Η πιο σημαντική είδηση που βγήκε από τη χθεσινή –σχεδόν τρίωρη- συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου, είναι ότι ο πρωθυπουργός θα επισκεφθεί άμεσα τη Λέσβο, τη Χίο και την Σάμο, ξεκινώντας από την τελευταία. Και η επιλογή για την αρχή της μίνι περιοδείας του μάλλον δεν είναι τυχαία, καθώς μέχρι τώρα οι αντιδράσεις των κατοίκων της Σάμου είναι αισθητά ηπιότερες σε σύγκριση με αυτές των κατοίκων των άλλων δύο νησιών.
Γιατί αποφάσισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να επισκεφθεί τα νησιά
Η εξέλιξη αυτή και η ανάληψη δράσης από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, είναι απόρροια του αδιεξόδου που φαίνεται να υπάρχει στη διαχείριση της κρίσης του προσφυγικού/μεταναστευτικού. Γιατί τα εκτεταμένα επεισόδια και η άρον άρον αποχώρηση των δυνάμεων των ΜΑΤ από Λέσβο και Χίο, όχι μόνο έπληξαν την εικόνα της κυβέρνησης αλλά έστελναν και το μήνυμα ότι τα νησιά μπορεί να μετατραπούν σε μία «γαλατική γωνιά» στο βορειοανατολικό Αιγαίο. Με δύο λόγια, έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα, η επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη να τα επισκεφθεί ήταν ουσιαστικά μονόδρομος.
Σημεία σύγκλισης και «γέφυρες» για να βρεθεί λύση
Η κίνηση του Μεγάρου Μαξίμου να καλέσει στο τραπέζι του διαλόγου τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, οδήγησε σε προσωρινή ανακωχή και χάρισε λίγο χρόνο για να γίνουν διορθωτικές κινήσεις. Ποιες μπορεί να είναι αυτές; Με δεδομένη την απόφαση της κυβέρνησης να κατασκευαστούν οι κλειστές δομές, λίγα πράγματα μπορούν να αλλάξουν. Ένα από αυτά είναι το που ακριβώς θα κατασκευαστούν αυτές οι δομές. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, κάποιοι δήμαρχοι έθεσαν το θέμα της χωροθεσίας, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες μέχρι να βρεθεί οριστική λύση, μπορεί να ¨παγώσουν¨ οι εργασίες στους χώρους που έχουν επιλεγεί σε Λέσβο και Χίο. Ένα άλλο θέμα –που επίσης συζητήθηκε στη χθεσινή σύσκεψη στο Μαξίμου- είναι ο αριθμός των ανθρώπων που θα φιλοξενηθούν σε αυτές τις κλειστές δομές. Σημείο κλειδί για την άρση του αδιεξόδου μπορεί να είναι και η αποσυμφόρηση των νησιών από τις χιλιάδες των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στις υφιστάμενες δομές. Όπως εξηγούσαν στους δημοσιογράφους οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης πριν μπουν στο Μέγαρο Μαξίμου, οι κάτοικοι των νησιών θέλουν να δουν έμπρακτες αποδείξεις των υποσχέσεων της κυβέρνησης για τη βελτίωση της ζωής τους. Και η άμεση μείωση του αριθμού προσφύγων και μεταναστών, μπορεί να είναι μία τέτοια απόδειξη. «Οι κάτοικοι των νησιών μας φοβούνται ότι οι νέες εγκαταστάσεις θα μετατραπούν σε άναρχες δομές, όπως αυτές που υπάρχουν τώρα», διευκρίνιζε ένα από τα στελέχη της αυτοδιοίκησης πριν μπει στην συνάντηση με τον πρωθυπουργό. Το γεγονός ότι στην ανακοίνωση του Μεγάρου Μαξίμου αναφέρεται ότι «διαπιστώθηκε συναντίληψη για την ανάγκη άμεσης αποσυμφόρησης των νησιών», είναι δείγμα ότι οι δύο πλευρές ήρθαν ένα βήμα πιο κοντά σε αυτό το σημείο. Το ερώτημα που τίθεται είναι πως ακριβώς θα επιτευχθεί ο κοινός στόχος, αλλά και σε ποιο χρόνο. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, αυτό που θα βοηθήσει στην αποσυμφόρηση των νησιών είναι η επιτάχυνση της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου. Αυτοί που αναμένεται να αποχωρήσουν πρώτοι είναι όσοι δικαιούνται άσυλο καθώς και όσοι βρίσκονται στις δομές για χρονικό διάστημα πάνω από 14 μήνες. Επίσης κοινό σημείο κυβέρνησης και δημάρχων, είναι η ανάγκη «λουκέτου» στις δομές που υπάρχουν σήμερα.
