Πάντα, η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων καθώς και η τελετή λήξης, αποτελούν λόγο να σχολιασθεί το τηλεοπτικό προϊόν που σερβίρουν οι εκάστοτε διοργανωτές στην υφήλιο, θέλοντας να περάσουν το μήνυμά τους.
Το ίδιο συνέβη και στην τελετή έναρξης στο Παρίσι, το ίδιο φρόντισαν να μας προϊδεάσουν πως θα συμβεί και στην τελετή λήξης.
Όπως σωστά ειπώθηκε και γράφηκε η πρωτότυπη τελετή – υπό την έννοια ότι η τελετή έναρξης για πρώτη φορά δεν πραγματοποιήθηκε σε στάδιο- με τα συν και τα πλην της, έδωσε το έναυσμα για τη συγγραφή άρθρων και την ανάρτηση σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που αν τα μαζέψεις σε ένα e-book, θα έχεις να διαβάζεις μέχρι τους επόμενους αγώνες.
Άλλοι έγραψαν για την αφόρητη ανία μια άρχουσας τάξης σε παρακμή ως παγκόσμιο θέαμα, άλλοι για την “Εντροπία” της τελετής έναρξης με αισθητικές αταξίες και θεματολογικές ασυμμετρίες , άλλοι πως πρόκειται για ένα πραξικόπημα με επίκεντρο τον «Νέον Άνθρωπο» που με τον εξτρεμισμό του ”ουράνιου τόξου”, θα επιταχύνει την πολιτισμική και κατ’ επέκτασιν κοινωνική ενδόρρηξη της Δύσης, άλλοι για την γαλλική αντιστροφή που συνίσταται στην μετατροπή των Ολυμπιακών Αγώνων σε θρίαμβο του Διονυσιακού, ανάμεσα δε σε όλα αυτά και άλλα, ο σκηνοθέτης της τελικής έναρξης ξεκίνησε τις μηνύσεις μετά το κύμα προσβολών σε βάρος του.
Ένα χαρακτηριστικό της γαλλικής κουλτούρας είναι η ροπή προς την πρωτοτυπία, την καινοτομία και η ικανότητα εφαρμογών με έντονο το στοιχείο της έξυπνης τεχνολογίας.
Εάν δε στην περίπτωση ενός τηλεοπτικού θεάματος υπεισέλθουν και στοιχεία αυτοσαρκασμού τότε το μήνυμα που εξέπεμψε ο δημιουργός μάλλον έπιασε τον στόχο του.
Η τελετή έναρξης απευθυνόταν κυρίως στο παγκόσμιο τηλεοπτικό κοινό, οι δε 300.000 θεατές χρησίμεψαν ως έμψυχο ντεκόρ ενώ οι επίσημοι προσκεκλημένοι σίγουρα θα ενθουσιάσθηκαν από τους μπλε αστακούς του γαλαντόμου Προέδρου -Τραπεζίτη.
Οι Γάλλοι προσπάθησαν να στήσουν μία πληθωρική, συμπεριληπτική, άλλοτε αναρχική και άλλοτε συγκινητική, πάντα όμως εμπνευσμένη γιορτή στην οποία χωρούν όλοι, νέοι και γέροι, όπου πρωταγωνιστεί ο Σηκουάνας, ζωντανή απόδειξη του χρόνου που κυλάει σαν νερό δημιουργώντας τη μεγάλη ιστορία με το δημαρχείο τα μπουλβάρ, την Πιγκάλ, τη Μονμάρτη, το Τροκαντερό, το Λούβρο, την πλατεία Βοζ, την αριστερή όχθη, το νησί την Νότρ Ντάμ και βέβαια την τεράστια πλατεία του πύργου του Άϊφελ.
Αν έλειψε κάτι, ήταν μια εκφώνηση της προκοπής εκ μέρους των απεσταλμένων της ΕΡΤ:
Ένα ολόκληρο μάθημα τέχνης και αισθητικής που αποδόθηκε τηλεοπτικά με σύγχρονο τεχνολογικά και φαντασμαγορικό τρόπο.
Αναπόλησα τον Γιάννη Διακογιάννη. Σήμερα λείπουν δραματικά οι άνθρωποι με την ευρύτερη γνώση και την καλλιέργεια.
Το ιστορικό αλλά και το καλλιτεχνικό με τους πίνακες του Κλουέτ που αναδύονταν μέσα από τα νερά ή το παιχνίδι με την Τζοκόντα , την αναφορά στον Ντελακρουά και την Ελευθερία που οδηγεί τον λαό το 1830, το κομμένο κεφάλι της Μαρίας Αντουανέτας στα παράθυρα του πιο γοτθικού κτιρίου της πόλης, της Κονσιέρζ της παλιάς φυλακής, την Όπερα Γκαρνιέ, τις φιγούρες της Μπελ επόκ, του καν-καν, του Μουλέν Ρουζ ή τις αναφορές στον Ροκαμβόλ και τα κλασικά κείμενα της γαλλικής λογοτεχνίας που αναφέρονται στον έρωτα.
Όλα αυτά «θάφτηκαν» χάρις στην πολιτισμική άγνοια των «βουβών» παρουσιαστών οι οποίοι ψέλλιζαν που και που ό,τι κι ένας πρωτάρης συνοδός πρακτορείου μαζικού τουρισμού.
