Εξαιρετικά παραγωγικός, καινοτόμος, από τους ζωγράφους που καθόρισαν με το έργο τους την τέχνη τον 17ο αιώνα, αν και όχι διάσημος όσο ο Ρέμπραντ και ο Βερμέερ. Μετά από τριάντα και πλέον χρόνια, το Rijksmuseum του Άμστερνταμ παρουσιάζει μία νέα αναδρομική έκθεση του Φρανς Χαλς.
Η έκθεση, που παρουσιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου και στη συνέχεια θα ταξιδέψει στο Βερολίνο, συγκεντρώνει 48 έργα του σπουδαίου Ολλανδού ζωγράφου, τόσο από τη συλλογή του μουσείου -όπως «Ο χαρούμενος πότης» και το «Πορτρέτο ζευγαριού»- όσο και δάνεια, όπως το διασημότερο ίσως έργο του, «Ο γελαστός καβαλάρης» από τη Συλλογή Wallace του Λονδίνου, αλλά και το ομαδικό πορτρέτο «Το συμπόσιο των Αξιωματικών της Πολιτοφυλακής του Αγίου Γεωργίου» του 1616, από το Μουσείο Φρανς Χαλς του Χάαρλεμ, που παρουσιάζεται πρώτη φορά εκτός της γειτονικής πόλης στην οποία έζησε και εργάστηκε ο ζωγράφος.
«Με τον Ρέμπραντ, είναι το συναίσθημα και η ανθρώπινη κατάσταση. Με τον Βερμέερ, είναι η ηρεμία. Και με τον Φρανς Χαλς, είναι η κίνηση και η χαρά. Σχεδόν όλοι γελούν στους πίνακες του Φρανς Χαλς. Και όταν περιδιαβαίνεις στα έργα, αρχίζεις να χαμογελάς κι εσύ […] οι πινελιές χορεύουν πάνω στον καμβά», επισημαίνει ο Friso Lammertse, συνεπιμελητής της έκθεσης.
Στο Χάαρλεμ του 17ου αιώνα, ο Φρανς Χαλς θεωρούνταν ο ιδανικός ζωγράφος για ένα καλό πορτρέτο. Είτε ζωγράφιζε έναν αντιβασιλέα, είτε ένα ερωτευμένο ζευγάρι, έναν μουσικό, έναν ψαρά ή ένα γελαστό παιδί, ο Χαλς έδινε στα θέματά του πρωτοφανή κίνηση και ζωντάνια.
Οι ρευστές πινελιές του επηρέασαν σημαντικά καλλιτέχνες, όπως ο Βαν Γκογκ και ο Εντουάρ Μανέ -διόλου τυχαίο το γεγονός ότι θεωρείται πρόδρομος του ιμπρεσιονισμού.
Γιος υφαντουργού, ο Φρανς Χαλς γεννήθηκε στην Αμβέρσα μεταξύ 1582 και 1584. Το 1585, όπως συνέβη με πολλές οικογένειες, ύστερα από την πτώση της Αμβέρσας, οι Χαλς εγκατέλειψαν την πόλη κι εγκαταστάθηκαν στο Χάαρλεμ.
Εκεί, ο Φρανς εκπαιδεύτηκε από τον ζωγράφο Karel van Mander. Το 1610, εντάχθηκε στη συντεχνία των ζωγράφων της πόλης, εργαζόμενος στην αρχή στην αποκατάσταση έργων τέχνης για λογαριασμό του δημοτικού συμβουλίου και στη συνέχεια, ως ανεξάρτητος καλλιτέχνης με δικούς του μαθητευόμενους και βοηθούς.
Τα έργα του είχαν μεγάλη ζήτηση καθ′ όλη τη διάρκεια της ζωής του, αλλά σταδιακά απομακρύνθηκε από τις εξελίξεις και αντιμετώπισε οικονομικά προβλήματα. Ο Χαλς έκανε δύο γάμους και απέκτησε οκτώ παιδιά. Απεβίωσε το 1666.
Λίγες ημέρες πριν από τα εγκαίνια, ο γενικός διευθυντής του Rijksmuseum απηύθυνε έκκληση να επιστραφεί ο «καταπληκτικός» πίνακας «Δύο γελαστά αγόρια με κύπελλο μπύρας» (1626-27), αξίας 15 εκατ. ευρώ, που κλάπηκε -για τρίτη φορά- το 2020, από ένα μικρό μουσείο στην πόλη Λέερνταμ, που βρίσκεται κοντά στην Ουτρέχτη.
Το έργο που ο Taco Dibbits, χαρακτήρισε ως ιδιαίτερα ασυνήθιστο λόγω της σύνθεσής του -«συνήθως ο Χαλς ζωγραφίζει ομαδικά ή ατομικά πορτρέτα και εδώ είναι δύο αγόρια σε αλληλεπίδραση»- θεωρείται ότι έχει χαθεί στον υπόκοσμο, σε αντίθεση με το έργο του Βαν Γκοσγκ που πιστεύεται ότι κλάπηκε από την ίδια συμμορία και επιστράφηκε σε μια τσάντα ΙΚΕΑ.
Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 16 Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει έως τις 9 Ιουνίου. Από τις 12 Ιουλίου έως τις 3 Νοεμβρίου θα παρουσιαστεί στην Gemäldegalerie του Βερολίνου.
Με πληροφορίες από Associated Press, Guardian, Rijksmuseum