Και ξαφνικά ένας άνεμος ταρακούνησε τα πάντα, το όνομα αυτού chatGPT!
Η πρώτη μου γνωριμία μαζί του ήταν ένα άρθρο ενός καθηγητή σε πανεπιστήμιο των ΗΠΑ, διότι θορυβήθηκε από την ανέλπιστη απάντηση ενός φοιτητή του: “δεν μπορεί αυτός ο άσχετος να μου απαντά έτσι· κάπου τα βρήκε ή κάποιος τον βοήθησε”, οπότε τον κάλεσε για να συζητήσουν το πρόβλημα. Έκτοτε ο τύπος (έντυπος και ψηφιακός) κατακλύζεται από αφιερώματα στο νέο πρόσωπο της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), τόσο για τα θετικά όσο και για τα αρνητικά του σημεία.
Δεν άντεξα στον πειρασμό και ενέδωσα σε μια συζήτηση μαζί της, πρώτα στα αγγλικά και μετά στα ελληνικά που τα ξέρω καλύτερα. Εντυπωσιάστηκα από τη γραφή του! Στρωτή γλώσσα (μιλάω για τα ελληνικά), χωρίς ορθογραφικά ή συντακτικά λάθη, σχεδόν αψεγάδιαστη και στο νοηματικό περιεχόμενο, οπότε έμεινε προς έρευνα το βασικό προσόν που εγώ απαιτώ από την Τεχνητή Νοημοσύνη: αυτό της ΟΡΘΟΤΗΤΑΣ των απαντήσεων.
Σαν μαθηματικός ξεκίνησα από την εξέταση στα μαθηματικά και ρώτησα την Τεχνητή Νοημοσύνη να μου απαντήσει στο εξής πρόβλημα:
“έχω δυο σχέσεις: 1) α+β = 1, 2) α^3+β^3 =3 και θέλω να μάθω πόσο κάνει η σχέση α^8+β^8”.
Η απάντηση δεν άργησε να έρθει και έγραφε:
“Αφού α+β = 1 τότε από το διωνυμικό θεώρημα (α+β)^8, θα έχω και α^8+β^8=1”.
Της επισημαίνω (της ΤΝ) ότι “δεν μπορεί να ισχύει αυτό λόγω της 2)”.
Μου απαντάει ότι “έχετε δίκιο και απολογούμαι για το λάθος μου. Το σωστό είναι….”. Διαπίστωσα πως και η 2η λύση ήταν λάθος.
Το επόμενο πρόβλημα ήταν: “έχω έναν τριψήφιο φυσικό αριθμό Ν με πρώτο ψηφίο το 5. Πόσα ψηφία έχει ο Ν^2;”
Κι εδώ η απάντηση ήταν λανθασμένη και χρειάστηκε να “συνομιλήσω” μαζί της μέχρι να δώσει μια σωστή και αρκετά δύσκολη απάντηση.
Στις 25 Μαρτίου είπα να δοκιμάσω τις ιστορικές της γνώσεις τις οποίες θεώρησα πιο εύκολες. Μια ματιά στο διαδίκτυο θα έβρισκε τις απαντήσεις.
Ερώτηση: “τί γνωρίζεις για την κυρά Φροσύνη και τον Αλή Πασά”.
Η απάντηση δεν άργησε να έρθει και έχει:
“Η Κυρά Φροσύνη είναι μία από τις πιο γνωστές μυθικές φιγούρες της Ελλάδας και συγκεκριμένα της Ηπείρου. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, η Κυρά Φροσύνη ήταν μια παλιά γυναίκα που έζησε στο Ζαγόρι την εποχή της Τουρκοκρατίας.
Ο Αλή Πασάς ήταν ένας Τούρκος στρατηγός και κυβερνήτης, ο οποίος είχε αποκτήσει μεγάλη εξουσία στην Ηπειρωτική Περιοχή κατά τον 18ο και 19ο αιώνα. Ήταν γνωστός για την αδίστακτη σκληρότητά του και την υποταγή των κατοίκων στην εξουσία του.
Σύμφωνα με την παράδοση, η Κυρά Φροσύνη ήταν μια γυναίκα που είχε κερδίσει την εκτίμηση και τον σεβασμό των ντόπιων κατοίκων λόγω της δύναμης και της ανθρωπιάς της. Όταν ο Αλή Πασάς κατέλαβε την περιοχή της, η Κυρά Φροσύνη αρνήθηκε να υποταχθεί στην εξουσία του και να του παραδώσει τα κτήματά της. Αντίθετα, απέδειξε ότι ήταν μια γυναίκα δυνατή και ανεξάρτητη, καθώς αντιστάθηκε στις πιέσεις του Αλή Πασά και...”
Εδώ κόπηκε η συνέχεια οπότε έκανα ξανά την ερώτηση για να πάρω τη νέα απάντηση.
