαδικό πνεύμα τη διατρέχει στην πραγματικότητα.
Δείτε περισσότερα για τα χαρακτηριστικά που οδηγούν στη δημιουργία μίας δυνατής επιχειρηματικής ομάδας στο άρθρο μου που ακολουθεί.
(Η σωστή απάντηση στο “ποιος είναι ο τερματοφύλακας” στο τέλος του άρθρου)
Επικοινωνία
Κανόνας νούμερο ένα. Επικοινωνία δεν σημαίνει να έχουν όλα τα μέλη της ομάδας τα ίδια βιώματα, τις ίδιες παραστάσεις και την ίδια γλώσσα. Αν ήταν έτσι, απλά θα λέγατε στο HR να κάνει recruitment 5 – 10 παλικάρια και κοπέλες από το χωριό σας και θα είχατε ήδη την καλύτερη ομάδα.
Τα μέλη μιας καλής επιχειρηματικής ομάδας πρέπει να μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους με σαφήνεια, σεβασμό και ειλικρίνεια. Θα πρέπει να είναι σε θέση να εκφράζουν τις ιδέες τους, να δίνουν και να δέχονται feedback. Η αποτελεσματική επικοινωνία είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία κάθε συνόλου που θέλει να λέγεται ομάδα.
Συνεργασία
Οι Άγγλοι λένε ότι στη λέξη “ΤΕΑΜ” (ομάδα) δεν υπάρχει “I” (εγώ). Η ομαδική εργασία και η συνεργασία είναι θεμελιώδη χαρακτηριστικά μιας καλής επιχειρηματικής ομάδας. Τα μέλη πρέπει να είναι σε θέση να συνεργάζονται προς έναν κοινό στόχο και να μοιράζονται τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους για να τον επιτύχουν.
Υπάρχει ένας μύθος για κάποιους εξαιρετικούς υπαλλήλους που δεν μπορούν να μπουν σε “καλούπια”, “μοναχικούς λύκους” που μπορούν να κάνουν θαύματα για την επιχείρηση. Η γνώμη μου είναι ότι αυτοί οι υπάλληλοι είναι τόσο συχνοί όσο οι λύκοι στην κάθοδο της Πανεπιστημίου. Κτίστε το πνεύμα συνεργασίας στην ομάδα σας, και απομακρύνετε έγκαιρα όσους δεν συνεργάζονται, δείχνουν πνεύμα ανωτερότητας, είναι εριστικοί ή ακόμη και προσβλητικοί προς τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Μπορούν να βρουν την επιτυχία στο Χόλυγουντ, αλλά όχι στην εταιρεία σας.
Εμπιστοσύνη
Μια καλή επιχειρηματική ομάδα μοιάζει με μία ορειβατική ομάδα. Κάθε μέλος πρέπει να εμπιστεύεται τους υπόλοιπους, ώστε να μπορεί με τη σειρά του να κάνει καλά τη δουλειά του και να τηρεί τις δεσμεύσεις του. Επιπλέον, όταν υπάρχει εμπιστοσύνη, τα μέλη της ομάδας αισθάνονται ασφαλή να εκφράσουν τις ιδέες τους και να ρισκάρουν, γνωρίζοντας ότι θα υποστηριχθούν από τους συναδέλφους τους.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης σε μία ομάδα μοιάζει με δηλητήριο που δρα αργά. Επιφανειακά, όλα φαίνονται να λειτουργούν κανονικά, όμως στην πραγματικότητα, η επιχείρηση έχει ήδη επιβραδύνει. Τα μέλη της ομάδας υποκρίνονται ότι δουλεύουν για το κοινό καλό, όμως ο καθένας έχει ήδη αρχίσει να σκέφτεται πώς θα προφυλάξει τον εαυτό του από το τσουνάμι που έρχεται.
Λογοδοσία
Η επιχειρηματική ομάδα δεν είναι ούτε νηπιαγωγείο, ούτε ουτοπική κομμούνα, όπου κανείς δεν έχει ευθύνη για τίποτα. Κάθε μέλος της ομάδας (περιλαμβανομένου του επικεφαλής της) πρέπει να είναι υπόλογο για τη δουλειά και τις ευθύνες του. Ο καθένας θα πρέπει να είναι πρόθυμος να οικειοποιηθεί τα λάθη του, να μάθει από αυτά και να προσπαθήσει να βελτιωθεί.
Προσοχή όμως: λογοδοσία δεν σημαίνει ότι ο σφάλλων θα πρέπει να περάσει τη δίκη του Κάφκα για να εξιλεωθεί. Εάν έχετε την πολύ κακή συνήθεια να κατακεραυνώνετε τους ανθρώπους σας για τα λάθη τους, τότε θα δείτε σύντομα μια πρόοδο στο θέμα της λογοδοσίας, απλά και μόνο γιατί κανείς δεν θα λογοδοτεί για τίποτα (και εν τω μεταξύ ο Τιτανικός σας θα προχωρά αμέριμνος προς το παγόβουνο).
Ποιος είναι ο τερματοφύλακας;
Όπως έγραψα στον πρόλογο, μερικές φορές, όταν κάποιος επιχειρηματίας μου δηλώνει ότι “εμείς εδώ είμαστε μία ομάδα”, τον ρωτάω “και ποιος είναι ο τερματοφύλακας;” Ποιος είναι αυτός δηλαδή που φταίει, όταν η ομάδα δέχεται γκολ ή αυτογκόλ.
Η σωστή απάντηση δεν είναι “εδώ είμαστε όλοι τερματοφύλακες”. Η νίκη είναι πάντα συλλογική υπόθεση, αλλά η ήττα ατομική. Και η σωστή απάντηση που δίνει ένας επιχειρηματίας που γνωρίζει το επιχειρείν, και που γράφει ή θα γράψει ιστορία σε αυτό, είναι πάντα μία:
“Εγώ”.