Σε άρθρο του στη The New York Post, ο Kyle Smith, επικεφαλής κριτικός κινηματογράφου στο National Review, έγραψε πως, κατά τη γνώμη του, η φετινή τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ πρέπει να ακυρωθεί και η ημερομηνία της, η 4η Μαρτίου 2018, να καθιερωθεί ως μια Ημέρα Εξιλέωσης για το Hollywood. Αναφερόταν, φυσικά, στην υπόθεση Harvey Weinstein και, φυσικά, αστειευόταν.
Σε ολόκληρη την ιστορία τους, τα Όσκαρ δεν έχουν ακυρωθεί ποτέ, παρά μόνο αναβληθεί σε τρεις περιστάσεις: λόγω μιας πλημμύρας στο Los Angeles το 1938, μετά τη δολοφονία του Martin Luther King το 1968 και μετά την απόπειρα δολοφονίας του Ronald Reagan το 1981. Είναι τουλάχιστον ακραίο να ελπίζει κανείς πως θα ακυρώνονταν εξαιτίας των αποκαλύψεων εις βάρος του Weinstein.
Ωστόσο, η 4η Μαρτίου του 2018 μπορεί να γίνει η ημέρα που θα συμβούν δύο πολύ σημαντικά γεγονότα, που θα αποτελέσουν το ξεκίνημα μιας νέας περιόδου στο Hollywood. Από τη μία, τα μεγάλα ονόματα του κινηματογράφου θα βρεθούν στην τρομερά άβολη θέση του να κοιτάξουν στον καθρέφτη και να διαπιστώσουν με τρόμο πως, όσο εύκολο είναι να βγάζεις πύρινους λόγους κατά του Donald Trump από τη θέση ισχύος σου, ενώ αποδέχεσαι ένα χρυσό αγαλματίδιο, τόσο δύσκολο, επίπονο και ντροπιαστικό είναι να πρέπει να αναφερθείς με την ίδια οργή, αηδία και επιθετικότητα σε ένα άτομο της ευρύτερης επαγγελματικής σου οικογένειας, με το οποίο μέχρι πρόσφατα βγάζατε αγκαζέ φωτογραφίες στα κόκκινα χαλιά. Από την άλλη, ταινίες που σε άλλη περίπτωση θα είχαν λιγότερες ευκαιρίες να αναγνωριστούν και να κερδίσουν βραβεία, θα πάρουν μια πολύ σημαντική ώθηση από το κύμα επιτακτικής αλλαγής υπέρ των γυναικών και των μικρότερων εταιρειών παραγωγής και δημιουργών που έχει σαρώσει τους τελευταίους μήνες τη βιομηχανία του θεάματος.
Κι αν το άγαρμπο «ξύπνημα» των διάσημων, βλέποντας τη βιτρίνα του λαμπερού κόσμου τους να γίνεται θρύψαλα εξαιτίας των χυδαίων πράξεων ενός από τα πλέον ισχυρά παιδιά του, είναι κάτι νέο και σοκαριστικό, η πτώση του Weinstein και η στροφή της βιομηχανίας -αλλά και της Ακαδημίας- σε μια άλλης μορφής ψυχαγωγία, δημιουργικής διαδικασίας αλλά και γενικότερης συμπεριφοράς, ήταν κάτι που είχε αρχίσει να συμβαίνει ήδη εδώ και λίγο καιρό στο Hollywood.
Τα Όσκαρ, ως θεσμός, παλεύουν τα τελευταία χρόνια να αποδείξουν πως παραμένουν ο τελικός σηματοδότης της επίτευξης στις αμερικανικές τέχνες, πέρα από την επιρροή των μεγάλων studio και των εκάστοτε Weinstein που τα διοικούν. Το αποκορύφωμα σε αυτή την προσπάθεια ήταν η εντελώς απρόσμενη περσινή μεγάλη νίκη του «Moonlight» αλλά και τα δύο βραβεία του «Manchester by the Sea», ενώ λίγους μήνες νωρίτερα η Ακαδημία είχε προσπαθήσει να δημιουργήσει ένα εκλογικό σώμα με μεγαλύτερη ποικιλομορφία από το μοτίβο «λευκός, ηλικιωμένος άντρας» που ακολουθούσε μέχρι πρότινος για τα μέλη της.
Όσο για τον Harvey Weinstein και την εταιρεία του, τα νούμερα δεν ήταν με το μέρος τους εδώ και χρόνια. Οι εποχές που η Miramax έδενε και έλυνε στο Hollywood, δημιουργώντας πανάκριβες εμπορικές καμπάνιες που δεν διανοούνταν μέχρι τότε και σπάζοντας τα δημιουργικά φράγματα ποντάροντας σε ταινίες-outsider («Sex, Lies and Videotape», «Pulp Fiction») που ωθούσαν την κινηματογραφική τέχνη σε ριζοσπαστικά για την εποχή μονοπάτια, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Από τις 341 υποψηφιότητες και τις 81 οσκαρικές νίκες που κατέγραψε στην καριέρα του μεταξύ της Miramax και της The Weinstein Company, ο Weinstein είδε τα τελευταία δημιουργικά του στοιχήματα να πατώνουν. To «The King’s Speech» του 2010 και το «The Artist» του 2011 ήταν οι τελευταίες μεγάλες επιτυχίες της TWC, ενώ το περσινό «Lion» παρότι κέρδισε καλές κριτικές, έχασε στο τέλος από το «Moonlight». Όσο για τις φετινές πιθανές συμμετοχές της TWC στην κούρσα των Όσκαρ, τα στατιστικά δεν είναι με το μέρος τους, πόσο μάλλον μετά τα σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης και την απομάκρυνση κάθε νοήμονος ανθρώπου από το όνομα «Harvey Weinstein».
