Τα τελευταία «δώρα» Τραμπ προς το Ισραήλ. Η υπόθεση Τζόναθαν Πόλαρντ

Εκτιμάται ότι οι κινήσεις αυτές πραγματοποιούνται εν γνώσει - και με την έγκριση - του περιβάλλοντος Μπάιντεν
Open Image Modal
Anadolu Agency via Getty Images

Ο αμερικανός ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο, επισκεπτόμενος το Ισραήλ έφερε μαζί του τα τελευταία (ίσως) «δώρα» από τον Λευκό Οίκο του Ντόναλντ Τραμπ.

Συγκεκριμένα, κατά την ολιγοήμερη παραμονή του Πομπέο, «κλείδωσε» η συμφωνία Ισραήλ-Μπαχρέιν για άνοιγμα μπαχρεϊνικής πρεσβείας στο Τελ Αβιβ και ισραηλινής στο Μανάμα - απόφαση που ανακοινώθηκε δια στόματος του ΥΠΕΞ της αραβικής αυτής χώρας που επισκέφθηκε για αυτόν ακριβώς το σκοπό επίσημα την Ιερουσαλήμ. Ο Πομπέο, επισκέφθηκε επίσημα και τα Υψώματα του Γκολάν για να προσδώσει ακόμα ένα μήνυμα των ΗΠΑ ότι εμμένει στην αναγνώριση της ισραηλινής κυριαρχίας επ’αυτών. Επίσης επισκέφθηκε ανεπίσημα μεν (αλλά μεταφερόμενος με στρατιωτικό ελικόπτερο και με συνοδεία κρατικών μηχανισμών ασφαλείας) σε ισραηλινό αγρόκτημα στην Δυτική Όχθη, που βρίσκεται στον εποικισμό Πσαγκότ, στα περίχωρα της Ραμάλλα, αποστέλλοντας ποικίλα μηνύματα πολιτικής σημασίας. 

Open Image Modal
Ο Πομπέο στα Υψώματα του Γκολάν
ASSOCIATED PRESS

Ωστόσο χθες βράδυ (20/11) αποδείχθηκε ότι τα διπλωματικά δώρα των ΗΠΑ προς το Ισραήλ δεν τελείωσαν: Ο Αμερικανοεβραίος, Τζόναθαν Πόλαρντ, ο οποίος είχε καταδικασθεί σε κάθειρξη επειδή αποδείχθηκε ότι κατασκόπευε για λογαριασμό της Μοσσάντ τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και έχει ήδη εκτίσει 35 χρόνια της ποινής του, ανακοινώθηκε από τον δικηγόρο του ότι οι δικαστικές αρχές των ΗΠΑ αποφάσισαν να αφεθεί ελεύθερος και ότι αίρονται εφ’εξής οι αυστηροί περιοριστικοί όροι που του επιβάλλονται την τελευταία πενταετία. Αν και ο Πόλαρντ έχει δηλώσει ότι επιθυμεί είτε να εκτίσει την ποινή του στο Ισραήλ , είτε εφόσον αποφυλακιστεί να εγκατασταθεί μόνιμα στο Ισραήλ, κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται να συμβεί αμέσως επειδή αφ’ενός δεν διαθέτει διαβατήριο και αφετέρου οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες δεν έχουν ακόμα προβεί στη σύνταξη ειδικής έκθεσης που θα πιστοποιεί ότι ο Πόλαρντ δεν είναι σε θέση να βλάψει τα αμερικανικά συμφέροντα εάν εγκαταλείψει τις ΗΠΑ. 

Από ότι  φαίνεται πάντως, των τυπικών (πλην όμως σημαντικών) διατυπώσεων θα επικρατήσει η πολιτική βούληση της διακυβέρνησης Τραμπ, η οποία δείχνει να βιάζεται να «κλείσει εκκρεμότητες» ως προς ανικανοποίητα ισραηλινά αιτήματα. 

