Οι Βρετανοί διαπραγματευτές έφτασαν στις Βρυξέλλες την Κυριακή για μια τελευταία προσπάθεια να επιτύχουν μια εμπορική συμφωνία για το Brexit με την Ευρωπαϊκή Ενωση και να αποτρέψουν ένα χαοτικό χωρισμό των δρόμων τους στο τέλος του έτους.
«Αυτή είναι η τελευταία ρίψη των ζαριών», δήλωσε μια βρετανική πηγή κοντά στις διαπραγματεύσεις.
Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Μάικλ Μάρτιν δήλωσε ότι οι πιθανότητες επίτευξης εμπορικής συμφωνίας του Brexit είναι 50-50 και ότι οι συνομιλίες βρίσκονται σε πολύ δύσκολο σημείο.
«Το ένστικτό μου λέει ότι (οι πιθανότητες) είναι 50-50 αυτή τη στιγμή και δεν νομίζω ότι κάποιος μπορεί να είναι υπερβολικά αισιόδοξος πως θα ανακύψει μια απόφαση», δήλωσε ο Μάρτιν στο εθνικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο RTE, μιλώντας με έναν πιο απαισιόδοξο τόνο σε σχέση με πρόσφατες προβλέψεις όπου είχε πει ότι μια συμφωνία θα μπορούσε να επιτευχθεί σε διάστημα ημερών.
«Η αίσθησή μου που μίλησα με μερικά από τα βασικά πρόσωπα είναι ότι πρόκειται για ένα πολύ απαιτητικό ζήτημα που πρέπει να επιλυθεί, κυρίως σε σχέση με τους ίσους όρους ανταγωνισμού... Τα πράγματα είναι στην κόψη του ξυραφιού και αυτό είναι σοβαρό», πρόσθεσε.
Από τη στιγμή που η Βρετανία εγκατέλειψε επίσημα την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου του 2020, οι διαπραγματευτές έχουν χάσει μια σειρά προθεσμιών για να καταλήξουν σε συμφωνία με το μεγαλύτερο εμπορικό μπλοκ στον κόσμο, πριν από τη λήξη της περιόδου μετάβασης του status quo στις 31 Δεκεμβρίου.
Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Βρετανίας, Ντέιβιντ Φροστ, είπε σε δημοσιογράφους μετά την άφιξή του στις Βρυξέλλες την Κυριακή ότι η ομάδα του θα εργαστεί πολύ σκληρά για να προσπαθήσει να επιτύχει μια συμφωνία.
Ο διαπραγματευτής της ΕΕ, Μισέλ Μπαρνιέ, αναμενόταν να ενημερώσει τους πρεσβευτές των κρατών-μελών στις Βρυξέλλες σχετικά με την πορεία την έκβαση της συζήτησης αλλά η συνάντηση αυτή αναβλήθηκε για το πρωί της Δευτέρας.
Εάν δεν καταλήξουν σε συμφωνία, το πενταετές διαζύγιο «Brexit» θα τελειώσει με άσχημο τρόπο, την ώρα που η Βρετανία και οι πρώην εταίροι της στην ΕΕ αντιμετωπίζουν το οικονομικό κόστος της πανδημίας.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι ένα σενάριο χωρίς συμφωνία θα προκαλούσε τεράστια μακροπρόθεσμη αναστάτωση στη βρετανική οικονομία.
Οι δύο πλευρές τονίζουν ότι απαιτείται «περαιτέρω προσπάθεια» για να γεφυρωθούν οι αποκλίσεις τους στο σύντομο χρονικό διάστημα που απομένει.
Επειτα από τηλεφωνική επικοινωνία αργά το Σάββατο, σε μια προσπάθεια να αρθεί το τέλμα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον επισήμαναν για άλλη μια φορά τις «σημαντικές διαφορές» που συνεχίζουν να υφίστανται σε τρεις βασικούς τομείς: ανταγωνισμός, μηχανισμός επίλυσης των διαφορών και αλιεία.
«Παρότι αναγνωρίζουν το εύρος αυτών των διαφορών», οι δύο επικεφαλής πιστεύουν ότι πρέπει να καταβληθεί «περαιτέρω προσπάθεια» για να εκτιμηθεί εάν αυτές μπορούν να επιλυθούν, σύμφωνα με κοινή δήλωση που έδωσε στη δημοσιότητα η Ντάουνινγκ Στριτ.
Θα συνομιλήσουν εκ νέου τη Δευτέρα το απόγευμα, ανέφερε η δήλωση.
«Θα δούμε αν μπορούμε να προχωρήσουμε. Οι εργασίες συνεχίζονται αύριο», δήλωσε ο Ευρωπαίος διαπραγματευτής Μισέλ Μπαρνιέ το Σάββατο, μετά τη συνομιλία.
Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Μάικλ Μάρτιν, του οποίου η χώρα είναι το μόνο μέλος της ΕΕ που μοιράζεται χερσαία σύνορα με το Ηνωμένο Βασίλειο, χαιρέτισε την επανάληψη των συνομιλιών. «Μια συμφωνία είναι προς το συμφέρον όλων», έγραψε στο Twitter, λέγοντας ότι «πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια» για την επίτευξή της.
Στο τέλος μιας έντονης εβδομάδας συνομιλιών στο Λονδίνο προσπαθώντας να επιτευχθεί συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου, ο Μισέλ Μπαρνιέ και ο Βρετανός ομόλογός του Ντέιβιντ Φροστ είχαν καταλήξει το βράδυ της Παρασκευής ότι «δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις μιας συμφωνίας, λόγω σημαντικών αποκλίσεων».
Στη συνέχεια ανακοίνωσαν την αναστολή των συνομιλιών και ότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο επικεφαλής της βρετανικής κυβέρνησης θα συνομιλούσαν το Σάββατο.
Πιθανό ένα γαλλικό βέτο
Μετά την επίσημη ημερομηνία του Brexit, στις 31 Ιανουαρίου, το Λονδίνο συνεχίζει να εφαρμόζει τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Μόνο στο τέλος της μεταβατικής περιόδου που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου θα υπάρξουν ριζικές μεταβολές, έξοδος από την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση.
Οι Ευρωπαίοι στοχεύουν στη σύναψη συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών πριν από το τέλος του Σαββατοκύριακου, υπό τον όρο ότι θα μπορεί να επικυρωθεί εγκαίρως από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Μια ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής με τους ηγέτες των 27 έχει προγραμματιστεί για τις 10 και 11 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες.
Εάν το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες δεν συμφωνήσουν, οι ανταλλαγές τους θα πραγματοποιούνται από την 1η Ιανουαρίου σύμφωνα με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), συνώνυμοι των τελωνειακών δασμών ή ποσοστώσεων, αυξάνοντας τον κίνδυνο ενός νέου οικονομικού σοκ που θα προστεθεί στην κρίση της πανδημίας του κορονοϊού.
Παρά το χαμηλό της βάρος από οικονομική άποψη, η αλιεία είναι ένα τοτέμ και για τα δύο στρατόπεδα. Οι Βρετανοί επικαλούνται τον σεβασμό για την κυριαρχία τους ως παράκτιο κράτος. Η Γαλλία προειδοποίησε την Παρασκευή ότι δεν θα διστάσει να ασκήσει βέτο εάν η συμφωνία που θα επιτευχθεί δεν την ικανοποιεί.
Το Παρίσι ανησυχεί για το γεγονός ότι η ΕΕ κάνει πάρα πολλές παραχωρήσεις στους Βρετανούς λόγω του φόβου μη επίτευξης συμφωνίας.
Σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη, αυτή την ανησυχία έχουν και άλλες πρωτεύουσες, όπως η Ρώμη, η Μαδρίτη, οι Βρυξέλλες και η Κοπεγχάγη. «Δεν θέλουμε να κλειστούμε σε μια ανισόρροπη σχέση για τις επόμενες δεκαετίες», εξήγησε.
Πρωτοστάτης στην εκστρατεία για το δημοψήφισμα του 2016, στο οποίο το 52% των Βρετανών ψήφισε υπέρ του Brexit, ο ευρωφοβικός Νάιτζελ Φάρατζ είπε ότι ελπίζει αυτή η «απουσία συμφωνίας» να μην οδηγήσει σε παράταση της μεταβατικής περιόδου. «Έπειτα από τεσσεράμισι χρόνια, αυτοί που ψήφισαν υπέρ του Brexit δεν θα το ανέχονταν», έγραψε στο Twitter.
Μετά το ιδιαίτερα τεταμένο Σαββατοκύριακο αυτό, ένα πολύ αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο επιστρέφει τη Δευτέρα ενώπιον των Βρετανών βουλευτών: το νομοσχέδιο για την εσωτερική αγορά.
Παρά την οργή των Ευρωπαίων, η κυβέρνηση Τζόνσον θα επανεισαγάγει τις αμφιλεγόμενες διατάξεις της - οι οποίες αναδιατυπώθηκαν από την άνω βουλή του Κοινοβουλίου - διατηρώντας τη δυνατότητα παράκαμψης ορισμένων διατάξεων της συνθήκης διαζυγίου με την ΕΕ που συνήφθη πριν από ένα χρόνο
Η κυβέρνηση επιμένει ότι είναι ένα «δίχτυ ασφαλείας», το οποίο δεν θα ήταν πλέον απαραίτητο σε περίπτωση συμφωνίας. Οι Ευρωπαίοι βλέπουν σε αυτό μια επιπλέον δυσκολία που προσθέτουν οι Βρετανοί, που υπονομεύει την εμπιστοσύνη στην τήρηση οποιασδήποτε συναφθείσας συμφωνίας με το Λονδίνο
(με πληροφορίες από Reuters, ΑΠΕ)