Η μονοδιάστατη και ελλιπής παιδεία παράγει όλο και περισσότερους μονοδιάστατους ”ειδικούς”, μονομερώς πληροφορημένους.
Είμαστε σίγουροι πως παρακολουθήσαμε τελετή έναρξης Ολυμπιακών Αγώνων;
Υπήρξε ένα (τουλάχιστον) άρθρο σχετικό με την Ολυμπιακή εκεχειρία στην Λωρίδα της Γάζας και την (σχεδόν) χαμένη ευκαιρία.
Τις μέρες αυτές που είχαν ξεκινήσει οι αγώνες, περιεργαζόμουνα το βιβλίο «Θα μείνω εδώ» του Μάρκο Μπαλτσάνο, εκπαιδευτικού στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Καθώς το ξεφύλλιζα, στην τελευταία σελίδα στις ”Ευχαριστίες”, γράφει ”Ευχαριστώ όπως πάντα και την Άννα που ξέρει να ψαρεύει από μέσα μου τις λέξεις που ποτέ δεν είμαι σίγουρος ότι μπορώ να βρω”. Αυτό μου ήταν αρκετό για να το ”ρουφήξω” στο «άψε-σβήσε».
Καθώς έχουμε απομακρυνθεί από την τελετή έναρξης και πλησιάζουμε σιγά-σιγά προς την τελετή λήξης, διάβασα μία ανάρτησή του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης που με «κόλλησε στον τοίχο»:
« Οι Ολυμπιακοί Αγώνες σταματούσαν τους πολέμους. Οι συγκρούσεις των πόλεων-κρατών σταματούσαν πριν από το παιχνίδι, που για άλλη μια φορά ένωνε μαχητές κάθε προέλευσης. Ο στρατιώτης που βρισκόταν μπροστά σου γινόταν ο αθλητής με τον οποίο αγωνιζόσουν για επτά ημέρες μετά την αφή της φλόγας.
Σήμερα εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε την ίδια λέξη, αλλά οι πόλεμοι δεν σταματούν πια, η ιερότητα και η αλληγορία των στρατιωτών που αγωνίζονται για μια εβδομάδα σαν αθλητές, το παιχνίδι που ενώνει, εκδιώχθηκε ή χειρότερα, ποδοπατήθηκε.
Οι πόλεμοι θα συνεχιστούν ακόμα και αυτές τις μέρες, και στο μέρος που φιλοξενεί τη στιγμή του παιχνιδιού υπάρχουν ελεύθεροι σκοπευτές στις στέγες, αστυνομικοί με πολιτικά ρούχα, αστυνομικοί με εξοπλισμό κατά των ταραχών.
Δίπλα στους Ολυμπιακούς Αγώνες στέκεται πλέον η λέξη «συναγερμός». Στην πραγματικότητα «υψηλός συναγερμός».
Ένας Έλληνας δεν θα καταλάβαινε πώς οι αγώνες που δεν διακόπτουν τους πολέμους μπορούν να λέγονται Ολυμπιακοί Αγώνες.
Και ειλικρινά, ούτε εγώ.»
Η τελετή λήξης με τίτλο «Records», που θα δοθεί σε κλειστό χώρο, στη σκηνή των 2.800 τετραγωνικών μέτρων του Stade de France, υπόσχεται κατά τους διοργανωτές, να «ταξιδέψει το κοινό στο χρόνο, τόσο στο παρελθόν όσο και στο μέλλον», εκκινώντας από την Αρχαία Ελλάδα.
Η αφήγηση θα περιλαμβάνει στιγμές- ορόσημα της ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων, με «πάνω από εκατό ερμηνευτές, ακροβάτες, χορευτές και καλλιτέχνες τσίρκου», ενώ μεταξύ άλλων, θα παρουσιαστεί μια περφόρμανς που θα διαδραματίζεται σε ένα δυστοπικό περιβάλλον:
«Η τέλεια δικτατορία θα έχει την εμφάνιση της δημοκρατίας. Μια φυλακή χωρίς τοίχους στην οποία οι κρατούμενοι δεν θα ονειρεύονται να δραπετεύσουν. Ένα σύστημα δουλείας όπου χάρη στην κατανάλωση και τη διασκέδαση, οι δούλοι θα αγαπήσουν τη δουλεία τους.» ( Άλντους Χάξλεϋ - 26 Ιουλίου 1894 – 22 Νοεμβρίου 1963)
ΥΓ: Ειρωνεία των ημερών : Η επικίνδυνη αποστολή του Τομ Κρουζ στην τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων + Ενισχύονται οι δυνάμεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή μετά τις απειλές του Ιράν προς το Ισραήλ + To Ιράν λέει πως η Χεζμπολάχ θα πλήξει το Ισραήλ «σε βάθος» : «…Ένα σύστημα δουλείας όπου χάρη στην κατανάλωση και τη διασκέδαση, οι δούλοι θα αγαπήσουν τη δουλεία τους». Επί του παρόντος η μόνη «εκεχειρία» των ημερών είναι η παύση πτήσεων των πολιτικών αεροσκαφών πάνω από τους ουρανούς της Μέσης Ανατολής.
Κάπως έτσι οι Ολυμπιακοί Αγώνες μοιάζουν με την κατανάλωση ενός θεάματος σε ένα δυστοπικό περιβάλλον που είναι ήδη εδώ.
***
Μιχάλης Κονιόρδος, εκπαιδευτικός