“Η Κυρά Φροσύνη (ή Φρόσω) είναι μια μορφή της ελληνικής λαϊκής παράδοσης, η οποία συνδέεται με την αρχαία θεά Ήρα. Στην παράδοση, η Κυρά Φροσύνη παριστάνει μια γυναίκα που φροντίζει τα παιδιά, καθαρίζει το σπίτι και επιβλέπει τις οικιακές εργασίες.
Στην παράδοση της Κυράς Φροσύνης συνήθως συνδέεται ένας μύθος, ο οποίος λέει ότι η Ήρα, μεταμφιεσμένη σε μια φτωχή γυναίκα, επισκέπτεται τα σπίτια των ανθρώπων για να δει αν είναι καθαρά και αν οι οικοδεσπότες είναι φιλόξενοι. Η Κυρά Φροσύνη λοιπόν, αντιπροσωπεύει αυτή τη φτωχή γυναίκα που έρχεται στο σπίτι για να βοηθήσει στις εργασίες.
Στη σύγχρονη εποχή, η Κυρά Φροσύνη συνεχίζει να αντιπροσωπεύει τον ρόλο της γυναίκας που φροντίζει το σπίτι και τα παιδιά, καθώς και τον ανιδιοτελή χαρακτήρα της φιλοξενίας και της βοήθειας στους άλλους….”
Και πάλι δεν ολοκλήρωσε την αφήγησή της κι εγώ δεν τα παράτησα και κάποια άλλη στιγμή την ξαναρωτάω και τώρα παίρνω την εξής απάντηση:
“Η κυρά Φροσύνη (1771-1850) ήταν μια από τις πιο διάσημες και περίεργες φυσιογνωμίες της Θεσσαλονίκης του 19ου αιώνα. Το όνομά της ήταν Φραντζέσκα Ζαχαρία…”.
Σε άλλη απάντηση μου λέει: “Η Κυρά Φροσύνη (1888-1970) ήταν μια αξιοσημείωτη γυναίκα της ελληνικής επαρχίας, η οποία έγινε γνωστή για τη ζωή της και τη συμβολή της στην τοπική κοινότητα της Χίου.
Γεννήθηκε στο χωριό Καρδαμύλα της Χίου και από μικρή ηλικία έδειξε ενδιαφέρον για τη μάθηση και τη γνώση. Σε μια εποχή όπου η εκπαίδευση για τα κορίτσια δεν ήταν κοινή, η Κυρά Φροσύνη μάθαινε μόνη της να διαβάζει και να γράφει. …”
Στην ερώτησή μου “δεν ήταν ηπειρώτισσα η κυρά Φροσύνη;” μου λέει:
“Οι πηγές διαφωνούν σχετικά με την καταγωγή της Κυράς Φροσύνης. Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι ήταν από την Ήπειρο, ενώ άλλες αναφέρουν ότι ήταν από την Χίο. Ωστόσο, υπάρχουν περισσότερες πηγές που αναφέρουν την Κυρά Φροσύνη ως Χιώτισσα. Ανεξάρτητα από την καταγωγή της, η Κυρά Φροσύνη έγινε γνωστή για τη ζωή και την προσφορά”
Με αυτά και άλλα φαιδρά φθάνουμε στο συμπέρασμα ότι η ΤΝ, στη μορφή που την έβγαλαν στο σανίδι της κοινωνίας, είναι πολύ καλή για κουτσομπολιό να περνάς την ώρα σου. Αν δεν είχα χρόνο για χάσιμο, θα συγκέντρωνα τις απαντήσεις αυτές σε ευθυμογράφημα, διότι για το ίδιο θέμα που τη ρωτάς σου δίνει διαφορετική απάντηση και άντε εσύ να ξέρεις ή να αποφασίσεις (στην τύχη) ποια εκδοχή είναι η σωστή και ποια όχι.
Αν λοιπόν, μέχρι τώρα φωνάζουν όλοι οι παρατρεχάμενοι της εκπαίδευσης για την απόκτηση κριτικής σκέψης, από τα παιδιά, με την εμφάνιση της Τεχνητής Νοημοσύνης αυτός ο σκοπός καθίσταται αναγκαίος όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν.
Φανταστείτε μια τάξη της ΣΤ’ δημοτικού με τη δασκάλα να ρωτάει τί γνωρίζουν για την Κυρά Φροσύνη και κάθε μαθητής να είχε υιοθετήσει και μια διαφορετική εκδοχή της Τεχνητής Νοημοσύνης. Το τραγούδι “άλλος για Χίο τράβηξε κι άλλος για Μυτιλήνη”, θα ταίριαζε γάντι.
Είναι καιρός πλέον ο κάθε εκπαιδευτικός να αναζητάει θέματα που θα ξυπνήσουν το μυαλό των εκπαιδευομένων. Να συγκρίνουν, να αμφισβητούν, να προτείνουν λύσεις δικές τους για τις πηγές της γνώσης, διαφορετικά θα ανήκουν στην ομάδα “πετάει ο γάϊδαρος”· το είπε η Τεχνητή Νοημοσύνη;