Είναι αρχή μου να μην σχολιάζω δημόσια πρόσωπα, τα οποία δεν γνωρίζω προσωπικά, ούτε συγκεκριμένες καταστάσεις στις οποίες δεν εμπλέκομαι. Ωστόσο, εδώ και έναν χρόνο περίπου όλοι βλέπουμε το ίδιο μοτίβο να ξετυλίγεται μετά από δημόσιες καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση, κακοποίηση ή ανάρμοστες συμπεριφορές.
Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός και δεν ήταν ποτέ. Άνθρωποι που προωθήθηκαν ως πρότυπα, ως ταλέντα, ως κάτι που έπρεπε να θαυμάσουμε βρίσκονται στα δικαστήρια για πράξεις πολύ, πολύ άσχημες. Φαίνεται πως η λάμψη που είχαν λόγω της τηλεόρασης ήταν το όχημα για να προβαίνουν σε αυτές τις πράξεις γιατί ήταν αναγνωρίσιμοι και εύκολα αποπλανητικοί στις νεαρές ηλικίες ή είχαν εξουσία.
Έχουν ειπωθεί πολλά πράγματα για το #metoo και δεν έχω να προσθέσω πολλά. Χαίρομαι που πλέον άνθρωποι που αντιμετωπίζουν κακοποιητικές συμπεριφορές μπορούν μερικές φορές να βρίσκουν τρόπους να δικαιώνονται. Εύχομαι να υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές στην εκπαίδευση, στον τρόπο ζωής, στις αντιλήψεις όλων μας και τα φαινόμενα αυτά να μειωθούν. Αυτό που συμβαίνει πρέπει να οδηγήσει σε αληθινό προχώρημα και να μην είναι μια μαζική εκτόνωση χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα. Το ουσιαστικό ζητούμενο είναι να σταματήσουν ή έστω να μειωθούν σημαντικά η βία και η κατάχρηση εξουσίας σε κάθε χώρο.
Αυτό που σκέφτομαι πολύ, όμως, σε σχέση με όλα αυτά είναι το θέμα της τηλεόρασης. Πότε θα απομυθοποιήσουμε την τηλεόραση; Πότε θα απορρίψουμε αληθινά τα όσα τοξικά μας σερβίρει; Πότε θα διεκδικήσουμε μια καλύτερη τηλεόραση για τα παιδιά μας; Σίγουρα υπάρχουν αξιοπρεπείς εκπομπές και προσπάθειες στην ελληνική τηλεόραση, όμως, σε γενικές γραμμές οι τύποι ανθρώπων που προβάλλονται είναι αρκετά στερεοτυπικοί.
Οι γυναίκες πρέπει οπωσδήποτε να είναι ψεύτικες και αυτή η απόλυτη, ψεύτικη ομορφιά λατρεύεται λες και έχει στ’ αλήθεια τόση σημασία. Δεν υπάρχει κανένα κακό στο να είναι κάποιος όμορφος, προσεγμένος και περιποιημένος. Το κακό είναι στην εμμονή, στην τελειομανία και στην αλλοίωση τελικά της εξωτερικής εμφάνισης με σκοπό να ανταποκριθείς σε συγκεκριμένο πρότυπο, επειδή έτσι «θα αρέσει στους άντρες» ή έτσι πρέπει.
Υπάρχει ο όρος «γλάστρα», που περιγράφει πολλές γυναίκες στην τηλεόραση. Θεωρούμε πως είναι κάτι αυτονόητο, στην τηλεόραση θα υπάρχουν «γλάστρες». Στ’ αλήθεια δεν υπάρχουν άλλου τύπου γυναίκες που θα μπορούσαν να προβληθούν; Και πόσο υποτιμητικός είναι αυτός ο όρος για τις γυναίκες αυτές; Γιατί να είναι αποδεκτός ως κάτι δεδομένο; Πώς μιλάμε τότε για μια εποχή ενδυνάμωσης των γυναικών;
Στην τηλεόραση αν κάποιος δεν είναι όμορφος, πρέπει να είναι έξυπνος κι αυτό ισχύει κυρίως για άνδρες. Η εξυπνάδα, όμως, εκφράζεται ως χλευασμός των άλλων ανθρώπων. Οι έξυπνοι στην τηλεόραση είναι αυτοί που κοροϊδεύουν τους άλλους. Αν κοροϊδεύουν καλά, έχουν βήμα, έχουν γοητεία και θεωρούνται κάποιοι. Δεν έχουν αξία επειδή κάτι πετυχαίνουν οι ίδιοι, αλλά επειδή κοροϊδεύουν καλά. Πολλές φορές δείχνουν να θεωρούν τους εαυτούς τους κοινωνικούς ήρωες. Όμως, δεν κάνουν τίποτα για αυτήν την κοινωνία. Μόνο κοροϊδεύουν.
Τα κακώς κείμενα της κοινωνίας τα ξέρουμε όλοι. Όποιος θέλει μια καλύτερη κοινωνία, επιδεικνύει δράση με δημοκρατικούς τρόπους και συμπεριφερόμενος με σεβασμό στους ανθρώπους. Η τηλεόραση λοιπόν έκανε επάγγελμα την κοροϊδία, οι τηλεθεατές το επικύρωσαν. Όσα προγράμματα για τον εκφοβισμό κι αν κάνουμε στα σχολεία, όταν η κοινωνία αναδεικνύει αυτά τα πρόσωπα και με αυτόν τον τρόπο, ίσως και να είναι εντελώς μάταια.
Τι θα κάνουμε, λοιπόν, τώρα που αυτά τα πρόσωπα καταρρέουν σιγά-σιγά μπροστά μας; Οι χαμογελαστές φωτογραφίες της επιτυχίας σιγά-σιγά θολώνουν. Αν και είναι εκτονωτικό όλο αυτό το μίσος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν είναι λύση. Όταν μισούμε, δηλητηριάζουμε κυρίως τον εαυτό μας.
Είναι καλό να εκφράζεται η αγανάκτηση, η περιφρόνηση και η αντίθεση σε ανάρμοστες συμπεριφορές. Όμως, στ’ αλήθεια, τώρα που πλέον σε γενικές γραμμές είδαμε τι γινόταν πίσω από αυτό το λαμπερό γυαλί, θα διεκδικήσουμε άραγε μια καλύτερη τηλεόραση;