Το πολύ καλό «Wind River», με τον Jeremy Renner και την Elizabeth Olsen, μπορεί να έβγαλε από τα credits του το όνομα του παραγωγού και να άλλαξε χρηματοδότη, η αστυνομική ιστορία του όμως δεν αποτελεί όμως πρώτη ύλη για Όσκαρ. Όσο για το «The Current War», με τον Benedict Cumberbatch στο ρόλο του Thomas Edison, στη θεωρία διέθετε όλα τα οσκαρικά φόντα (αληθινή ιστορία, μεγάλα ονόματα, δράμα), οι πρώτες κριτικές όμως από το Toronto Festival όπου έκανε πρεμιέρα ήταν από αποθαρρυντικές έως κακές. Μετά την αποκάλυψη των σκανδάλων, η ταινία σχεδόν αποσύρθηκε από κάθε μεγάλη λίστα.
Και αυτό μας φέρνει στις ταινίες που αγαπήθηκαν πολύ από κοινό και κριτικούς το 2017 και παίζουν δυνατά για τα φετινά μεγάλα βραβεία της Ακαδημίας, ταινίες που όχι μόνο συστήνουν νέους και ταλαντούχους δημιουργούς στο κοινό, αλλά αφηγούνται και τις ιστορίες ευπαθών κοινωνικών ομάδων που παραγκωνίζονταν συστηματικά εδώ και δεκαετίες από τους προβολείς.
Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται:
Το «Call Me By Your Name», η τρυφερή ιστορία ενηλικίωσης ενός ομοφυλόφιλου αγοριού από τον, επίσης ομοφυλόφιλο, Ιταλό σκηνοθέτη Luca Guadagnino.
Το θρίλερ/κοινωνικό/μαύρη κωμωδία «Get Out», του πρωτοεφμανιζόμενου, διαφυλετικού σκηνοθέτη Jordan Peele, ένα απολαυστικό όσο και σοκαριστικά ακριβές σχόλιο πάνω στην αντιμετώπιση των μαύρων ατόμων από την κοινωνία των λευκών.
Το «Lady Bird», μια ταινία για μια νεαρή γυναίκα (Saoirse Ronan), γραμμένη και γυρισμένη από μια άλλη γυναίκα (Greta Gerwig).
Το «Mudbound», μια ιστορία του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου για τις αγροτικές οικογένειες μαύρων και λευκών στον Μισσισσιπή, που έχει τραβήξει την προσοχή των κριτικών με τις ερμηνείες και τη σκηνοθεσία της Dee Rees, η οποία μπορεί να γίνει η πρώτη μαύρη γυναίκα σκηνοθέτης που θα κερδίσει υποψηφιότητα για Όσκαρ (επίσης, θα είναι η πρώτη ταινία του Netflix που θα κατέβει στα Όσκαρ).
Το «Three Billboards Outside Ebbing, Missouri», με τη συγκλονιστική Frances McDormand στο ρόλο μιας σκληροτράχηλης πενθούσας μητέρας που ζητά δικαιοσύνη για τη δολοφονία της κόρης της.
Το τρυφερό «The Florida Project» του Sean Baker, η ιστορία μιας 6χρονης και της επαναστάτριας μητέρας της που ζουν σε ένα παρακμιακό μοτέλ υπό τη σκιά του Disney World.
Και το «I, Tonya», με τη Margot Robbie στο ρόλο της διαβόητης αθλήτριας του καλλιτεχνικού πατινάζ, Tonya Harding.
Όλα αυτά βέβαια, δεν σημαίνουν πως το Hollywood θα καταφέρει να αποβάλει από πάνω του την επιρροή του Weinstein και το πανίσχυρο μικρό-κλίμα που δημιούργησε μέσα στις τελευταίες 3 δεκαετίες. Το σύστημα των πολυέξοδων εμπορικών καμπανιών, της κατασκοπείας των αντιπάλων αλλά και της προώθησης καινοτόμων ταινιών και δημιουργών μέσα από όλα αυτά που έχτισε ο Weinstein είναι πιο ισχυρό από ποτέ, ενώ άνθρωποι που εργάστηκαν επί χρόνια στο πλευρό του και μαθήτευσαν δίπλα του, βρίσκονται τώρα σε σημαντικές θέσεις σε εταιρείες κολοσσούς του θεάματος όπως οι Netflix, Lionsgate, Warner Bros., Focus Features και Sony Pictures Entertainment.
Το πραγματικά ενδιαφέρον από εδώ και πέρα, θα είναι να δούμε πώς το Hollywood θα στρέψει αυτό το επιτυχημένο σύστημα ενάντια στον δημιουργό του και υπέρ της ανάπτυξης μιας νέας δημιουργικής οδού, με ισχυρότερους ηθικούς κανόνες, ευρύτερους δημιουργικούς ορίζοντες και περισσότερες πλατφόρμες και διεξόδους για νέους καλλιτέχνες από κάθε κοινωνικό περίγυρο. Και η φετινή τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ θα είναι μια άριστη πρώτη ευκαιρία επίδειξης της καλής διάθεσης της showbiz να καθαρίσει την αμαυρωμένη εικόνα της.
Ο Weinstein μπορεί να είναι πλέον «νεκρός» για το Hollywood, τα θύματά του όμως είναι ακόμα ανάμεσά μας. Ας τα δούμε να παίρνουν τη δικαίωση που τους αξίζει πάνω στην ολοφώτιστη σκηνή του Dolby Theatre, κρατώντας τα δικά του όπλα στα χέρια τους.