Δήμαρχοι σε…αναμμένα κάρβουνα
Για αυτά τα ανοιχτά θέματα αλλά και για όλα όσα ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια της συνάντησης με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τα στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης θα ενημερώσουν το περιφερειακό συμβούλιο και τα κατά τόπους δημοτικά συμβούλια. Μπορεί, όπως δήλωσαν κατά την έξοδο τους από το Μαξίμου, να στοχεύουν στην εξεύρεση ρεαλιστικής λύσης, όμως για να περάσει η οποιαδήποτε πρόταση από τα συμβούλια τους θα πρέπει να επιδοθούν σε ασκήσεις ισορροπίας. Και γιατί η κατάσταση στα νησιά είναι ακόμα έκρυθμη –μέχρι πριν από δύο ημέρες υπήρχαν σοβαρά επεισόδια σε Λέσβο και Χίο- αλλά και γιατί δεν είναι βέβαιο ότι μπορούν να ελέγξουν τα δημοτικά τους συμβούλια, εξαιτίας του νόμου που ψηφίστηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση και που έχει φέρει σε δύσκολη θέση τους τοπικούς άρχοντες. «Υπάρχουν 7 παρατάξεις στο συμβούλιο του δήμου. Έχω 14 συμβούλους στην παράταξη μου, ενώ συνολικά είναι πολλαπλάσιοι. Πως μπορείς να διοικήσεις έτσι;», εξέφρασε το παράπονο του ένας από τους δημάρχους.
Στόχος της κυβέρνησης να πεισθούν οι τοπικές κοινωνίες για την αναγκαιότητα των κλειστών κέντρων
Το να πεισθούν οι τοπικές κοινωνίες, αποτελεί βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης για την υλοποίηση του σχεδιασμού της. Παρά τις αναφορές κυβερνητικών στελεχών για δράση ακραίων –και από τα αριστερά και από τα δεξιά- στοιχείων και για αντιδράσεις που υποκινούνται από άλλα κόμματα, στο Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζουν καλά ότι οι χιλιάδες κάτοικοι που συμμετείχαν σε μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας το προηγούμενο διάστημα, δεν μπορεί να είναι όλοι ακραίοι ή υποκινούμενοι.
Θα επηρεάσουν τις εξελίξεις και τα οικονομικά μέτρα στήριξης των νησιών
Κομβικό ρόλο στην προσπάθεια της κυβέρνησης για επίτευξη ειρήνης με τους κατοίκους των νησιών, αναμένεται να παίξουν τα μέτρα με τα οποία θα στηρίξει τις τοπικές κοινωνίες, κάτι που επίσης αναφέρεται στην ανακοίνωση του Μεγάρου Μαξίμου. Πρόκειται για οριζόντια οικονομικά μέτρα, αλλά και για εξειδικευμένα μέτρα για κάθε νησί, με βάση τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Και δεν αποκλείεται τις επίσημες ανακοινώσεις για το ύψος αυτών των μέτρων να τις κάνει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, κατά την επίσκεψη του στα νησιά τις επόμενες μέρες. Αν μπουν «στο ζύγι» σημαντικές παροχές που μπορεί να ενισχύουν την τοπική οικονομία, μπορεί ένα μεγάλο ποσοστό κατοίκων να μην μείνει ασυγκίνητο.
Ένα ακόμα στοιχείο που μπορεί να άρει τις έντονες αντιδράσεις για την κατασκευή των κλειστών δομών, είναι και… ο φόβος για τον κορονοϊό! Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε το μεσημέρι της Πέμπτης (27/2) την ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων επικαλούμενος και τον κίνδυνο μετάδοσης του κορονοϊού από ανθρώπους που έρχονται από χώρες που έχουν εμφανιστεί κρούσματα, όπως είναι το Ιράν. Και όπως τονίζουν πολλοί από την κυβέρνηση, σε μία κλειστή δομή είναι πάντα πιο ελεγχόμενη η κατάσταση.
Η ουσία είναι ότι με τη χθεσινή συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου ξεκίνησε και πάλι ένας διάλογος και μένει να δούμε ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις για την εξεύρεση μίας λύσης που θα αφήνει ικανοποιημένες και τις δύο πλευρές, ενώ θα βοηθήσει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της προσφυγικής/μεταναστευτικής κρίσης.
Το παρασκήνιο με τον Κώστα Μουτζούρη
Στη χθεσινή συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, δεν συμμετείχε ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης. Η αιτία της απουσίας του δεν ήταν όμως το «κόψιμο» από το Μέγαρο Μαξίμου μετά την προσβλητική χειρονομία που έκανε αναφερόμενος στον πρωθυπουργό και που κατέγραψε η κάμερα, αλλά η ακύρωση μίας πτήσης από τη Λέσβο. Μπορεί ο κυβερνητικός εκπρόσωπος να είχε δηλώσει ότι «δεν θα γίνει καμία συζήτηση με τον κ. Μουτζούρη», όμως ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε στην συνάντηση ότι «αν ερχόταν θα τον δεχόμασταν. Εμείς δεν έχουμε τέτοια θέματα». Και όπως διευκρίνισαν δήμαρχοι από τη Λέσβο, ο κ. Μουτζούρης είχε αποφασίσει να παραστεί στην συνάντηση, όμως του χάλασε τα σχέδια η ακύρωση της πτήσης.