Σε βίντεο από τον πόλεμο στην Ουκρανία, πέρασαν κάποτε από τις οθόνες μας σκηνές, όπου η κάμερα ενός drone κατέγραφε ένα άνισο και θανάσιμο «κρυφτούλι»: Στρατιώτες που προσπαθούσαν να κρυφτούν σε χαντάκια, σε θάμνους ή ακόμα και άρματα μάχης, όπου ένα drone μπορούσε να τους εξοντώσει με μία βολή ακριβείας «σαρώνοντας» σε αναζήτηση ανθρώπινων στόχων, με την ανατριχιαστική ευκολία ενός ηλεκτρονικού παιχνιδιού.
Η εικόνα δεν ξεχάστηκε από όσους την παρακολούθησαν, ενώ σκηνές από το ίδιο φονικό «παιχνίδι» μετέδωσε πολύ πρόσφατα η Χαμάς από τη λωρίδα της Γάζας, όπου και οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές χρησιμοποιούν τα drones για πολλούς και διαφορετικούς σκοπούς. Σε μία τουλάχιστον περίπτωση, η Χαμάς μοίρασε βίντεο με πλήγμα εναντίον Ισραηλινών στρατιωτών από ψηλά.
Tεχνολογία των drones και Τεχνητή Νοημοσύνη
«Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Zhejiang της Κίνας αποκάλυψαν ένα σμήνος από drones, που είναι ικανό να πλοηγείται μέσα σε ένα πυκνό δάσος από μπαμπού χωρίς ανθρώπινη καθοδήγηση. 10 drones σε μέγεθος παλάμης συγκροτούν ένα σμήνος, καθώς είναι σε θέση να επικοινωνούν μεταξύ τους για να κινούνται σταθερά σε σχηματισμό, μοιράζοντας μεταξύς τους δεδομένα που συλλέγονται από τις ενσωματωμένες κάμερες ανίχνευσης για να χαρτογραφήσουν το περιβάλλον τους. Αυτή η μέθοδος σημαίνει ότι εάν η διαδρομή μπροστά από ένα drone είναι μπλοκαρισμένη, μπορεί να χρησιμοποιήσει πληροφορίες που συλλέγονται από τους «γείτονές» του, ώστε να σχεδιάσει μια νέα διαδρομή. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι αυτή η τεχνική μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί από το σμήνος για να παρακολουθεί έναν άνθρωπο που περπατά στο ίδιο περιβάλλον. Εάν ένα drone χάσει την οπτική επαφή με τον στόχο, τα άλλα μπορούν να εντοπίσουν και πάλι το ίχνος», ανέφερε σε ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ το έγκυρο περιοδικό The Verge τον Μάιο του 2022, παρουσιάζοντας μία από τις πρώτες αναλύσεις για το πως λειτουργείο ένα σμήνος από drones.
Φονικά αυτόνομα όπλα: Μία όχι και τόσο παλιά ιστορία
Επιχειρώντας τη δική τους αναλυτική έρευνα πάνω στην ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης με εφαρμογή στα σύγχρονα όπλα, οι New York Times σχολιάζουν ότι «τελικά, η τεχνητή νοημοσύνη θα επιτρέπει στα οπλικά συστήματα να λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις σχετικά με την επιλογή ορισμένων ειδών στόχων και για το χτύπημα τους. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη έχουν εντείνει τη συζήτηση γύρω από τέτοια συστήματα, γνωστά ως θανατηφόρα αυτόνομα όπλα. Αλλά κατά κάποιο τρόπο, τα αυτόνομα όπλα δεν είναι σχεδόν καινούργια».
Στο ίδιο ρεπορτάζ σημειώνεται ότι οι νάρκες ξηράς, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για να εκρήγνυνται αυτόματα όταν ένα άτομο ή αντικείμενο περνά από πάνω τους, χρησιμοποιήθηκαν ήδη από το 1800 κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου στις Ηνωμένες Πολιτείες(!). «Αν και χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά πολύ πριν καν συλλάβει κανείς την τεχνητή νοημοσύνη, έχουν σημασία για τη σημερινή συζήτηση, επειδή μόλις τεθούν σε εφαρμογή λειτουργούν χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση — και χωρίς διάκριση μεταξύ επιδιωκόμενων στόχων και ανεπιθύμητων θυμάτων», συμπεραίνει ο συντάκτης της εφημερίδας.
Υπάρχει ηθική στον πόλεμο;
Στο Διεθνές Δίκαιο των Συγκρούσεων, που πολλοί επικαλέστηκαν τις πρώτες ημέρες της ισραηλινής αντεπίθεσης στη Γάζα, ως απάντηση στην άγρια δολοφονική επίθεση της Χαμάς, διεθνείς αναλυτές υπενθύμιζαν τη σημασία της τήρησης βασικών κανόνων στον πόλεμο, όπου οι άμαχοι μετατρέπονται εύκολα σε παράπλευρες απώλειες.
Αραγε σε ένα μελλοντικό πόλεμο, θα είναι το ίδιο εύκολος στόχος με τους άμαχους και ένας στρατιώτης; Θα έχει την παραμικρή πιθανότητα να αμυνθεί ο ίδιος, με τα μέσα που διαθέτει στο πεδίο της μάχης, απέναντι σε ένα σμήνος από drones, ή σε μία κάμερα υψηλής ακρίβειας που τον σημαδεύει με μία ακτίνα λέιζερ;
Στην έρευνα του «The Verge», σημειώνεται ότι αυτό που κάνει τα σμήνη από drones δυνητικά πιο επικίνδυνα δεν είναι μόνο ο αριθμός τους, αλλά και ο βαθμός της αυτονομίας τους. Γιατί «κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να ελέγξει ταυτόχρονα ένα σμήνος 10 drones, αλλά αν αυτό το έργο μπορεί να ανατεθεί σε αλγόριθμους, τότε οι στρατιωτικοί σχεδιαστές του συστήματος είναι πιθανό να αγκαλιάσουν τη χρήση αυτού του είδους αυτόνομου συστήματος στον πόλεμο».
Yστερόγραφο - ερώτημα της Huffpost: Tα drones - από τη στιγμή που θα λάβουν εντολή μέσω ενός αλγόριθμου - υπάρχει πιθανότητα να δείξουν έλεος, να συλλάβουν αιχμαλώτους ή να ξεχωρίσουν ένα εχθρό από ένα σύμμαχο, που βρέθηκε τη λάθος στιγμή στο λάθος σημείο;