Open Image Modal
Φωτογραφία αρχείου 2017 Ο Τζόναθαν Πόλαρντ στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ
Brendan McDermid / Reuters

Ο Τζόναθαν Πόλαρντ αντιμετωπίζεται από την ισραηλινή κοινή γνώμη ως λαϊκός ήρωας, για την απελευθέρωση του οποίου πραγματοποιούνταν τις προηγούμενες δεκαετίες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, συναυλίες, ομιλίες, εκδόθηκαν βιβλία για την εθνική του δράση, δημοσιεύθηκαν πλείστα άρθρα για τις συνθήκες κράτησής του - και το αποκορύφωμα ήταν ένα θεατρικό έργο που ανέβηκε από το εθνικό θέατρο της χώρας που παρουσίαζε τις προσπάθειες της συζύγου του (η οποία έχει προσβληθεί από καρκίνο) να αποφυλακιστεί και να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής του στο Ισραήλ. 

Όλες οι αμερικανικές κυβερνήσεις τα τελευταία 35 χρόνια απέρριπταν εμφαντικά τα επανειλημμένα αιτήματα των Ισραηλινών και του αμερικανοεβραϊκού λόμπι για την αποφυλάκιση ή έστω την μεταγωγή του Πόλαρντ, παρότι τόνιζαν ότι «η υπόθεση αυτή δεν πρόκειται να αποτελέσει πρόβλημα για τις αγαστές σχέσεις ΗΠΑ-Ισραήλ». 

Η υπόθεση Πόλαρντ αποτέλεσε ακόμα ένα αγκάθι στις σχέσεις μεταξύ Νετανιάχου - Ομπάμα, αλλά κυρίως στις σχέσεις του Νετανιάχου με τον τότε αμερικανό ΥΠΕΞ Τζων Κέρι. Οι ανεπιβεβαίωτες, πλην όμως σχετικά επίμονες φήμες, που φέρουν τον Τζων Κερί να επανέρχεται ως επικεφαλής του Στέητ Ντηπάρτμεντ με την ανάληψη των καθηκόντων του νέου Προέδρου Τζο Μπάιντεν - ίσως τελικά να είναι αυτές η αιτία της επίλυσης και αυτού του ζητήματος που σκίαζε (πλέον πολύ λίγο) τις σχέσεις ΗΠΑ-Ισραήλ. 

Open Image Modal
Baz Ratner / Reuters

Παρ’όλα αυτά, αποτελεί εξαιρετικά ενδιαφέρον φαινόμενο η εντατικοποίηση της δραστηριότητας του απερχόμενου ΥΠΕΞ Πομπέο σε διάφορα ανοικτά ζητήματα που απασχολούν την αμερικανική διπλωματία, ουσιαστικά στο 90ό λεπτό της θητείας του Προεδρου Τράμπ. Εκτιμάται ότι οι κινήσεις αυτές πραγματοποιούνται εν γνώσει - και με την έγκριση - του περιβάλλοντος Μπάιντεν, γεγονός που καθιστά ακόμα περισσότερο ενδιαφέρουσα από πλευράς εξελίξεων την μεταβατική περίοδο που περνάει η αμερικανική διπλωματία μέχρι την επίσημη ανάληψη της εξουσίας από τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο στο τελευταίο δεκαήμερο του ερχόμενου Ιανουαρίου.

Ανοιχτό λοιπόν θα πρέπει να παραμένει το ενδεχόμενο για περισσότερα πρόσθετα «δώρα της τελευταίας στιγμής» προς το Ισραήλ και ειδικότερα προς τον Βενιαμίν Νετανιάχου και την παράταξη του - δεδομένου μάλιστα ότι θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπω, η χώρα θα συρθεί ξανά σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές εντός του πρώτου τριμήνου ή πενταμήνου του 2021. 

Open Image Modal
Ο Τζόναθαν Πόλαρντ λίγο πριν τη σύλληψή του σε νεαρή ηλικία.
Ho New / Reuters